vrijdag 31 maart 2023

Kroniek #100 | Vertrouwen

Bij Met Het Oog Op Morgen werd Simple Twist Of Fate gedraaid, in de versie van Bryan Ferry. Leuke versie, Ferry doet zijn best. Hoewel ik bij voorkeur dan toch het origineel heb. Maar ja, de frontman van Roxy Music weet wel hoe je een liedje 'poppy' maakt.
Volgende week begint Dylan aan een bescheiden Japanse tournee. Drie avonden in Osaka, vijf shows in Tokyo en drie afsluitende concerten in Nagoya. Het is de tour die in maart 2020 al moest plaatsvinden, toen corona net begon en we dachten dat het een griep-variant was.
Inmiddels weten we een stuk beter.
Dylan gaat maar door. In tegenstelling tot collega Will Tura, die vindt dat het na 10.000 keer genoeg is geweest. Misschien dat hij wel al die keren hetzelfde liedje in dezelfde uitvoering ten gehore heeft gebracht. Dan wordt het op een gegeven moment wel saai, ja.
Maar Bob is geen Will. De Vlaamse zanger is misschien ook nooit in Japan geweest om daar op te treden.
Na Japan volgt een Zuid-Europese tournee van Dylan. En daarna zien we wel. Een kwestie van vertrouwen.

donderdag 30 maart 2023

A Whiter Shade of Pale

Keith Reid, de tekstdichter van Procol Harum, is overleden aan de gevolgen van kanker. Hij is de schrijver van het lied A Whiter Shade of Pale, dat mede door Peter R. de Vries bekend is geworden; meer dan tien Nederlandse radiostations draaiden De Vries' lievelingsnummer tijdens die herdenkingsdienst.
Misschien gebeurt zoiets ook wel met een lied van Dylan. Ik weet het niet. Maar ik wist ook niet dat A Whiter Shade of Pale zo belangrijk was voor Peter.
Reid's werk wordt gekenmerkt door een raadselachtige, duistere sfeer. Hij vermoedde dat dat uit zijn onderbewuste kwam als gevolg van zijn Joodse achtergrond. Zijn grootouders van vaderszijde en andere familieleden kwamen in de Holocaust om het leven.
Dat is bij Dylan dan weer niet het geval. Geen Holocaust-slachtoffers in de directe familie. Wel een raadselachtige en duistere sfeer in muziek en teksten. Maar dat heeft misschien andere oorzaken.
Scott Trust Limited, het bedrijf dat The Guardian in 1821 oprichtte, heeft excuses aangeboden voor banden met de slavernij. Als onderdeel van de excuses doneert Scott Trust 10 miljoen pond (11,4 miljoen euro).
The Guardian liet in 2020 naar aanleiding van de Black Lives Matter-beweging weten dat Scott Trust banden had met organisaties die actief waren in de slavernij. De krant liet daarom onafhankelijk onderzoek doen.
Black Lives Matter. Ik weet niet of Dylan hier iets mee te maken wil hebben. Natuurlijk, de man heeft het in zijn oeuvre vaker over de zwarte minderheid. Maar toch, misschien is Black Lives Matter weer het andere uiterste. Het is toch wat anders dan een lied schrijven over Rubin 'Hurricane' Carter.
Eerst nu weer Fragments opzetten. Ik trek me terug, voor deze middag. Het waait te hard om de straat op te gaan.

