Huiselijke kring

Prinses Beatrix viert vandaag haar 86e verjaardag. De voormalige koningin doet dat in "huiselijke kring", laat de Rijksvoorlichtingsdienst weten.

Ik denk aan een lied van Bob Dylan, Queen Jane Approximately. De live-uitvoering van Dylan & The Dead zit gelijk in mijn hoofd. Net als het refrein, de stokzin 'Won’t you come see me, Queen Jane?'

Van harte gefeliciteerd, prinses Beatrix.

Holle frase

Bij het Spiegelmonument 'Nooit Meer Auschwitz' in het Wertheimpark in Amsterdam is vandaag stilgestaan bij de bevrijding van het concentratie- en vernietigingskamp Auschwitz. Dat is in Nederland altijd de laatste zondag van januari. Zaterdag, gisteren, was het precies 79 jaar geleden dat het Rode Leger het kamp heeft bevrijd. Onder meer Primo Levi, Otto Frank (vader van Anne) en Elie Wiesel hebben in dit kamp gezeten.

Demissionair premier Rutte sprak harde woorden over Hamas. Hij noemde het "de dag waarop de Joodse wereldgemeenschap voor de zoveelste keer in de geschiedenis werd geconfronteerd met een doelbewuste en geregisseerde moordpartij".

Hij noemde ook de golf van anti-Joodse reacties die ertoe leidt dat mensen zich onveilig voelen en dat scholen en synagogen beveiligd moeten worden. "Alsof 'nooit meer Auschwitz' een holle frase is geworden."

Een dag later werd bekend dat de gemeente Utrecht de Hogeschool Utrecht gaat helpen om de uitgestelde Holocaustcolleges op een later moment wel te kunnen laten doorgaan. De gemeente zegt dat het "van groot belang is dat de verschrikkingen van de Holocaust niet vergeten worden en bespreekbaar blijven".

Ik denk deze dagen toch vaak aan Bob Dylan. Zijn grootouders zijn uit Oost-Europa gevlucht, vanwege pogroms tegen de joden. In zijn lied With God On Our Side zingt Dylan onder meer:

When the Second World War

Came to an end

We forgave the Germans

And we were friends

Though they murdered six million

In the ovens they fried

The Germans now too

Have God on their side

Het gaat om die industriële vernietiging van een hele bevolkingsgroep, van bevolkingsgroepen. Joden, Sinti, Roma, Jehova's Getuigen. Om nog te zwijgen van de militairen van beide kanten van de strijdende partijen.

Als God aan onze kant staat, dan stopt Hij de volgende oorlog. Laten we daarvoor bidden en werken.

De 5 platen

Welke 5 platen neem je mee naar een onbewoond eiland? Het is een terugkerende vraag. Elk jaar kom je deze vraag wel zeker één keer tegen. Zit daar dan een album van Bob Dylan bij?

Dat hangt er maar net van af.

Zo'n vraag hangt van de context af. Vraag zoiets aan Lucas en Arthur Jussen, en zij zullen iets mompelen over klassieke muziek. Maar vraag hen over tien jaar nog een keer, en misschien zijn zij dan een totaal andere koers gaan varen.

Welke vijf albums neem ik mee? Ongetwijfeld een van Dylan. Maar ik luister meer dan alleen naar Dylan. Moet je dan één Dylan-album meenemen? En dan van elke andere stroming of muzieksmaak een ander album? En welke albums dan?

Geen idee. Vraag het vandaag, en het is een ander lijstje dan vorige week. Of zelfs anders dan vorig jaar. Ik weet het ook niet. Alsof er een ranglijst bestaat, behalve dan een chronologie.

Amerikaanse voorjaarstournee 2024

Een dag nadat Bill Pagel meldde dat een nieuwe tournee begint, met als start in Florida, is de (voorlopige) tourlijst bekend gemaakt. Het is uiteraard niet uitgesloten dat nieuwe data aan de concertreeks worden toegevoegd. Maar vooralsnog is dit het reisplan van Dylan en zijn band.

Vrijdag 1 maart Fort Lauderdale 

Zaterdag 2 maart Fort Lauderdale 

Dinsdag 5 maart Clearwater 

Woensdag 6 maart Clearwater 

Donderdag 7 maart Fort Myers 

Zaterdag 9 maart Orlando 

Zondag 10 maart Orlando 

Dinsdag 12 maart Jacksonville 

Donderdag 14 maart Athens 

Vrijdag 15 maart Athens 

Zondag 17 maart Charlotte 

Maandag 18 maart Fayetteville 

Woensdag 20 maart Asheville 

Donderdag 21 maart Asheville 

Zaterdag 23 maart Louisville 

Zondag 24 maart Louisville 

Dinsdag 26 maart Knoxville 

Woensdag 27 maart Nashville 

Vrijdag 29 maart Memphis 

Zaterdag 30 maart Memphis 

Maandag 1 april Springfield 

Dinsdag 2 april Wichita 

Donderdag 4 april Dallas

Florida

Wanneer is het 'early March'? Volgens een discussie op het forum van ExpectingRain.com, de Dylan-fansite, begint Dylan begin april met een Amerikaanse tournee. Hij begint dan in Florida. Ergens in die zuidoostelijke Amerikaanse staat.

