Shadows in the night

Eindelijk, zojuist kon ik Shadows In The Night bij mijn platenboer ophalen. Ik kreeg van hem alleen de elpee-versie (met cd incluis) mee; de fysieke cd-uitgave mag ik pas volgende week meenemen. Dat geeft niks, ik kan het album eindelijk luisteren zoals het hoort: op vinyl.

De grootmeester zingt 'The master'. Met his masters voice. Ik moet in alle eerlijkheid iets bekennen: toen de 'singel' Full Moon & Empty Arms plotseling online stond (in mei), moest ik erg wennen aan de stem van Dylan. Alsof hij hetzelfde deed als ten tijde van Nashville Skyline en Self Portrait: zingen met een onherkenbare stem.

Maar nee, ik heb toentertijd te vroeg gesproken. Veel te vroeg. Nu ik het album in zijn geheel hoor, vind ik het een prima album. Waar ik overigens geen conclusies aan verbind: deze ode aan Frank Sinatra is geen cirkel-album, waarmee Dylan het einde van zijn carrière afsluit door te verwijzen naar de bron waar hij vandaan komt. Immers, World Gone Wrong en Good As I Been To You waren ook geen afscheidalbums van de grootmeester zelf.

Enfin.

Eerst maar even de randzaken. De hoes en het label op de cd en elpee zijn een verwijzing naar het legendarische jazz-label Blue Note. Verder vermeldt de hoes dat het album is geproduceerd door Jack Frost (wisten we al), maar ook dat Dylan zelf geen muziekinstrument bespeelt maar zich alleen op de zang concentreert.

Voor de blazers-secties heeft producer Frost drie keer drie blazers laten invliegen: voor I'm A Fool To Want You, voor The Night We Call It A Day en voor That Lucky Old Sun elk een afzonderlijk trio. Grappig detail, de persoon die de 'French horn' bespeelt in I'm A Fool... heet Dylan Hart.

De nummers op het album staan in dezelfde chronologie als waarin ze zijn opgenomen. Maar hoe lang hebben Dylan en band erover gedaan? Een week, tien dagen? Live opgenomen? In ieder geval zonder overdubs en dergelijke.

Tot zover de dingen erom heen.

De plaat zelf? Ik ben verrast door de stem van de zanger. On-Dylanesk, noemt Tom Willems het. Dat is natuurlijk ook maar een term. Dylan is al jaren goed bij stem (besprekingen die Dylan afdoen als een verkouden kraai op leeftijd of een schaap in prikkeldraad, hebben de afgelopen twee decennia niks van de man gehoord).

Mooi album? Zeker! Dat de nummers niet van eigen hand zijn, hoor je er niet vanaf. Dylan heeft de Sinatra-nummers 'uncovered' – hij heeft ze naar zijn eigen hand gezet, door de strijkers weg te laten en de muziek door een vijfmansband te laten spelen (vooruit, soms aangevuld door een blazers-sectie).

En de nummers – ach, het is Dylan op zijn puurst, las ik al ergens. Bob Dylan sings the American Songbook. Dat klinkt als de meest logische stap die ook gezet kon worden. De uitvoeringen zijn prachtig, de stem is zuiver na vijf decennia 'training'. De afsluiter That Lucky Old Sun klinkt als het avondgebed van een bejaarde (laten we wel zijn: Dylan is al 73!) – maar ik verwacht dat Shadows In The Night slechts een adempauze is, een uitstapje zoals World Gone Wrong en Christmas In The Heart.

Don't follow leaders

Vandaag was ik de ganse dag in de weer voor de politiek. De verkiezingen voor een nieuwe Provinciale Staten én een nieuw bestuur voor het Waterschap komen er aan. Als secretaris van een politieke partij aan mij de schone taak de administratie hiervoor te doen. Niet direct de leukste klus om te doen, maar ja: iemand moet het doen.

Terwijl ik me door de motregen van afspraak naar afspraak trapte (ik was per fiets), dacht ik aan politiek in algemene zin. Don't follow leaders, schoot in mijn hoofd, they're watching parking meters.

Moedig fietste ik voorwaarts. De regen had weinig trek in een filosofische en Dylaneske weerspiegeling over de politiek anno 2015.