dinsdag 28 maart 2023

Japan

Wim de Bie is maandagochtend overleden. Tom Willems, een van de grootste Dylan-bloggers in de Lage Landen, plaatste een bericht over de relatie tussen De Bie en Dylan. Wim de Bie was de allereerste die niet-officieel uitgebrachte opnamen van Bob Dylan op de Nederlandse radio uitzond. De Bie kreeg rond september 1968 'een geheimzinnige doos, zonder opschrift, met een tape toegespeeld'. Op deze tape stonden opnamen van de zogenaamde Basement Tapes van Bob Dylan.
We mogen Wim dus dankbaar zijn.
Iets anders. De boekbinderij van Wytze Fopma uit Leeuwarden heeft vanuit Japan de opdracht gekregen om 300 Japanse bijbels te maken. Het is een bijzondere opdracht, en vooral ook veel werk.
Ik denk aan Japan. Over ruim een week begint Dylan aan een korte tournee door dit land. Met shows in Osaka, Tokio en Nagoya. Dylan heeft wel wat met Japan.
De beroemde live-elpee ...At Budokan (1978) was in eerste instantie alleen voor de Japanse markt bestemd.
Om nog maar te zwijgen van twee andere Japanse Dylan-uitgaven. In 2001 verscheen Bob Dylan - Live 1961 - 2000, met opnames uit een kleine veertig jaar optredens. Met Somebody Touched Me als opener.
In 2016 kregen we in het kader van Record Store Day een ep met vier liedjes van de American Songbook, liedjes die door Frank Sinatra bekend waren geworden. De betiteling is in zowel het Engels als in het Japanse alfabet; de ep zelf is op rood vinyl geperst.
Mijn indruk is dat Dylan van boeken houdt. Vooral van fysieke boeken. Misschien dat hij in een van drie Japanse steden waar hij straks een concert geeft, een Bijbel meepakt. Een Bijbel met een Leeuwarder geschiedenis. Een van de driehonderd exemplaren.
Dat zou leuk zijn.

maandag 27 maart 2023

Vijfde zondag

Gisteren was het de vijfde zondag van de veertigdagentijd. De periode voorafgaand aan Pasen, waarin christenen zich bezinnen. En luxeproducten als vlees laten staan. Tijd voor inkeer en reflectie.
Ain't Talkin' is al gedraaid. Ik vermoed dat Dylan dit nummer schreef voor The Passion Of The Christ, de film van Mel Gibson uit 2004.
In dit lied van Dylan komt ook een mystieke tuin naar voren. Voor Bijbelliefhebbers is het geen grote sprong van de tuin van Jozef van Arimatea, waar Jezus Christus lag begraven, naar de Hof van Eden. De poorten van Eden, the gates of Eden, ik moest hier aan denken bij het lezen van een ander verhaal.
Ook wel een mooi lied, overigens. And there are no sins inside the Gates of Eden, zo is dat.
Wim de Bie is overleden. Samen met Kees van Kooten vormde hij jarenlang een duo op radio en televisie. Ze vernieuwden het Nederlands met woorden en begrippen als 'regelneef', 'doemdenken', 'mozes kriebel' en 'op hun pik getrapt'.
Of er een link bestaat tussen Wim en Bob? Geen idee. Of het moeten woordkunstenaars zijn. Of zijn geweest. Voor wie met taal intensief bezig is, zijn sensitivityreaders een gruwel.
Vandaag werd bekend dat ook in het werk van Agatha Christie woorden zijn aangepast, omdat die woorden nog wel eens aanstootgevend zouden kunnen zijn. Voor wie? Welke tere zieltjes zijn op hun pik getrapt door heldere taal?
Ook het oeuvre van Roald Dahl moest hier aan geloven. Het is wachten op het moment dat Dylan's teksten worden gekeurd door die sensitivityreaders. Ik hoop het niet. Want dan verliest taal haar waarde.
Het leven is ruw. En rauw, soms. Dat merken we onder meer in deze Lijdenstijd. Een goede gelegenheid om Ain't Talkin' uit de boxen te laten schallen.

vrijdag 24 maart 2023

Kronieken #99 | The Germans now too

Het is bijna weekend. Maar voordat de vrijdagmiddagborrel begint, nog een paar dingen. Zoals en herdenkingsmonument voor het trans-Atlantisch slavernijverleden; onwillekeurig denk ik aan het lied Blind Willie McTell van Bob Dylan. Niet alleen omdat dit zijn beste en ultieme song is, maar ook vanwege dat ene couplet.
Waarin Dylan zingt:

See them big plantations burning
Hear the cracking of the whips
Smell that sweet magnolia blooming
See the ghosts of the slavery ships