Het is de start van de US Spring tour, onderdeel van de zijn Rough and Rowdy Ways World Wide Tour 2021 - 2024 (of 2025?). Die wereldwijde tournee maakt weer deel uit van de Never Ending Tour, zoals de fans de oneindige reeks optredens liefkozend noemen.

Details over de optredens worden binnenkort bekend gemaakt. Vooral de setlist maakt me nieuwsgierig. Dat weten we natuurlijk pas als de concertreeks gaande is. Daarvoor moeten we nog vijf weken wachten.

Napoleon

Mevrouw Frits en ik waren dit weekend naar de film Napoleon van regisseur Ridley Scott. Hij produceerde de film ook, samen met Joaquin Phoenix, die voor de hoofdrol van Napoleon Bonaparte ging. Op zich een goede film, dat historisch wel redelijk deugd.

Hoewel de relatie tussen de kleine keizer en keizerin Joséphine wel wat genuanceerder was dan in deze speelfilm.

Nog zo'n merkwaardig detail is de taal in de film. Alle personages spreken Engels. Als Fransen iets niét doen, is het een woord buiten de grens spreken. Laat staan Engels, want Fransen hebben het niet zo op die 'eilanders'. Waarom zou Napoleon vloeiend Engels spreken? En die tsaar Alexander, alsof die zoveel Engels sprak. Maar in deze film keuvelen de kleine keizer en de jonge tsaar gezellig in het Engels.

Enfin.

Joaquin Phoenix speelde trouwens in de film Walk the Line uit 2005 de hoofdrol van Johnny Cash. Die grote vriend van Bob Dylan.

Over Dylan gesproken.

Ik zat met mijn hoofd bij Like A Rolling Stone. Vanwege dat laatste couplet:

You used to be so amused

At Napoleon in rags and the language that he used

Napoleon in zijn vodden. En de taal die hij bezigde. Ook al zo'n rollende steen, eenzaam, niet naar huis koersend. En nu ben je zelf zo'n vod als Napoleon, prinses.

En ik moest denken aan Martin Bril. In april 2008 publiceerde hij het boek De Kleine Keizer, Verslag van een passie. Het zijn gebundelde verhalen die hij voor de Vlaamse krant De Morgen schreef; een jaar later ontving hij er de Bob den Uyl-prijs voor, vlak voor zijn overlijden.

Napoleon was een passie voor Bril. Net als Bob Dylan, je weet wel, de man van Like A Rolling Stone, waarin ene Napoleon figureert in vodden en met dat malle taalgebruik.

Kortom, het was een mooi bezoek aan de plaatselijke bioscoop.

Planet Waves

Wat zijn 'planet waves'? Zijn dat golven van een planeet, van een hemellichaam? Of betekent het dat de planeet golft? Geen idee. Het is in ieder geval de titel van een album van Bob Dylan.

Een plaat met een verhaal.

Het is het enige studio-album dat Dylan niet bij Columbia Records uitbracht, maar bij Asylum Records. Na een dispuut over geld.

Het is het album met twee versies van Forever Young. Een rustige versie, en een rock-uitvoering.

Het is het enige studio-album dat Dylan met The Band heeft opgenomen. Als je de opnames uit de kelder van Big Pink achterwege laat; die opnames waren niet bedoeld voor het grote publiek.

Het is ook het album met daarop die prachtige afsluiter Wedding Song. Een schitterend liefdesliedje. En ik meen dat ik het recht om dat te beweren.

De tekst van Wedding Song was een kandidaat voor de trouwkaart van mevrouw Frits en ik.

Het lied zou gedraaid worden bij onze binnenkomst in de trouwzaal, ware het niet dat de techniek het liet afweten.

Een deel van de tekst is gebruikt tijdens de trouwdienst.

Een deel van Wedding Song hebben we afgedrukt op de bedankkaart na onze bruiloft.

Inmiddels zijn we tien weken getrouwd. We draaien het lied niet dagelijks, maar toch - het heeft een plek gekregen in huize-Tromp.

Halve eeuw

Via de site ExpectingRain.com staan deze dagen links naar de tournee van Bob Dylan en The Band in 1974. Het was een groots opgezette tournee. Want Dylan had acht jaar slechts sporadisch opgetreden, nadat hij in de zomer van 1966 van zijn Triumph Tiger 100-motor was gedonderd.

