zaterdag 31 december 2022

Jaaroverzicht 2022

In Kiribati is het om 11.00 uur Nederlandse tijd al 2023. Een uur later is de jaarwisseling in Nieuw-Zeeland en om 14.00 uur in een groot deel van Australië. Wij moeten nog ruim een halve dag wachten.
Voor de andere kant van de grote plas duurt het nóg langer voordat het nieuwe kalenderjaar van start gaat. In de Verenigde Staten begint 2023 pas om 06.00 uur Nederlandse tijd, met staten aan de oostkust. Als laatste zijn de onbewoonde Amerikaanse Bakereilanden en Howlandeilanden aan de beurt. Daar is de jaarwisseling pas om 13.00 uur Nederlandse tijd.
Wat in dat nieuwe jaar gaat gebeuren, weten we nu niet. Dat moeten we afwachten. Maar dat zal ongetwijfeld wel lukken. Wel kunnen we terugkijken op het afgelopen jaar. En wat was het voor een jaar!
Dylan kon weer optreden. Dit jaar gaf de bard 82 optredens. Twee shows waren in AFAS Live in Amsterdam - bij die tweede avond was ik aanwezig. We werden verwend met de essay-bundel The Philosophy Of Modern Song. We kijken uit naar de verschijning van Fragments, deel 17 van de Bootleg Series.
Inmiddels draait John Wesley Harding. Een mooi album voor de laatste uren van het kalenderjaar.
Het afgelopen jaar was een bijzonder jaar. Het akelige Corona-virus ging niet aan mijn voordeur voorbij; de naweeën duren nog altijd voort. Gelukkig heb ik aan Dylan een troostend geluid. Net als bij het stopzetten van mijn studie Geestelijke Verzorging aan de Rijksuniversiteit Groningen.
Om maar een paar dingen te noemen. Er is veel meer te zeggen over 2022. Niet alleen tegenvallers. Ook mooie momenten. Zoals het gezelschap waar ik mee naar het Dylan-concert ben geweest.
Al die dingen zijn goed om zo in de late uren van deze dag te memoreren. En om in een selecter gezelschap te bespreken. Dat gaan we dan ook maar doen. Met Dylan op de achtergrond. Of de voorgrond. En een goed glas Westmalle.
Op het oude jaar. En op het nieuwe jaar.

vrijdag 30 december 2022

Spirituele reis

Zo tegen het einde van het kalenderjaar is de film Hallelujah verschenen. De film van Daniel Geller en Dayna Goldfine gaat over misschien wel de grootste hit van Leonard Cohen. Als we de aankondigingen moeten geloven, komt Bob Dylan ook voor in deze film.
In een recensie in het Nederlands Dagblad las ik daar overigens niet veel over Dylan's bijdrage. Misschien moet ik de film binnenkort zelf maar bekijken.
Ik denk aan een geweldige anekdote over een ontmoeting tussen Dylan en Cohen. Na een optreden in Parijs in 1990, vroeg Dylan aan Cohen hoe veel tijd hij nodig had om ‘Hallelujah’ te schrijven. Twee jaar, bekende Cohen, die vervolgens aan Dylan vroeg hoelang hij schreef aan ‘I and I’, een lied op de elpee Infidels: “Fifteen minutes,” luidde het Dylaneske antwoord.
Enfin.
Mooi lied, dat Hallelujah. Ik zoek op YouTube naar Dylan's uitvoeringen van dit lied. Voor deze pre-oudjaarsdag.



donderdag 29 december 2022

Odessa

Nieuwsuur kwam deze week met een verhaal over Catharina de Grote. Jarenlang stond ze fier overeind op een sokkel in het centrum van Odessa. In het verhaal wordt de worsteling weergegeven hoe de Oekraïners omgaan met de Russische kunst en cultuur. Het roept de vraag op: moet Russische kunst worden gecanceld?
Odessa. Literatuur. Kunst. Binnen mum van tijd ben ik bij Bob Dylan. Hij is muzikant - een kunstvorm. In 2016 kreeg hij de Nobelprijs voor de literatuur. En zijn grootouders Anna Kirghiz en Zigman Zimmerman verlieten Odessa in 1905, vanwege de pogroms in dat land.
Zouden in Odessa en Oekraïne nog achterneven en achternichten van Dylan rondlopen? Heeft hij contact met ze? Geen idee. Deze familiaire dingen gaan ons als gewone stervelingen misschien ook niet aan. Maar ik denk er wel even aan.
En ik denk aan twee coupletten uit With God on Our Side. Over de Tweede Wereldoorlog, toen de Duitsers zes miljoen Joden... In the ovens they fried. En dat couplet over het haten van de Russen, die ruim honderd jaar geleden ook Oekraïne als hun grondgebied hadden.
Maar Amerika is 'the land of the free'. Dylan heeft wel eens gezegd dat hij is geboren in het verkeerde gezin. Met een verkeerde naam. De kans is groot dat hij min of meer gebroken heeft met zijn familie - hoewel zijn contact met moeder altijd goed is geweest.
Ook dat weten we niet. Of nauwelijks. En ook dat gaat ons niets aan.
We moeten het met Dylan's songs doen.