Het staat niet op de officiële liedtekst-pagina. Wel weer in de boeken met liedteksten, zoals bij de officieuze vertaling van Erik Bindervoet en Robbert-Jan Henkes.
Niemand zingt de blues zoals Blind Willie McTell.
Dat is nogal andere koek dan whiskey, hoewel dat in Blind Willie McTell ook wel wordt aangehaald. Bootlegged whiskey in his hand. Dat gaat dan vast niet over de Heaven's Door-whiskey van Dylan. Ook niet over de Jack Daniel's-variant, waar nu iets over te doen is. Zou het publiek inderdaad zo dom zijn, dat ze de verschillen niet opmerken?
Ongeveer 16.000 botresten zijn begraven in Berlijn. Mogelijk gaat het deels om overblijfselen van slachtoffers van nazi-experimenten. De menselijke en dierlijke botten werden ontdekt tijdens restauratiewerkzaamheden die in 2015 begonnen. Op de plek van de universiteitscampus was van 1927 tot 1945 een wetenschappelijk onderzoeksinstituut gevestigd. In dit Kaiser-Wilhelm-Gesellschaft werd onder meer onderzoek gedaan naar wapens en 'rassenverbetering'.
Sjah. We zijn weer vrienden met de Duitsers, toch? Ondanks dat ze zes miljoen van Dylan's volksgenoten hebben 'fried' in hun ovens. Die rot-oorlog houdt ons nog altijd bezig. Als een waarschuwing, opdat dit nooit meer gebeurt. Als God aan onze zijde staat, houdt Hij de volgende oorlog wel tegen.

woensdag 22 maart 2023

National Medal of Arts

De Amerikaanse zanger Bruce Springsteen heeft de National Medal of Arts ontvangen. Hij kreeg deze hoogste cultuuronderscheiding in de VS uit handen van president Joe Biden. Vanwege zijn bijdrage aan de muziek, maar ook 'for being The Boss'.
Bob Dylan kreeg deze onderscheiding ook al eens, in 2009. Dat was het jaar waarin Dylan drie optredens gaf in de Heineken Music Hall, tijdens het Paasweekend. Dat had ik toen gemist. Misschien omdat mijn blik op andere dingen was gericht. Of omdat er minder aandacht voor was.
Wat zeggen zulke prijzen? Het is fijn dat je gewaardeerd wordt. Dat is het vooral. En voor de laueraat is zo'n stoffelijk blijk van waardering mooi voor in de kast. Of op de schouw van de open haard.
In Nederland kennen we zo'n onderscheiding niet echt. Dus die kunnen we ook niet uitreiken - Frankrijk kent zo'n prijs wel, de Ordre des Arts et des Lettres, wat ook aan buitenlandse artiesten wordt vergeven. Dylan kreeg deze Franse ereprijs in 1990.
Enfin.
Van harte, Bruce.

maandag 20 maart 2023

Psalm 23

De dominee preekte over Psalm 23, de Heer is mijn herder. Het was eigenlijk geen preek, maar een overdenking. De predikant hield zijn verhaal tijdens een rouwdienst.
Ik moest tijdens deze toespraak denken aan Broeder Dieleman. Dat is een singer-songwriter uit Axel, Zeeuws-Vlaanderen. In 2014 verscheen zijn tweede album, Gloria. Op deze plaat staat het nummer Adriana, met daarin dit couplet:

de Heere is mijn herder
zieng ik en fluuster zacht
mie za niks ontbreken
ik ga zingend deu de nacht
waa net as de morgen
Jezus op me wacht
en ik e nog nooit het licht gezien

Toch wel mooi, dat bevindelijke geloof. Oma Adriana heeft nog nooit het licht gezien. Ze is nog niet door Jezus bezocht, of aangeraakt. Zoals de apostel Paulus dat wel overkwam, op de weg naar Damascus. En Bob Dylan, daar in die hotelkamer in Tuscon.
Maar ik denk ook aan het nummer Baloney again van Mark Knopfler. Het is terug te vinden op Sailing to Philadelphia uit 2000. Hij zingt daarin het licht sarcastische:

The Lord is my shepherd
He leadeth me in pastures green
He gave us today
Our daily bread and gasoline