Een halve eeuw geleden, dus.

Indrukwekkend, maar ná die tournee kwam Dylan met mooie muziek. Mooiere muziek, onder meer op de elpee Desire, de gospel-albums, maar ook met Tempest. En afzonderlijke songs als Blind Willie McTell en Red River Shore.

Zo'n jubileum zegt daarom wel wat. Dat in al die jaren nog altijd mooie muziek wordt gemaakt. Niet alleen in 1974, ook in de vijf decennia die volgden op deze tournee. Gelukkig maar, want met die liedjes kwam Dylan ruim een jaar geleden naar AFAS Live in Amsterdam. Ik was er aanwezig, met een broer en -toen nog- een vriendin. Vandaag een jaar geleden werd die vriendin míjn vriendin. Die vriendin is nu mijn vrouw.

Als Dylan niet was komen opdagen, had ons leven er heel anders uitgezien.

Andere tijden

Dit weekend is het zestig jaar geleden dat The Times They Are a-Changin' verscheen. Het is het derde album van Bob Dylan, maar de eerste volledige plaat met eigen teksten. Zijn titelloze debuutalbum telde twee eigen composities (Talkin' New York en Song to Woody), het tweede album The Freewheelin' Bob Dylan telde dan weer twee covers (Corrina, Corrina en Honey, Just Allow Me One More Chance").

Wat moeten we zeggen over The Times? De mooie hoes, natuurlijk. Die scherp afgetekende kop van de zanger. Het titelnummer, waar Lennaert Nijgh een vertaling van maakte en Boudewijn de Groot een hit mee scoorde; waar Paul de Munnik een betere bewerking van maakte, voor het duo Acda en de Munnik. Het mooie liedje North Country Blues, over een vrouw opgroeiend in de mijnen. De Spaanse laarzen, het anti-oorlogslied met God aan onze zij, de eenzame dood van Hattie Carrol.

Aan al die live-uitvoeringen van de man tijdens optredens. Met een mooie uitvoering in het Witte Huis, op audiëntie bij toenmalig president Barack Obama.

Zestig jaar alweer. Er zijn mensen in de afgelopen zes decennia geboren én overleden. Het album met de liedjes is cultureel erfgoed geworden. Net als al die andere songs van Dylan. UNESCO-materiaal. Om maar eens een kwalificatie te noemen.

Dylan zal zoiets niets uitmaken, denk ik. I used to care, but things have changed.

Kronieken #110 | Liefde, diefstal en een pseudoniem

Op internet kwam ik een bericht tegen over "Love and Theft", het 39e studioalbum van Bob Dylan. Liefde en diefstal. Voor dit album maakte de tekstdichter graag en veel gebruik van het boek Confessions of a Yakuza van Junichi Saga; zoveel gebruik zelfs, dat Dylan plagiaat gepleegd zou hebben.

Dat is pas echte liefde en diefstal. Goede titel dus.

Ik heb wel wat met dit album. Toen deze verscheen, officieel '9/11', toen de aanslagen in Amerika werden uitgevoerd, stapte ik in bij Dylan. Ik kende de man wel, maar luisterde nooit zelf naar de muziek. Het nieuwe album was een mooi moment om zelf op zoek te gaan naar 's mans werk.

Is het gebruik van een pseudoniem ook niet een vorm van diefstal? Van liefde voor een naam? Ergens anders op internet staat een verhaal over Dylan als producer. Niet als Jack Frost voor zijn eigen albums, maar bij Barry Goldberg's ongetitelde album.

Ik ken het album niet. Maar daar kan verandering in komen. Het duurt niet lang meer voordat ik mijn verlanglijstje weer mag indienen.

Luisterrijk

In de serie Luisterrijk van de Muziekbank vertelt Frans Assink over Bob Dylan en vooral wat Dylan voor hem heeft betekend. Dat doet Assink zaterdag 20 januari vanaf 15 uur in de bibliotheek van Enschede.

Ik ken hem een beetje. Toen ik nog studeerde, vormde hij de band Thirteen Weeks. Met onder meer twee zusjes, de een nog knapper dan de ander. Een van de zusjes speelde ook saxofoon. Het andere zusje zong met Frans het liedje Boots Of Spanish Leather.

Dat liedje is een gesprek tussen twee geliefden, tussen een man een vrouw. Dylan zingt het zelf en neemt dus beide rollen voor zijn rekening. De zangers van Thirteen Weeks wisselden de coupletten onderling af - maar dan wel de man die de vrouwen-coupletten zingt en de vrouw die de mannen-coupletten zingt.

Een mooie herinnering, mooie uitvoering was dat. Misschien dat Frans het nummer ook wel gaat zingen, daar in Enschede.

