Eens per maand komen wij
bij elkaar. Wij, dat is het Dylan-genootschap “Lo and behold!”,
bestaande uit het driemanschap van Wobbe, Taeke en ondergetekende.
Onze avonden kennen een vast patroon: we starten met een gezamenlijke
maaltijd, waarna we onze gesprekken voortzetten in de voorkamer. Onze
conversatie gaan over wat ons bezig houdt, maar vooral gaan ons
onderhoud over Dylan. Wat dan het sub-onderwerp is, wordt bij elke
samenkomst voor de volgende keer bepaald.
Afgelopen week spraken we
over het nummer Blind Willie McTell. Dit nummer staat op de cd-box
The Bootleg Series vol. 1-3 uit 1991. Een schitterend nummer, waarbij
je je terecht afvraagt hoe het toch kon gebeuren dat 'Blind Willie'
werd afgekeurd om op het reguliere studioalbum Infidels (1983) te
verschijnen. Volgens de maestro zelf zou het om een demo-versie gaan,
en dus per definitie ongeschikt voor een gewone release.
Een demo-versie dus. Deze
opmerking zou best nog wel eens waar kunnen zijn, maar daar heeft The
Band alles mee te maken. Dat voor straks. Nog voordat The Bootleg
Series verscheen, was 'Willie' al te vinden op een echte bootleg, een
zogenaamde witte plaat. Het gaat om de bootleg Last Infidels Outtakes
uit 1987. Mijn versie verscheen op het label Icecream Records en is
'Made in Israel'. De hoes doet denken aan de alternatieve hoes van
Saved.
Twee versies van 'Willie'
staan op Last Infidels Outtakes, een 'elektrische' versie en de
bekende akoestische uitvoering. Aan de kwaliteit van het geluid is
duidelijk hoorbaar dat het hierbij om een bootleg gaat, want zeker de
akoestische vertolking is lang niet zo scherp als de officiële
uitgave.
Na het beluisteren van
deze twee versies van 'Willie', luisterden we naar de andere versies.
Daarbij was de eerste de live-uitvoering van Dylan in 2002, mijn
eerste Dylan-concert. Locatie was Ahoy, Rotterdam. De
begeleidingsband bestond toentertijd uit Larry Campbell, Charlie
Sexton, Jim Keltner en Tony Garnier. Een meeslepende vertolking.
Drie jaar later volgde
opnieuw een live-versie van dit lied, eveneens in de Rotterdamse
concertzaal. De begeleidingsband bestond toen uit Stu Kimball, Denny
Freeman, Donnie Herron, George Recile en Tony Garnier. Uitvoering
meer als een wals. Met een ongewijzigde begeleidingsband volgde in
2011 de -voorlopig- laatste Willie-uitvoering in Nederland, opnieuw
in Ahoy. Deze versie is een 'howling wolf'-uitvoering. Dit was het
concert dat deel uitmaakte van de double-bill met Mark Knopfler; na
de pauze blafte Dylan zijn muzikale compagnon van het podium af.
Live werd 'Willie' pas
een aantal jaar na 1991 gespeeld. “Ik begon die song live te spelen
omdat ik het The Band had horen doen,” zegt Dylan in een interview
met Jonathan Lethem (Atlas: nieuwe literaire non-fictie, Uitgeverij
Atlas Amsterdam-Antwerpen, 2006, pagina 26). “Vermoedelijk was het
een demo waardoor musici waarschijnlijk kunnen horen hoe de song
ging. Hij werd nooit volledig uitgewerkt, ik ben er nooit aan
toegekomen om hem af te maken. Er kan geen enkele andere reden
geweest zijn om hem weg te laten van het album. Het is net zoiets als
een schilderij van Manet meenemen, of van Picasso: je gaat naar zijn
huis en kijkt naar een half voltooid schilderij en grist het weg en
verkoopt het aan de mensen die “Picassofans” zijn. De enige fans
die ik bij mijn weten heb, zijn de mensen naar wie ik avond aan avond
kijk als ik speel.”
Waarvan akte.
The Band dus. De mannen
namen voor hun eerste comeback-album Jericho (1993) hun eigen versie
van 'Willie' op. Deze versie geldt dus als basis voor Dylan's
live-uitvoeringen van dit lied. Maar de uitvoering van The Band ligt
ook ten grondslag aan de uitvoering door De Dijk met Henk Hofstede.
In 1997 namen deze muzikanten dit nummer ook op; deze versie
verscheen als b-kant van Stampvol Café en later als b-kant van Ga In
Mijn Schoenen Staan (2002).
Blind Willie McTell. Dan
heb ik het nog niet eens gehad over de (mogelijke) betekenis van dit
lied. Misschien komt dat nog. Als ik een interpretatie voor handen
heb.