woensdag 28 december 2022

Luipaard

In India is een luipaard tekeer gegaan. Vijftien mensen raakten gewond. Lijkt me best beangstigend. Je zult maar die tanden zien.
Ik moet denken aan het lied Leopard-Skin Pill-Box Hat, afkomstig van de elpee Blonde on Blonde. En ik ben weer bij het concert van Dylan in Ahoy, oktober 2011. Toen opende hij met dit nummer. Het was in de tijd dat kolonel Qadhafi door de Amerikanen werd omgebracht. Het was de tournee met Mark Knopfler - die voor de pauze speelde.
Maar daar hebben de Indiaase slachtoffers geen boodschap aan, natuurlijk.

dinsdag 27 december 2022

55

John Wesley Harding is vandaag 55 jaar geworden. Nee, het gaat niet om de Texaanse boef John Wesley Hardin, maar om het countryfolk-album van Bob Dylan. Die noemde zijn album en de titelsong weliswaar naar John Wesley, maar spelde diens achternaam verkeerd.
Kan gebeuren.
Het album verscheen 27 december 1967, in die laatste kalenderweek tussen Kerst en de jaarwisseling. Misschien dat ik daarom zo van dit album houd in de afrondende dagen van december.
Een mooie plaat. Twaalf songs over outlaws, zwervers, immigranten, boodschappers en heiligen met een oudtestamentische moraal: I Dreamed I Saw St. Augustine, I Am A Lonesome Hobo, I Pity The Poor Immigrant en The Ballad of Frankie Lee And Judas Priest.
En muzikaal rustig. Maar bij Dylan is het vaker zo dat niets is wat het lijkt, zeker niet op het eerste gehoor.
Vorig jaar en het jaar daarvoor zaten we deze dagen thuis. We mochten niet de straat op vanwege de Corona-beperkingen. Nu mag het wel weer, maar is het vooralsnog rustig op straat. Alsof we een verkorte winterslaap in zijn gegaan.
Gisteravond luisterde ik naar Met Het Oog Op Morgen, een aangenaam radioprogramma om een lange dag mee af te sluiten. Ik werd blij verrast. Want ik hoorde Dylan bij Het Oog. Met het nummer Father Of Night van de elpee New Morning.
Dichter Archibald MacLeish had Dylan gevraagd voor muziek bij een nieuwe musical. Archie was bezig om The Devil and Daniel Webster te bewerken tot Scratch. Dylans bijdragen werden niet gebruikt voor het toneelstuk. En dus had de maestro de handen vrij om zijn liedjes voor eigen gebruik in te zetten.
En zo kwam het gisteravond bij Het Oog terecht. Er zijn slechtere nummers om een radioshow mee te vullen.

maandag 26 december 2022

53

Op de draaitafel ligt nog altijd die ene plaat voor deze dagen. Er staan Kerstklassiekers op, zoals Here Comes Santa Claus, Christmas Island en The First Noel. En het merkwaardige Must Be Santa. Maar ook nummers waar Dylan duidelijk zijn best doet.
Hark the Herald Angels Sing, bijvoorbeeld. En O' Come All Ye Faithful (Adeste Fideles), waarin de zanger het eerste couplet in het Latijn zingt. Met een zwaar Amerikaans accent, dat dan weer wel.
Maar een alternatief voor deze dagen kan Red River Shore zijn. Niet direct een Kerstlied, maar het heeft er wel zijdelings mee te maken. Dat komt door het laatste couplet van dit lied. De maestro zingt:

Now I heard of a guy who lived a long time ago
A man full of sorrow and strife
That if someone around him died and was dead
He knew how to bring him on back to life
Well I don’t know what kind of language he used
Or if they do that kind of thing anymore
Sometimes I think nobody ever saw me here at all
’Cept the girl from the Red River shore