Winterlude

En plots was ons land bedekt onder een laag sneeuw. We zoeken en masse een manier om met deze nieuwe werkelijkheid om te gaan. En nee, een passende Dylan-tekst heb ik niet. Of nou ja, Winterlude misschien?

Het heeft misschien niets met elkaar te maken, maar ik moest vandaag denken aan Seven Curses. Het verhaal over de rechter, die Old Reilly te grazen neemt. Of eigenlijk diens dochter. Hij gaat met haar naar bed, waarmee de naamloze dochter hoopt haar vader vrij te krijgen. Niets is minder waar, de volgende ochtend hangt Old Reilly aan de galg.

Sneeuw. Gezellig. Goede reden om The Bootleg Series 1-3 maar weer uit de kast te trekken.

Blood On The Tracks en Shot Of Love

Gisteren was de veertigste verjaardag van Blood On The Tracks. Voor het muziek-blog Classic Rock Mag schreef ik er al een verhaal over. Dat verhaal plaats ik op dit blog maar niet. Desalniettemin, veertig jaar Blood On The Tracks. Dat is nogal wat. Een ijkpunt in Dylans carrière. Zoals er zovelen zijn.

Het gonst al een tijdje dat er van de outtakes van 'Blood' een nieuwe aflevering komt in de Bootleg Series. Dat zou erg mooi zijn, hoewel we niet weten wat er op dat BS-album dan komt te staan. Horen we dan de originele versies vanuit New York, versie 1.1, zoals we die kennen van de 'misdruk'? Horen we dan ook de outtakes van de Minneapolis-opnames?

Ach, ons geduld wordt weer op de proef gesteld.

Voorlopig moeten we het doen met wat er al naar ons, gewone stervelingen, is toegeworpen. Blood On The Tracks is daar een mooi voorbeeld van.

Een album waar ik afgelopen weekend mee bezig was, is Shot Of Love. Een prima album, overigens. De afsluiter uit de gospel-trilogie. Met het schitterende titelnummer. Het uitstekende Heart Of Mine. Het indrukwekkende Every Grain Of Sand.

Wat mij nog niet eerder was opgevallen, was het 'Special Thanks to: David Geffen'. Bedankt Dylan hier nu de man van Asylum Records? Ik weet het niet, maar het zou wel een leuk feitje zijn als het inderdaad zo is.

Nashville

Gisteravond werd in De Wereld Draait Door een hommage gebracht aan Dolly Parton. Zij is een soort country-zangeres, die al honderd jaar als een Barbiepop eruit ziet. Het is geen gezicht, maar ze heeft een stem als een kanon.

Dolly Parton zong in 2006 een duet met Solomon Burke, Tomorrow is forever. Dit nummer verscheen op het Burke-album Nashville, geproduceerd door Buddy Miller. Een opmerkelijk album, misschien. Een grote neger (en dat is niet discriminerend bedoeld), die zijn sporen verdiende in de soulmuziek en als dominee annex begrafenisondernemer. Maar die een country-georiënteerd album maakt.

Heel opmerkelijk is dat niet. Of beter: er zijn meer muzikanten die een country-uitstapje maakten. Neem bijvoorbeeld Bob Dylan (jawel). Die eind jaren zestig ook naar Nashville vertrok voor zijn album Nashville Skyline. In 2002 nam Burke een comebackalbum op (Don't give up on me), waarop het onbekende nummer Stepchild van Dylan te horen is.

En zo kom ik van Dolly Parton via Solomon Burke bij Bob Dylan uit. De onderlinge lijntjes tussen artiesten zijn vaak korter dan we op het eerste oog zien. Maar ja, wie heeft er tegenwoordig nog oog voor dit soort lijntjes – met de opkomst van 'digitale muziek' via Spotify en YouTube?

Thuis

In de preek ging het vanmorgen over de twaalfjarige Jezus in de tempel. En over de vraag of de kerk het huis van God is. Ik moest denken aan The Ballad of Judas Priest And Frankie Lee, van de elpee John Wesley Harding (1967). Eén zin schoot me te binnen: “It’s not a house,” said Judas Priest, “It’s not a house . . . it’s a home.”

Waarvan akte.