The Dylan

Mevrouw Frits en ik waren zaterdag in Amsterdam. We waren bij de uitvoering van de Gijsbrecht van Aemstel. Dit toneelstuk van Joost van den Vondel wordt letterlijk eeuwenlang in de eerste week van januari opgevoerd.

In vroeger eeuwen was dat in de schouwburg van Van Campen, tegenwoordig in The Dylan. De locatie is hetzelfde, het pand is anders. The Dylan is een hotel. Het zou heel geestig zijn als zo af en toe ene Justin Case komt logeren, toevallig hetzelfde moment als Bob Dylan een paar optredens in de Nederlandse hoofdstad verzorgt.

Onder dit pseudoniem checkte Dylan wel eens in bij hotels.

Misschien dat dé Dylan wel bij The Dylan heeft gelogeerd.

De stem van een generatie in de hoofdstad van Nederland.

De zanger wiens stem altijd een gespreksonderwerp is. Is het niet zijn stem in overdrachtelijke zin, als iemand die onder woorden brengt wat zijn generatie voelt, dan is het wel zijn letterlijke stem, die door sommige recensenten als een verkouden kraai op leeftijd of een schaap in prikkeldraad klinkt.

Nee, dan heb je begrepen waar het bij Dylan om gaat.

Alsof hij Hans Hogendoorn is, die jarenlang de stem was van Met Het Oog Op Morgen. Die stem stopt, na 48 jaar en bijna 17.000 radiouitzendingen. Ook een behoorlijke prestatie, om dagelijks je stem te lenen aan een radio-programma.

De kans dat de Dylan de stem van Het Oog gaat worden, is minimaal. Dylan's Nederlands is niet meer wat het geweest is. Je kunt niet alles hebben.

Tour '74

Een halve eeuw geleden ging Bob Dylan weer op tournee. Met The Band als begeleidingsband. Dat was bijzonder, omdat de zanger een tijd uit beeld was. Sinds de zomer van 1966, toen Dylan van zijn Triumph T100 viel, trok hij zich terug uit het openbare leven.

Tot het begin van 1974 dus. Om weer op pad te gaan. Voor de vloed aan.

Toen al was Dylan een grote naam. Een legende. Nog steeds, hoewel sommigen dat 'succes' met wisselend beleid zullen beamen. Alsof dat er toe doet.

Sommige artiesten blijven hun functie trouw. Anderen zullen wegvagen. Old soldiers never die.

Bestverkocht

Op Nu.nl lees ik dat Hackney Diamonds van The Rolling Stones het bestverkochte en meest gestreamde album van 2023 in Nederland is. Mooi nieuws voor de Britse band. Het album is het eerste in achttien jaar met nieuw werk. En de eerste plaat zonder drummer Charlie Watts.

Bob Dylan komt in het lijstje niet voor. Hij valt buiten de top-10 van goed verkochte en gestreamde artiesten in Nederland. Maar hij heeft dan ook geen nieuw album met zelfgeschreven nummers uitgebracht. Dat zal misschien ook wel tegen zitten.

In een van de ochtendkranten stond vanochtend een verhaal over langdurige afscheidsreeksen van muzikanten. Zoals Elton John en KISS, die het afscheid uitsmeren over langere tijd. Okee, de corona-pandemie is ook een niet te onderschatten factor in deze. Maar toch.

Is de wereldwijde Rough And Rowdy Ways-tournee van Bob Dylan ook zo'n lange afscheidstournee? Of is het geen echt afscheid, maar wel een einde van het vele en lange vliegen? Bij Dylan weet je dit soort dingen eigenlijk nooit. Wat een deel van de charme van de man is, natuurlijk. Het onbekende, het onverwachte, het verrassende.

Hopelijk komt hij dit kalenderjaar toch nog een keer naar de Lage Landen. Dat zou mooi zijn. Nog één keer. Of een aantal Nederlandse avonden achtereenvolgens. Maar we weten nog niet eens wat de volgende concertdata zullen zijn.

We moeten geduld hebben. Tot die tijd kunnen we albums kopen en de muziek streamen. Dat houdt ons dit kalenderjaar op de been. En de boekhouder van Universal Music Publishing Group aan het werk.

Een Dylanesque 2024

Gelukkig nieuwjaar.

De eerste dag van 2024 is al voor een groot gedeelte achter de rug. We kunnen nog niets zeggen over hoe het komende kalenderjaar zich zal ontwikkelen. Verschijnt dit jaar een nieuw studio-album met nieuwe liedjes van Dylan? Zijn het dan zelfgeschreven songs of een soort Shadows In The Night, een bloemlezing?

We gaan het zien. We zullen het horen. Eerst maar de laatste oliebollen wegwerken met een goed glas bubbels.

En een willekeurig album van de bard luisteren.