Kronieken #107 | Touren

Morgen is het zover. De eerste show in Kansas City, de aftrap van de Amerikaanse najaarstournee 2023. Wat gaat de bard spelen? Welke nummers zijn door de bandleden ingestudeerd? Morgenavond weten we het.

***

De afgelopen dagen druk bezig geweest met andere belangrijke dingen. Life-events. Nou ja, in ieder geval met het voorbereiden van zo'n evenement. Geen ziekte of zo, waardoor ik uitgeschakeld was.

***

Bruce Springsteen is niet verkouden. Wel ziek. Een maagzweer dwingt The Boss tot een vrije periode tot aan het nieuwe jaar. Alle tourdata zijn verschoven, op doktersadvies. Het is lang geleden dat Bob Dylan op een dwingend advies van de dokter optredens heeft geannuleerd.

Wanneer was de laatste keer?

***

Voor een verjaardagscadeautje was ik op zoek naar de cd Gotta Serve Somebody. Uit 2003. Een album met nummers uit Dylan's gospel-periode, uitgevoerd door zwarte artiesten. Met als afsluiter een eigen her-uitvoering, van Gonna Change My Way Of Thinking. Een duet met Mavis Staples. Maar de plaat was via mijn platenboer Wobbe niet meer te krijgen. Jammer. Nu kon ik deze cd niet als presentje weggeven.

***

Misschien staat op de setlist van morgenavond ook wel weer een gospel op de planning. Nog 1 nachtje slapen en dan weten we het.

Een kleine week

Nog een kleine week, en dan begint de Amerikaanse najaarstournee. Deze rondgang door de Verenigde Staten is onderdeel van de wereldwijde Rough And Rowdy Ways-tournee, die van 2021 tot en met 2024 bezig is. De RARW-tour is weer een aflevering van de officieuze Never Ending Tour, die al dertig jaar duurt.

Afgelopen zaterdag gaf Dylan een verrassingsoptreden bij het Farm Aid-festival. Hij speelde drie nummers, die de afgelopen jaren niet op de reguliere setlist stonden. En hij speelde gitaar, waarbij hij voor de laatste twee nummers ondersteuning had van een kruk.

Kunnen we daar iets uit afwijzen voor de komende tournee? Dat weten we pas komende zondag. De tournee is als volgt, inclusief de toegevoegde data:

Zondag 1 oktober Kansas City

Maandag 2 oktober Kansas City

Woensdag 4 oktober St. Louis

Vrijdag 6 oktober Chicago

Zaterdag 7 oktober Chicago

Zondag 8 oktober Chicago

Woensdag 11 oktober Milwaukee

Donderdag 12 oktober Milwaukee

Zaterdag 14 oktober Grand Rapids

Maandag 16 oktober Indianapolis

Dinsdag 17 oktober Indianapolis

Vrijdag 20 oktober Cincinnati

Zaterdag 21 oktober Akron

Maandag 23 oktober Erie

Dinsdag 24 oktober Rochester

Donderdag 26 oktober Toronto

Vrijdag 27 oktober Toronto

Zondag 29 oktober Montreal

Maandag 30 oktober Schenectady

Woensdag 1 november Springfield

Vrijdag 3 november Boston

Zaterdag 4 november Boston

Zondag 5 november Boston

Dinsdag 7 november Port Chester

Woensdag 8 november Port Chester

Vrijdag 10 november Providence

Zaterdag 11 november Waterbury

Dinsdag !4 november Brooklyn, NY

Woensdag 15 november Brooklyn, NY

Zondag 19 november Philadelphia

Maandag 20 november Newark

Dinsdag 21 november Newark

Setlist Farm Aid Festival, 23 september 2023

Maggie's Farm

Positively 4th Street

Ballad Of A Thin Man

Bovenstaand de korte setlist van gisteravond. Bob Dylan gaf een verrassingsoptreden tijdens het Farm Aid Festival. Hij speelde zelf gitaar, terwijl hij zijn evenwicht behield dankzij een kruk. De begeleidingsband bestond uit (een deel van) The Heartbreakers waarmee hij 38 jaar geleden ook op Farm Aid speelde. 

***

Farm Aid. Het is het resultaat van een opmerking van Dylan. De bard trad op tijdens Live Aid in 1985, de benefiet-marathon om geld op te halen voor hongerend Afrika. Geflankeerd door de gitaristen Ronnie Wood en Keith Richards van The Rolling Stones, sprak de levende legende de wereld toe met de volgende woorden:

“I'd just like to say I hope that some of the money that's raised for the people in Africa, maybe they could just take a little bit of it – maybe one or two million maybe – and use it, say, to pay the ...er... pay the mortgages on some of the farms … the farmers here owe to the banks.”