Nog twee weken

Over twee weken verschijnt Shadows In The Night, het album van Bob Dylan waarmee hij Frank Sinatra een hommage brengt. Nog twee weken, dus we kunnen aftellen. Het is misschien het meest opmerkelijke album van Dylan, opmerkelijker nog dan het kerstalbum uit 2009.

Maar is het inderdaad vreemd dat Dylan een Sinatra-album maakt? Een plaat zonder eigen materiaal? Volgens mij is Shadows In The Night niet eens een heel erg afwijkend album. Dat is, omdat Dylan met het “nieuwe” materiaal teruggrijpt op een pre-Dylaneske periode. Sinatra is één van die artiesten die Dylan heeft beïnvloed.

Een vergelijkbare actie voerde Dylan uit rond zijn dertigjarig jubileum. Toen nam hij Good As I Been To You en World Gone Wrong op – twee folkalbums. Toen leek het erop dat zijn carrière voorbij was. De man kreeg een concert aangeboden wegens de anniversary van “Bob Dylan” en zijn vijftigste verjaardag. De cirkel leek rond.

Niets is minder waar. In de jaren die op dit concert volgden, maakte Dylan de mooiste albums. Het gaat daarom te ver om te zeggen dat Dylan teruggrijpt op 'vroeger' om de cirkel rond te maken. Misschien dat we nog veel mooi materiaal van Bob kunnen verwachten.

Familienaam

De achternaam 'Dylan' is zeker de familienaam van Bob. Toen de jonge Robert Allen Zimmerman eind jaren 50 jaar New York vertrok, probeerde hij enkele artiestennamen uit. Elston Gunnn (al dan niet met die derde 'n'). Blind Boy Grunt. Maar al gauw werd het 'Bob Dylan', een combinatie van een eerbetoon aan Dylan Thomas, een zogenaamde oom Dillon, en een saxofonist met de naam Robert Allyn.

In augustus 1962 vertrok 'Zimmy' met zijn manager Albert Grossman naar het Hooggerechtshof in New York om de naam officieel aan te passen. Robert Allen werd Bob, Zimmerman werd Dylan. Weg was de joodse herinnering van de muzikant.

Nog steeds wordt gedacht dat 'Dylan' een pseudoniem is. Frank Boeijen heeft een liedje over Dylan, met als titel 'Robert Zimmernan'. John Lennon zong in 'God': “I don't believe in Zimmerman”. Ik had zelf ooit een cd van The Wallflowers mee voor het oppassen, toen mijn zwager de kop van de frontman ergens van herkende. Toen ik zei dat het Jakob Dylan was, de zoon van, vroeg mijn zwager zich verbaasd af of Jakob dezelfde artiestennaam als Bob had. Maar nee, Jakob was een volle zoon van Bob en kreeg dus ook de achternaam 'Dylan' mee.

Evenals trouwens de regisseur Jesse Dylan, die de vader is van rapper Pablo Dylan. Allemaal Dylan-telgen, dus.

The Last Waltz

In 1976 nam The Band afscheid van het publiek. Zestien jaar op tournee was genoeg voor de vijf mannen – vier Canadezen en een boerenzoon uit Arkansas. Zestien jaar, waarvan de helft als begeleidingsband van achtereenvolgens Ronnie Hawkins (als The Hawks) en Bob Dylan (als The Band). Concertorganisator Bill Graham was de ceremoniemeester op het afscheidsfeest, in Winterland, San Fransisco, de plek waar The Band voor het eerst als The Band op het affiche stond.

Het resultaat: The Last Waltz.

Een flink aantal muziekvrienden gaf acte de présence tijdens het concert. Natuurlijk waren daar Hawkins en Dylan. Maar ook de “fellow Canadian” Joni Mitchell en Neil Young. De Ier Van Morrison. Blues-maestro Muddy Waters. Slowhand Eric Clapton. Om maar eens een paar namen ten noemen.

Een kwart eeuw later zijn er vier versies beschikbaar van het afscheidsconcert van The Band. Allereerst de 3lp met “hoogtepunten” van het optreden. Want het feest begon al om 5 uur met een etentje voor alle genodigden. Pas om 9 uur 's avonds begon het muziekgedeelte. En om kwart over twee 's nachts speelden de vijf hun toegift. Voor de laatste keer stond The Band in zijn originele bezetting op het podium.

Enfin.