Die man van lang geleden, een man vol smart en strijd. Dat is een verwijzing naar de lijdende knecht, wat is terug te lezen in Jesaja 53. Daar profeteert Jesaja onder meer: 'Hij werd veracht, door mensen gemeden, hij was een man die het lijden kende en met ziekte vertrouwd was, een man die zijn gelaat voor ons verborg en door ons werd geminacht en verguisd' (vers 3, NBV21).
In zijn verantwoording bij de vertaling van dit lied, gaat Ernst Jansz niet in op deze verwijzing. Terwijl hij bij de vertaling van Every Grain Of Sand wél de Bijbel erbij haalt. Ondanks zijn aversie tegen religie.
Enfin.
Vanavond maar Red River Shore luisteren. Iets om naar uit te kijken.

zondag 25 december 2022

Kerst

Dit jaar valt Eerste Kerstdag samen met de eerste zondag ná Advent. De hele dag draait al Christmas in the Heart in De Bleek.
Moeten we daar nog verder iets over zeggen? Over Kerst? Over geen corona-maatregelen? Over Dylan die waarschijnlijk met Kerst bij zijn familie is - of niet?
Geen idee. Er is een Kind geboren. Eer aan God in de hoogste hemel en vrede op aarde voor de mensen die Hij lief heeft [Lucas 2: 14, NBV21].

zaterdag 24 december 2022

Overstag

Het is dan toch gebeurd. Ik ben deze Kerstavond overstag gegaan. Toen ik voor mijn platenkast stond, ging mijn vinger langs Christmas In The Heart. Het is morgen pas Kerst, maar ik kon de verleiding niet weerstaan. En dus draaide vanmiddag de elpee-versie van Dylan's Kerstalbum op de platenspeler.
Een goede plaat voor deze dagen. Het gaat wel ergens over. Prima gezongen Kerstliederen. En de opbrengst ging naar voedselbanken. Het is altijd goed als geld naar zulke instanties gaan.
Vanavond naar de kerk. In mijn eigen gemeente is een Kerstavondzangdienst. De klassiekers zullen ongetwijfeld de revue weer passeren. Of dat in de uitvoeringen van Dylan zullen zijn, betwijfel ik. Maakt niet uit.

vrijdag 23 december 2022

Kerstavond

De avond voorafgaand aan Kerst heet Kerstavond. Maar hoe het de avond vooraf aan Kerstavond? Die dag heeft geen naam, volgens mij. Het valt nog net onder de Adventsperiode. Advent betekent 'verwachten'. We moeten geduld hebben, we verwachten nog iets. 
Morgen leg ik Christmas in the Heart maar op de draaitafel. Toch maar. Omdat het bijna kerst is. Maar zover is het nog niet. Geduld.
Dan is er nog dat interview met Jeff Slate van The Wall Street Journal, waarin Dylan onder meer dit zegt: "I’m a religious person. I read the scriptures a lot, meditate and pray, light candles in church. I believe in damnation and salvation, as well as predestination. The Five Books of Moses, Pauline Epistles, Invocation of the Saints, all of it."
Volgens Marnix, de host van Bob Dylan door de ogen van een jongen, heeft Dylan sinds zijn gospelperiode zich nooit echt duidelijk uitgelaten over zijn geloof – al moet ook gezegd worden dat hij het geloof nooit openlijk heeft afgezworen. Dat betwijfel ik een beetje.
In een interview met David Gates voor Newsweek van oktober 1997, zei de bard: Here's the thing with me and the religious thing. This is the flat-out truth: I find the religiosity and philosophy in the music. I don't find it anywhere else. Songs like 'Let Me Rest on a Peaceful Mountain' or 'I Saw the Light'—that's my religion. I don't adhere to rabbis, preachers, evangelists, all of that. I've learned more from the songs than I've learned from any of this kind of entity. The songs are my lexicon. I believe the songs.
En was er rond Christmas in the Heart niet dat interview met Bill Flanagan? Met die ene alinea: 

BF: You really give a heroic performance of O' LITTLE TOWN OF BETHLEHEM The way you do it reminds me a little of an Irish rebel song. There's something almost defiant in the way you sing, "The hopes and fears of all the years are met in thee tonight." I don't want to put you on the spot, but you sure deliver that song like a true believer.
BD: Well, I am a true believer.