De drie muzikanten hadden al een slok op, maar spreken dronkaards en kinderen niet de waarheid? Voor Neil Young was deze opmerking aanleiding om Farm Aid te organiseren. Muziek maken voor de hardwerkende Amerikaanse boeren.

***

Volgende week begint Dylan met zijn Amerikaanse najaarstournee 2023, onderdeel van zijn wereldwijde Rough And Rowdy Ways-tour. Zijn agenda is wat aangevuld met optredens, ten opzichte van het eerste tourschema dat een paar weken terug werd bekend gemaakt.

Twee avonden in Kansas City, dat wordt de aftrap. Of nou ja, de aftrap is gisteravond bij verrassing al gebeurd.

Sufjan Stevens

De Amerikaanse zanger Sufjan Stevens moet opnieuw leren lopen. Dat is het gevolg van het zogenoemde guillain-barrésyndroom, waar hij aan lijdt. Het is een ziekte met verlammingsverschijnselen.

De toenmalige vriend van mijn zus leed hier ook aan. Een carrière als professioneel keeper bij een voetbalclub werd daardoor de kop in gedrukt.

***

Sufjan Stevens is geen Bob Dylan. Ook niet een artiest die je zomaar met Dylan associeert. Maar Stevens heeft wel iets met Dylan. Sufjan speelt het nummer Ring Them Bells op de soundtrack voor de film I'm Not There. Mooie film wel, die van Todd Haynes uit 2007. Dylan in zeven personages door zes acteurs.

Ring Them Bells is een mooi liedje. Het nummer is terug te vinden op het album Oh Mercy uit 1989, geproduceerd door Daniel Lanois. Een schitterende live-uitvoering is terug te vinden op Tell Tale Signs, aflevering 8 uit de Bootleg Series.

Het is niet leuk om een verlammingsziekte te hebben. Ik luister daardoor wel weer naar een van de mooiste liedjes van Dylan. Een geluk bij een ongeluk, om het zo maar te verwoorden.

Every grain of sand

Zou Bob Dylan iets meegekregen hebben van Prinsjesdag? Die ene dag in het jaar dat de Nederlandse regering de plannen voor het volgende kalenderjaar bekend maakt? Ik denk het niet. Wat de Lage Landen allemaal van plan zijn, zal voor de bard een zorg zijn.

Wat de bard zelf van plan is, maakt mij in die Lage Landen wel uit. Vanavond was ik in een gezelschap van mensen uit de kerk. En vertelde over mijn spirituele leven. Toen kwam ik uit bij Dylan. Bij die alternatieve tekst van Every Grain Of Sand:

I am hanging in the balance of a perfect finished plan

Like every sparrow falling, like every grain of sand

Het is zoals Dylan ooit tegen David Gates van Newsweek zei: "Here's the thing with me and the religious thing. This is the flat-out truth: I find the religiosity and philosophy in the music. I don't find it anywhere else. Songs like 'Let Me Rest on a Peaceful Mountain' or 'I Saw the Light'-that's my religion. I don't adhere to rabbis, preachers, evangelists, all of that. I've learned more from the songs than I've learned from any of this kind of entity. The songs are my lexicon. I believe the songs."

Ik geloof de liedjes.

Zo is het.

Essentieel

Jann Wenner is ontslagen bij de Rock & Roll Hall of Fame, na een omstreden interview met The New York Times. Het antwoord dat Jann Wenner gaf op de vraag waarom hij alleen interviews met witte mannen had opgenomen in zijn boek The Masters, werd breed gezien als vrouwonvriendelijk en racistisch.

De 77-jarige Wenner nam in zijn boek zeven interviews op met muzikale grootheden: Bob Dylan, Mick Jagger, John Lennon, Jerry Garcia, Bruce Springsteen, Bono en Pete Townshend. The New York Times vroeg hem of daar niet ook een vrouwelijke of zwarte artiest tussen had moeten zitten.

"Een gevoelsmatige keuze" noemde Wenner dat. "Wat de vrouwen betreft was er niet eentje die welbespraakt genoeg was op dat intellectuele niveau", redeneerde hij, hoewel de interviewer opties als Janis Joplin, Joni Mitchell, Stevie Nicks of Madonna aandroeg.

Een interview van Wenner met Dylan staat ook in een ander interview-boek, The Essential Interviews, samengesteld door Jonathan Cott. Ik kocht een exemplaar van dit boek, toen ik in het tweede jaar van mijn studie Journalistiek me bezig hield met interviewen.

Zou van dit boek met essentiele vraaggesprekken het Winner-Verhaal worden geschrapt in volgende edities? Ik weet het niet. Hopelijk niet. Ongepaste opmerkingen van nu zeggen niets over individuele interviews en de kwaliteit er van.