Knopfler speelde gitaar op Slow Train Coming en op Infidels. Ik zag hem in 2011 optreden in Ahoy, Rotterdam. Een double bill, een combideal. Knopfler voor de pauze, Dylan na de pauze. Knopfler was wat saai; Bob Dylan blafte hem na de pauze van het podium af.
Baloney again speelde hij niet. Je kunt niet alles hebben.
Bij deze begrafenis was ook geen gelegenheid om hier verder over door te babbelen.

vrijdag 17 maart 2023

Niet praten

De Lijdenstijd is volop aan de gang. In de veertig dagen voorafgaand aan Pasen, staan christenen stil, maken ze pas op de plaats. Tijd van bezinning. En om luxe producten te laten staan. Geen vlees, bijvoorbeeld.
En het luisteren naar de Matthäus-Passion is ook zo'n jaarlijks terugkerend onderdeel in de Lijdenstijd. Ik draai dit meesterwerk met plezier in de zes weken voorafgaand aan Goede Vrijdag.
Maar ik draai ook Ain't Talkin' van Dylan. Ook zo'n Paaslied. Een lied over de joodse uittocht uit Egypte. Over de woestijnreis. Over de mystieke tuin. Al die oudtestamentische en nieuwtestamentische beelden, die door Dylan tot één verhaal, één lied worden gesmeed.
Doe het hem maar eens na.
Ik doe dat niet. En moet het doen met de studio-versie. En de live-uitvoeringen. Daar kan ik wel op teren.



woensdag 15 maart 2023

Italië

Bob Dylan tourt in de zomer rond de Middellandse Zee. Nadat al optredens waren aangekondigd in Portugal, Spanje en Frankrijk, is nu ook Italië aan de beurt. De bard geeft vijf shows:

3 juli Milaan
4 juli Milaan
6 juli Lucca
7 juli Perugia
9 juli Rome

I left Rome and landed in Brussels. Misschien. Ik vermoed van niet, overigens. Maar je weet het nooit.

maandag 13 maart 2023

Kenzaburo Oë

De Japanse schrijver Kenzaburo Oë is overleden. Hij was 88. Oë schreef romans die waren gebaseerd op zijn jeugdherinneringen aan de naoorlogse bezetting van Japan en op zijn leven met een verstandelijk gehandicapte zoon. Hij overleed vrijdag 3 maart, maar zijn uitgever heeft dat nu pas bekendgemaakt.
Dat heeft niets met Bob Dylan te maken.
De Japanse Nobelprijswinnaar Kenzaburo Oë is overleden. Hij was 88. Oë schreef romans die waren gebaseerd op zijn jeugdherinneringen aan de naoorlogse bezetting van Japan en op zijn leven met een verstandelijk gehandicapte zoon. Hij overleed vrijdag 3 maart, maar zijn uitgever heeft dat nu pas bekendgemaakt.
Dat heeft alles met Bob Dylan te maken. De Japanse schrijver kreeg de Nobelprijs voor de Literatuur in 1994 toegekend. "Wie met poëtische kracht een fantasiewereld, waar leven en mythen condenseren om een verontrustend beeld van de huidige complexe menselijke situatie te vormen," aldus de Zweedse Academie, die verantwoordelijk is voor deze Nobelprijs.
Tussen de toekenning van de Nobelprijs aan Oë en Dylan als laureaat zit 22 jaar. Ik weet niet of beide schrijvers elkaar kennen, en of ze elkaar hebben ontmoet. Voor het gemak denk ik van niet, ondanks de populariteit van Dylan in het land van de rijst en de zon. Het land van de rijzende zon.
Misschien krijgen 'winnaars' van een Nobelprijs wel een rouwkaart bij het overlijden van een mede-laureaat. Vanuit Zweden. Met verdriet hebben wij kennis genomen van het overlijden van…
Zou kunnen. Waarbij dan een literator een mooie tekst schrijft bij het verscheiden van de betreffende persoon. Bloemen, kaarten en brieven worden gestuurd naar de nabestaanden, in het geval van Oë diens zoon Hikari (1963), die werd geboren met een hersenafwijking.
In april treedt Dylan op in Osaka, Tokyo en Nagoya. Misschien neemt hij de situatie te baat om het graf van Oë te bezoeken. Net zoals hij dat deed met Allen Ginsberg bij het graf van Jack Kerouac. In Jack's geboorteplaats Lowell.
Kerouac. De man die 101 jaar geleden werd geboren. Vooral bekend door zijn boek On The Road. Onmiskenbaar van invloed op het werk van Dylan. Misschien net als Kenzaburo Oë. Maar van de Japanse schrijver heb ik dan weer niets in de kast staan.
Ten onrechte, misschien. Maar het is deze week Boekenweek. Dat biedt dan weer openingen.



