Oorlogsverzet

Vandaag is in Amsterdam de Februaristaking herdacht. Aanleiding hiervoor is de 75e “verjaardag” van deze staking. In 1941 legden de arbeiders, onder communistische aanvoering, het werk neer tegen de Jodenvervolgingen. Directe aanleiding was de razzia van de Duitsers, als represaille op de dood van WA-man Hendrik Koot. De Duitse bezetter vond in de onrust die rondom de rellen en Koot’s dood ontstond voldoende aanleiding om de eerste grote razzia’s in Amsterdam onder de Joodse bevolking te houden, onder andere op het Jonas Daniël Meijerplein, op 22 en 23 februari 1941.

Willem Wilmink schreef over de Tweede Wereldoorlog twee aangrijpende gedichten. De eerste is Ben Ali Libi, minstens net zo indrukwekkend voorgedragen door Joost Prinsen, als dat de inhoud van dit gedicht voor zichzelf spreekt. Het andere gedicht is door Herman van Veen op muziek gezet en vertelt over 'Een foto'.

Bob Dylan, zelf een zoon van Oost-Europese en Oekraïnse joden, heeft zelf nooit iets gezegd over wat de oorlog voor hem betekent. Voor de familie Zimmerman. Misschien was het voor deze Joods-Amerikaanse familie wel een ver van hun bed show, de oorlog op het Europese vasteland. Misschien wilde de Joodse enclave in Minnesota niet teveel stilstaan bij deze oorlog, waar hun voorouders voor waren gevlucht – weliswaar in de decennia voorafgaand aan de Holocaust, maar alsof er geen verband tussen de progroms in de verschillende eeuwen bestaat.

Dylan heeft er wél eenmaal aan gerefereerd, aan die oorlog op zijn volksgenoten. In 'With God on our side' zingt Dylan:

When the Second World War

Came to an end

We forgave the Germans

And we were friends

Though they murdered six million

In the ovens they fried

The Germans now too

Have God on their side

Waarvan akte.