***

Ondertussen wordt de Amerikaanse najaarstournee 2023 langzamerhand uitgebreid. Nieuwe data worden toegevoegd aan de concertreeks. Die reeks begint vandaag over twee weken in Kansas City. Daar zullen Dylan en zijn band twee shows geven.

Benieuwd welke songs de bard aan zijn gehoor wil laten horen.

***

Seen a shooting star tonight

And I thought of you

You were trying to break into another world

A world I never knew

I always kind of wondered

If you ever made it through

Seen a shooting star tonight

And I thought of you

© Bob Dylan, 1989

Olof Björner

Olof Björner is overleden. Dat is jammer. Elk overlijden is jammer. Voor de Dylan-wereld is het extra spijtig dat Olof het tijdelijke voor het eeuwige heeft verruild.

Zoals Tom Willems het omschrijft: De nauwgezetheid waarmee Björner de informatie over Bob Dylan verzamelde en presenteerde op zijn website maken Olof's Files tot een van de weinige echt essentiële websites over Dylan.

Goed om vandaag bij dit overlijden stil te staan. En om een mooi lied te draaien. Suggesties, anders dan Knockin' On Heaven's Door?

Budokan

Nog twee maanden wachten en dan verschijnt The Complete Budokan 1978. We krijgen dan een completer beeld van die Japanse tournee. Met die verrassende arrangementen, bedacht door bassist Rob Stoner. In het interbellum tussen die Rollling Thunder Revue en de Jesus Years.

Ik kijk er wel naar uit. Naar die box met al die opnames. Naar het boekwerk (zou Arie de Reus nog zijn ingeschakeld?). Naar wat Dylan nog meer deed op die podia in het verre oosten. Het land van de rijzende zon, waar hij toch altijd heel populair is.

Is het allemaal meer van hetzelfde? Misschien. Net zoals die Bootleg Series. Is dat ook niet meer van hetzelfde, voor 'de gewone fan'?

Maar ik ben geen gewone fan.

Liefde. Diefstal.

Over twee maanden verschijnt een nieuwe box van Dylan: Budokan 1978. Geen aflevering in de Bootleg Series, maar een zelfstandige uitgave.

Het moet toch even gezegd. Van die Bootleg Series. Want de uitgave die we nu verwachten, lijkt veel op een nieuwe aflevering van die Bootleg Series. Meerdere varianten, een mooie box, leuke hebbedingetjes. Zou Arie de Reus, emeritus huisarts te Eefde, weer zijn ingeschakeld?

Budokan. Een mooie live-plaat. In eerste instantie bedoeld voor de Japanse markt, maar later gelukkig universeel beschikbaar. Met die mooie arrangementen van bassist Rob Stoner.

Nog twee maanden. Eerst is het nog 11 september.

***

Waar was jij toen de vliegtuigen in de torens van het World Trade Centre in New York vlogen?

Ik was thuis. In een tijdspanne tussen school en een korfbaltraining. Met Dylan's album "Love and Theft" ergens; die dag officieel uitgekomen, maar het weekend ervoor al te verkrijgen bij onder meer Free Record Shop. Die had je toen nog.

***

Waar blijft de tijd? Wat gaat alles toch snel.

The Complete Budokan 1978

Vrijdag 17 november verschijnt een nieuwe box van Dylan: The Complete Budokan 1978. Het gaat om een box met vier schijven, met opnames van Dylan's concerten tussen 28 februari en 1 maart 1978.

Iets om naar uit te kijken. En om voor te sparen. Het zal wel weer een vermogen kosten. Maar dan heb je ook wat.

Gedaanteverwisseling

Transfiguratie. Gedaanteverwisseling. Wat is dat precies?

In het evangelie volgens Mattheüs wordt over een gedaanteverwisseling gesproken. Het is het hoofdstuk over de verheerlijking op de berg. Jezus wordt vergezeld door Zijn leerlingen Petrus, Johannes en Jakobus. Op de berg krijgt JC bezoek van Elia en Mozes, de vertegenwoordigers van het Oude Testament.

Bij dat gesprek overdekte een stralende wolk dit trio. Uit de wolk klonk: "Dit is mijn geliefde Zoon, in Hem vind Ik vreugde. Luister naar Hem!"

Het feest van de gedaanteverwisseling.

De transfiguratie.

Net als wat Bob Dylan zelf heeft meegemaakt. Beweert hij. De zanger en acteur, die in de film Pat Garrett and Billy the Kid van Sam Peckinpah de rol Alias heeft gekregen. Een soort kameleon. Altijd aanpassen aan je omgeving.

Opeens ben ik weer in 2012 en lees ik een interview in muziektijdschrift Rolling Stone. Redacteur Mikal Gilmore spreekt met Bob Dylan naar aanleiding van zijn nieuwste album Tempest. Het gesprek krijgt een wat merkwaardige wending, als de zanger plots een boek ter tafel legt.