zaterdag 11 maart 2023

Verlorenstraat

Bob Dylan heeft nieuwe concertdata aangekondigd. Het Iberisch schiereiland is aan de beurt, plus een restje Frankrijk. De tournee is als volgt:

2 juni Porto, Portugal
4 juni Lissabon, Portugal
5 juni Lissabon, Portugal
7 juni Madrid, Spanje
8 juni Madrid, Spanje
10 juni Sevilla, Spanje
11 juni Sevilla, Spanje
13 juni Granada, Spanje
15 juni Alicante, Spanje
17 juni Huesca, Spanje
19 juni San Sebastian, Spanje
20 juni San Sebastian, Spanje
21 juni Logroño, Spanje
23 juni Barcelona, Spanje
24 juni Barcelona, Spanje
26 juni Carcassonne, Frankrijk
27 juni Aix-de-Provence, Frankrijk
29 juni Lyon, Frankrijk
30 juni Lyon, Frankrijk

Zou er in dat Zuid-Europese gedeelte ook een Verlorenstraat zijn? Een Desolation Row? Ik hoorde vanochtend bij Radio 1, bij Max Nieuwsweekend, over uitgeverij Desolation Row. Ik ben deze uitgeverij nog niet eerder tegen gekomen. Vanzelfsprekend hou ik mij van harte aanbevolen.
Een Zuid-Europese tournee. Reist de bard nog af naar het noordwesten van het oude continent?



vrijdag 10 maart 2023

Hamburg

In de Duitse stad Hamburg is vrijdagavond een schietpartij geweest. De schietpartij vond plaats in een gebedshuis van Jehovah's Getuigen in de wijk Gross Borstel.
Ik was in 2019 in Hamburg. Eventjes. Voor een concert van Bob Dylan in Barclaycard Arena, naast het Volksparkstadion.
De schutter zou een ex-lid zijn van de Jehova's Getuigen. Jehova. JHWH. Het lijkt ergens op John Wesley Harding. Misschien wel omdat met het spel der initialen je van deze albumtitel John Wesley Harding de naam JHWH kunt maken. JHWH, de Eeuwige, de Ene, Ik-Ben, Ik Zal Zijn.
Het tijdschrift van dit religieus genootschap is De Wachttoren. Dat lijkt ook weer op Dylan. All along the watchtower.
Dat nummer speelde Dylan niét in Hamburg. Maar er zit ook een behoorlijke tijd tussen het concert en de aanslag.


woensdag 8 maart 2023

Kronieken #98 | Biddag

Vandaag is het Biddag voor Gewas en Arbeid, de jaarlijkse dag om te bidden. Op een doordeweekse dag. Zou Bob Dylan ook bidden, vandaag? Voor gewas en arbeid? Of is dit een specifiek Nederlands gebeuren? Dankdag kennen we ook - in de Verenigde Staten is Thanksgiving misschien iets wat er op lijkt.
Over een maand reist Dylan af naar Japan, het land van de rijzende zon. Van de rijst en de zon. Misschien dat hij nu al aan het repeteren is met zijn band. Liedjes uitzoeken voor het Aziatische onderdeel van de Rough & Rowdy Ways World Tour.
Soms zou je wel bij zo'n oefensessie aanwezig willen zijn. Maar dat zit er vooralsnog niet in. Nooit, eigenlijk. Sommige dingen moet je niet willen, maar als een wens blijven koesteren.
Maarten Giltay Veth is een drukker. Al eerder maakte hij boeken over en met het werk van Dylan. Leuke boeken. Boekjes, qua vorm en formaat. Maar boeken voor wat betreft de boodschap. Nu is er een nieuw boekwerk verschenen. If Dogs Run Free is de titel, waarin de tekst van het lied is gebruikt.
Even ben ik weer in Ahoy, Rotterdam. Dylan speelde dit nummer tijdens de eerste toegift, die tweede mei van 2002. Ik weet het niet meer. De bootleg weet het gelukkig wel. Net als het online tourverslag, waar je van elk concert de setlist kunt terug vinden.
Het nummer staat op de elpee New Morning uit 1970. In 2013 verscheen ook al een boek met de tekst van If Dogs Run Free, aangevuld met prenten van Scott Campbell. Ik blader daar maar weer in.
Biddag vandaag. Genoeg om voor te bidden. Als je gelooft. Ook als je niet gelooft, trouwens. Bidden staat een ieder vrij. Ik vouw nog wel mijn handen; de predikant van mijn thuisgemeente heeft me gevraagd om een deel van het avondgebed voor mijn rekening te nemen.
Dat doe ik. Luisterend naar If Dogs Run Free.