Natuurlijk kwam er ook de film The Last Waltz (versie 2), onder regie van Martin Scorsese (die in 2005 de documentaire No Direction Home maakte). De film kwam pas twee jaar na het concert op de markt, om niet Dylans project Renaldo & Clara in de wielen te rijden – wat achteraf misschien een onzinnige reden is geweest, maar dat terzijde.

Van de elpee-versie verscheen later een geremasterde versie uit op cd, een dubbel-cd (de derde versie). Niets anders dan wat de elpee-versie ook al liet horen, maar nu toegankelijk voor de nieuwe generatie.

Als afsluitende editie verscheen in 2002 ook de 4cd, die meent compleet te zijn. Hoewel de 4cd completer is dan de elpee-/cd-versie, is ook de editie met de vier cd's niet compleet. Natuurlijk, we horen Dylans volledige bijdrage, we horen de concert-versie van The Weight, de twee jams en de ultieme toegift. Maar waar is The Loud Prayer van Lawrence Ferlinghetti? Of 'An introduction to The Canterbury Tales' door Michael McClure?

Tijd om naar de Engelstalige Wikipedia te gaan en te zoeken naar The Last Waltz. Daar is de setlist te zien van de avond, en wordt duidelijk dat lang niet alle optredens zijn “vrijgegeven”. En ook dat Ferlinghetti en McClure niet tijdens het concert optraden – wellicht tijdens de maaltijd, voorafgaand aan The Last Waltz?

Ik weet het, ik heb geen reden tot klagen. De vier versies zijn genoeg om mij stil te krijgen. Ik was er in 1976 vanzelfsprekend niet bij, dus alles wat is gereleased, voelt als een cadeautje voor me.

Precious Angel

Alsof de duivel er mee speelt. Gisteren plaatste ik een bericht over hoop in de teksten van Bob Dylan. Dezelfde dag vermoordden moslimterroristen twaalf redacteuren van het satirische weekblad Charlie Hebdo. Wat moet je dan zeggen? Welk citaat van Dylan kun je gebruiken?

Ik wist het niet. Tot ik moest denken aan Precious Angel. Aan die ene paar regels uit dit lied.

Sister, lemme tell you about a vision I saw

You were drawing water for your husband, you were suffering under the law

You were telling him about Buddha, you were telling him about Mohammed

in the same breath

You never mentioned one time the Man who came and died a criminal’s death

Amen.

Hoop

Afgelopen zaterdag plaatste ik een bericht over de hoop in Dylans teksten. Of beter, het gebrek aan hoop en troost bij Dylan. Een dag later luisterde ik naar Tell Tale Signs en werd ik opnieuw geraakt door de akoestische versie van Ring Them Bells. Bij toeval (voor zover dat bestaat), kreeg ik diezelfde zondag een e-mail van Marnix. Hij reageerde op mijn bericht of er in de teksten van Dylan hoop is te vinden.

Hij citeerde, warempel, Ring Them Bells:

'Ring them bells for the blind and the deaf

Ring them bells for all of us who are left

Ring them bells for the chosen few

Who will judge the many when the game is through

Ring them bells, for the time that flies

For the child that cries

When innocence dies'

En Marnix legde de link met de ‘chosen few’, de uitverkorenen. Dylan als christen – en dan heb je vrijwel per definitie hoop en troost. Marnix vraagt zich af waarom we Dylan niet als christen mogen zien. Zoals bijvoorbeeld Johnny Cash, of de mannen van U2. Goede vraag.

En een mooi citaat. Ik ben er nog niet helemaal over uit of Ring Them Bells exemplarisch is voor de hoop bij Dylan. Wat bijvoorbeeld te denken van Blind Willie McTell? – nobody can sing the blues, like Blind Willie McTell; er kan nog zoveel in je leven gebeuren, maar zo diep als je in de ellende zit als Willie, zal het niet zijn.

Ik ben, mede dankzij Marnix, een stapje verder in mijn zoektocht. We zijn er nog niet, maar we zijn onderweg.

Aantekeningen #14: Hoop. Troost

Het nieuwe jaar is inmiddels drie dagen oud. Jaarplanningen zijn zo goed als rond. Nieuwjaarsrecepties zijn gaande. En de verwachtingen voor het komende jaar zijn min of meer bekend. Wat betreft Dylan in dit nieuwe jaar, kunnen we eindelijk rekenen op Shadows In the Night. Verder verwacht ik dat de bard nog een keer Nederland aan doet. Maar verder – het is echt wachten op wat ons stervelingen wordt toegeworpen.