Hell's Angel - The life and times of Sonny Barger and the Hell's Angels Motorcycle Club is de titel en ondertitel van het boek. Geschreven door Ralph "Sonny" Barger zelf, met ondersteuning van Keith en Kent Zimmerman.

Zimmerman.

Dat is de achternaam waarmee de jonge Robert in 1941 werd ingeschreven in de burgerlijke stand van Duluth, Minnesota.

Uit het interview:

[Dylan suddenly seems excited.] Let me show you something. I want to show you something. You might be interested in this. You might take this someplace. You might want to rephrase your questions, or think of new ones [laughs]. Let me show you this. [Gets up and walks to another table.]

You want me to come with you?

No, no, no, I got it right here. I thought this might interest you. [Brings a weathered paperback to the table!] See this book? Ever heard of this guy? [Shows me Hell’s Angel: The Life and Times of Sonny Barger and the Hell’s Angels Motorcycle Club, by Sonny Barger.]

Yeah, sure.

He’s a Hell’s Angel.

He was “the” Hell’s Angel.

Look who wrote this book. [Points at coauthors’ names, Keith Zimmerman and Kent Zimmerman.] Do those names ring a bell? Do they look familiar? Do they? You wonder, “What’s that got to do with me?” But they do look familiar, don’t they? And there’s two of them there. Aren’t there two? One’s not enough? Right? [Dylan’s now seated, smiling.]

I’m going to refer to this place here. [Opens the book to a dog-eared page.] Read it out loud here. Just read it out loud into your tape recorder.

“One of the early presidents of the Berdoo Hell’s Angels was Bobby Zimmerman. On our way home from the 1964 Bass Lake Run, Bobby was riding in his customary spot – front left – when his muffler fell off his bike. Thinking he could go back and retrieve it, Bobby whipped a quick U-turn from the front of the pack. At that same moment, a Richmond Hell’s Angel named Jack Egan was hauling ass from the back of the pack toward the front. Egan was on the wrong side of the road, passing a long line of speeding bikes, just as Bobby whipped his U-turn. Jack broadsided poor Bobby and instantly killed him. We dragged Bobby’s lifeless body to the side of the road. There was nothing we could do but to send somebody on to town for help.” Poor Bobby.

Vanzelfsprekend heb ik het boek in huis. Omdat Dylan het aanraadt, aanbeveelt, als een noodzakelijk boek presenteert. Hier kan ik niet om heen.

Maar lezen durf ik het niet. Misschien is de mythe van het boek beter dan het boek zelf.

Dark Eyes

Bob Dylan is nooit ver weg.

In de kerkdienst van zondagmiddag preekte de dominee van dienst over oordeel en wraak. Niet echt een blij thema, maar wel een belangrijk onderwerp. De predikant had het in zijn toespraak onder meer over dat opkomen voor jezelf, zeker nadat jou onrecht is aangedaan, bijna vanzelfsprekend is in onze maatschappij.

Als jij mij kwaad doet, zal ik jou dat betaald zetten.

Het is een dominee, en hij legde uit dat wraak zó niet werkt. Het komt een Ander toe om de verhoudingen weer in balans te brengen. Niet aan ons mensen.

Hier dacht ik aan Dylan. Aan het liedje Dark Eyes, de akoestische afsluiter van Empire Burlesque uit 1985. Dylan zingt:

They tell me to be discreet for all intended purposes

They tell me revenge is sweet and from where they stand, I’m sure it is

But I feel nothing for their game where beauty goes unrecognized

All I feel is heat and flame and all I see are dark eyes

Mooi. Heel mooi.

Het wordt nog mooier in de live-uitvoering, een duet met Patti Smith van een decennium later. Elke keer als ik deze live-opname zie en hoor, krijg ik kippevel.

Dat kon ik helaas niet delen in de gemeente.

Indianapolis

Aan de Amerikaanse najaarstournee 2023 is een nieuwe datum toegevoegd: dinsdag 17 oktober geeft Dylan een tweede optreden in Indianapolis. Voor de trivia: dan is het precies een jaar geleden dat mijn broer, mevrouw Frits en ik de bard in Amsterdam zagen.

Je hebt er niets aan, dat weet ik ook wel.

Komend weekend een vrij weekend. Dat doet me goed. Tijd om weer in wat boeken te duiken. Nieuwe boeken, verse boeken. Zoals over Dylan. Naar verluidt verschijnen over geen andere artiesten zoveel boeken als over Dylan.

Mocht ik ooit gaan verhuizen, wordt dat nog een heel gedoe. Een heuse Billy-boekenkast vol met Dylan-literatuur. Maar ja, dat is voor later zorg.