En dan nog dat interview met 60 Minutes in 2004, waarin de zanger het heeft over de chief commander? "It goes back to that destiny thing. I mean, I made a bargain with it, you know, long time ago. And I’m holding up my end. With the Chief Commander, in this earth and in a world we can’t see.”
Morgen is het Kerstavond. Nog even geduld.

woensdag 21 december 2022

Advent

Vandaag is het de kortste dag van het jaar. Het minste licht, de ochtend duurt lang en de avond valt vroeg in. Een mooie dag om het nieuwe interview met Bob Dylan te lezen. Journalist Jeff Slate van The Wall Street Journal sprak met de maestro, naar aanleiding van zijn essays over muziek.
Over een paar dagen is het Kerst. Dan ligt Christmas in the Heart weer op de draaitafel. Ik kijk er naar uit. Mag je zo'n kerstplaat alleen met Eerste en Tweede Kerstdag luisteren? Of mag het ook al Kerstavond? En Derde Kerstdag?
Ik heb nog even om over deze prangende vragen na te denken.

zaterdag 17 december 2022

Kronieken #94 | Fragments

Over ruim een maand verschijnt Fragments, aflevering 17 uit de Bootleg Series. Deze box bespreekt de jaren 1996 en 1997, de tijd dat Dylan zijn album Time Out Of Mind opnam, deels onder supervisie van Daniel Lanois, deels in samenwerking met ene Jack Frost Productions.
Het was ook het jaar dat Dylan een ontsteking aan het hartzakje (pericarditis) kreeg. Zou je dat in de ontwikkeling van de opnames nog terughoren?
Fragments. Fragmenten. Goede naam. Herkenbaar ook. Hoe vaak komt het niet voor dat ik over straat loop en fragmenten van Dylan mij invallen? Of dat ik in de abdij van Westmalle loop, al dan niet met aangenaam gezelschap, en dan alsnog een zin, een lied, een melodie oppopt.
Twee jaar geleden verkocht Dylan de rechten van zijn liedjes tot dat moment. Voor zo'n 300 miljoen dollar (ongeveer 250 miljoen euro). Later kocht Sony al het opgenomen werk van Dylan, inclusief de rechten van de nog te verschijnen releases. Kosten: naar verluidt tussen 150 miljoen en 200 miljoen dollar.
Voer voor juristen - let even op: verdient Dylan zelf iets aan de verkoop van Fragments? Of vallen deze opnames in de verkoop van rechten en/of de releases? Ik weet het niet, dit zal ik eens navragen.

woensdag 14 december 2022

Westmalle

Nee, geen Thomas Merton tijdens mijn weekend in Westmalle. Het afgelopen lange weekeinde was ik in de abdij van Onze-Lieve-Vrouw van het Heilig Hart van Westmalle in dit Antwerpse klooster.
Ik herinner me van mijn stageperiode dat werd gelezen over Merton. De man met een link met Dylan. Dat gebeurde afgelopen weekend niet.
Je kunt niet alles hebben.
Het prettige van thuiskomen is om weer je eigen muziek- en boekenbibliotheek weer om je heen te hebben. Met de Dylan-planken.

dinsdag 6 december 2022

Thomas Merton

Binnenkort reis ik weer af naar Westmalle. Voor een paar dagen bij de monniken van de abdij van Onze-Lieve-Vrouw van het Heilig Hart van Westmalle. Het is een cisterciënzer klooster.
Dylan komt nog wel eens in België. Maar ik denk dat hij dit specifieke klooster niet heeft bezocht. Een directe link is niet aantoonbaar.
Of toch wel?
Toen ik een paar jaar geleden een 'stage' liep in dit klooster, zat ik ook aan tafel. In de refter. Tijdens de maaltijden wordt dan iets voorgelezen uit de Regel van Benedictus. En een ander stichtelijk boek. Zo hoorde ik onder meer verhalen over de Amerikaanse monnik voorbij komen.
Merton was een muziekliefhebber. Onder meer van Bob Dylan. Over zijn platenkast schreef Robert Hudson het aangename boek The Monk's Record Player.
Zo'n Westmals bezoek is dan een mooie gelegenheid om een goed boek uit de kast te trekken.



vrijdag 2 december 2022

Hans Seegers

Afgelopen woensdag is Hans Seegers overleden, zo meldt Tom Willems op zijn blog. Hans is 71 jaar geworden. Tom schrijft: "Hans heeft jaren een belangrijke bijdrage geleverd aan de website Searching For A Gem. Daarnaast was hij in het verleden zo nu en dan in radio- of televisieprogramma's te gast om te praten over Dylan."
Zou er ook iemand zijn die iets schrijft bij het overlijden van Tom? Of van mij? Nou ja, dat laatste zal wel niet, maar Tom wordt wel gezien als de grootste Dylan-kenner van de Lage Landen. Geen gekke kwalificiatie, dacht ik zo. Ik ben niet eens de kleinste Dylan-kenner van de Lage Landen.
Het is inmiddels decembe. Over een week of drie draait Christmas in the Heart weer in De Bleek. En daarna, die week tussen Kerst en de Jaarwisseling, is het de beurt aan John Wesley Harding. Want die elpee verscheen in de laatste week van 1967 - een heerlijke plaat.
Mooie maand, december.