Maar stel dat je in je toespraak aan het begin van 2015 iets van Bob Dylan wilt citeren? Het is de vraag of je zoiets zou moeten willen; aan de andere kant: waarom niet? Dylan is immers één van de grootste Engelstalige dichters/schrijvers sinds Shakespeare. Dus een citaat kan geen kwaad.

Enfin.

Stel dat je dus iets van Dylan wilt citeren? Wat citeer je dan? Citeer je een heel couplet? Citeer je alleen een zin, een titel? The times, they are a-changin', omdat je nooit verder bent gekomen en Dylan -net als de kerk- herinnert als iets van vroeger? I used to care, but Things Have Changed, omdat je daar ook gewoon een Oscar voor kunt krijgen? When He returns, omdat Jezus anno domini 2015 nog wel eens zou kunnen terugkeren?

Gaat er hoop uit Dylans teksten? Spreekt Dylan van troost? Wat zijn zinnen of teksten waar we in donkere dagen ons aan vast kunnen klampen? Ik herken wel zeker iets van troost bij Dylan, maar dan vooral bij muziek waar ik een christelijk thema in zie. Met name bij Ain't Talkin', het verhaal van Pesach/Pasen in de meest brede zin des woords. Een lied in mineur, maar de laatste maat in majeur.

Maar Dylan is volgens mij niet van de hoop. Hij heeft iets calvinistisch: gewoon hard aan het werk. Je hebt de opdracht om in deze wereld je talenten in te zetten om er iets van te maken. Maar verwacht niet dat het van jou afhangt. Sterker nog, verwacht maar helemaal niks. Maar doe wat je moet doen.

Zoiets.

Wie Bob Dylan wel als brenger van hoop ziet, mag zich uiteraard bij me melden.

Nieuw jaar

Het nieuwe jaar is weer massaal ingeluid door ons Nederlanders. Veel geld is de lucht ingeschoten om de geesten te verdrijven. Een traditie die al sinds de oudheid bestaat, maar in al die eeuwen nauwelijks aan verandering onderhevig is geweest.

Zou Bob Dylan ook oud en nieuw vieren? Zo ja, waar zou hij dat doen? En met wie? Zou hij bijvoorbeeld gewoon thuis zijn, in Malibu? Met wat vrienden? Zoals Tony Garnier? Zijn tourband? Of nodigt hij zijn familie uit? En welke familie dan? Sara Lownds en de kinderen uit dit huwelijk? Zijn tweede vrouw, Carolyn Dennis, met wie Dylan een dochter heeft – en zou deze dochter er dan ook zijn, met haar echtgenote? En wat te denken van Clydie King, met wie Dylan ook kortstondig getrouwd zou zijn?

Enfin.

Vragen waar we geen antwoord op zullen krijgen. Feitjes die ons als gewone stervelingen ook niet aangaan. Alsof het van wereldbelang is hoe een groot artiest zijn feestdagen doorbrengt. Het lijkt me niet. Maar soms schiet het me wel door mijn hoofd. Soms.

Het afgelopen jaar werden we als Dylan-fans erg verwend. Het kruimeltje van Shadows In The Night. Maar bovenal The Basment Tapes Raw/Complete, deel 11 uit de Bootleg Series. Man, wat een plezier om naar te luisteren! En dan hebben we het nog niet eens gehad over de 'verloren kelder-bandjes'.

Wat kunnen we van dit nieuwe jaar verwachten? Geen idee, natuurlijk. Behalve dan de definitieve release van Shadows In The Night. En de stille hoop dat Dylan dit jaar Nederland weer aan doet in zijn Never Ending Tour. Als je ervan uitgaat dat hij eens per twee jaar in Nederland komt voor een of meer optredens, en dat zijn laatste concerten in de Heineken Music Hall in 2013 waren...

Voor dit moment is het nieuwe jaar vooral koffiedik kijken. We weten het gewoon nog niet. We hebben er geen controle over. Maar dat betekent dan wel dit: dat we ons kunnen laten verrassen voor wat er gaat gebeuren.