maandag 6 maart 2023

Noorderlicht

Vorige week heerste in Nederland een heuse noorderlichtkoorts. Aan de kuststreek was het noorderlicht te zien. Een bijzonder natuurverschijnsel.
Het bracht me weer even bij The Band. In 1975 kwam de Canadees-Amerikaanse formatie met het album Northern Lights – Southern Cross, met daarop weer prachtige liedjes. Wat te denken van It Makes No Difference, Ophelia en Acadian Driftwood?
Daar blijf je voor thuis.
Nee, daar blijf je niet voor thuis. Je draait het weliswaar, terwijl je naar buiten kijkt. Naar dat noorderlicht, Denkend aan het kruis in het zuiden. Waar die Acadian Driftwood over gaat, de trek van de Canadezen naar het zuiden van de Verenigde Staten.
Op die eindeloze route komen natuurlijk ook je eigen verhalen aan bod. Zo'n song gaat niet alleen over een historische gebeurtenis, het gaat ook over jezelf.
Ik denk er aan, kijkend naar het noorderlicht, naar de maan, af en toe naar het zuiden wijzend. Ik luister het voor mezelf. Maar ook het om aan mevrouw Frits te laten horen.
Omdat het zo mooi is.
Zo'n liedje. Zo'n omstandigheid. Zo'n manifestatie.



donderdag 2 maart 2023

Totebag

Wat is een totebag? Ik kende het niet. Of nou ja, misschien kende ik het wel, maar wist ik niet dat zo'n tasje een naam had. Tot ik het tegenkwam op het blog van Tom Willems.
Hij schrijft namelijk over een totebag, dat wordt weggegeven door de platenzaak Evelyn Novacek in Hoogezand. Die winkel is niet de enige 'weggever'.
Een paar weken geleden haalde ik bij mijn eigen platenboer Wobbe in Leeuwarden de dubbel-cd en box Fragments. Toen ik een week later opnieuw bij Wobbe kwam, drukte Heute, de "assistent" in Wobbe's charmante winkel, een linnen tasje in mijn handen.
Dat is een totebag, weet ik nu. Of het artikel vaker door Wobbe en Heute is weggegeven, weet ik niet. Ik denk het niet. Maakt ook niet uit. De afbeelding van Fragments circuleert nu in den lande. Dat is waar het om gaat. Of dat nu in Leeuwarden of Hoogezand is, doet er niet toe.



woensdag 1 maart 2023

Can’t Wait

Met broeder G. uit de kerkelijke gemeente waar ik toe behoor, was ik aan de wandel. Dat doen we vaker. In vroeger dagen combineerden we dat met een sigaar. Tegenwoordig zijn we gezond(er) bezig.
Het ging in onze wandeling onder meer over longcovid. Over mijn geheugenverlies, soms. Plots moest ik denken aan die ene zin uit Can't Wait. While I’m strolling through the lonely graveyard of my mind. Zo voelt mijn geheugen soms, als een eenzame begraafplaats.
Waar mijn geheugen ligt begraven.
Maar ja, er is ook iets van wederopstanding. Mijn memorie komt weer terug. Langzamerhand.
De associatie met Dylan-teksten is nooit ver weg geweest.