woensdag 6 december 2017

Kronieken #29: Kerst

Sinterklaas is het land weer uit. En dat betekent dat we vandaag de kerstboom mogen opzetten. Alles in de juiste volgorde. En alles volgens de juiste rituelen van onze moderne samenleving. De weken voorafgaand aan Kerst vallen min of meer samen met Sinterklaas. Zeker als je de commerciële kant van de feesten bekijkt: we zien nauwelijks meer onderscheid tussen Sinterklaas en de Kerstman.
In Friesland wordt ook Sinterklaas gevierd. Heel Friesland? Nee, een kleine nederzetting bleef moedig weerstand bieden aan de overweldigers. In Grou wordt in februari Sint Piter gevierd, een variant op Sint-Nicolaas. Volgens een legende is hij de broer van Sinterklaas die naar Grouw trok om pakjes te brengen toen Sinterklaas het dorp vergeten was. De oorsprong van het feest is echter anders en startte als een voorjaarsfeest ter verering van Sint-Petrus.
Het verschil tussen Sint-Nicolaas en Sint-Piter is een beetje het verschil tussen de Kerstman en Jack Frost – mag ik dat zo zeggen? Jack Frost, een Amerikaans figuur, de wegbereider van de wintertijd. De Engelstalige Wikipedia omschrijft Jack Frost als the personification of frost, ice, snow, sleet, winter, and freezing cold. He is a variant of Old Man Winter who is held responsible for frosty weather, nipping the nose and toes in such weather, coloring the foliage in autumn, and leaving fern-like patterns on cold windows in winter.
De literaire kronieken over deze winterse figuur beginnen eind negentiende eeuw. Bob Dylan grijpt terug op deze traditie, zowel in de volksaard als in de literatuur, de proza en poëzie, als hij in 1997 met Time Out Of Mind komt. Deze ‘comeback-plaat’ wordt geproduceerd door Daniel Lanois (die acht jaar eerder ook al Oh Mercy onder zijn hoede nam), “in association with Jack Frost productions”. Sindsdien verschijnen alle nieuwe studio-albums van Dylan onder productie van Jack Frost – Dylan zelf, dus.
Ik weet natuurlijk niet wat Dylan zelf met Kerst en de wintertijd heeft. Een duik in het verleden leert wel dat de zanger de laatste twee decennia niet met Kerst heeft opgetreden. Wel treedt Dylan vaak op met Pasen, maar het Kerstfeest lijkt hem een privé-aangelegenheid. Kerstmis is een uitgelezen feest om in familiekring te vieren, een ondergesneeuwd kerkelijk feest. Pasen daarentegen is hét christelijke hoogtepunt, een boodschap van verlossing van buitenaf, iets dat de mensheid moét horen.
Is dat het verschil voor Dylan? Is dat de reden waarom hij niet met Kerst, maar wel met Pasen optredens verzorgt?
Afgelopen zomer kwam ik een handgeschreven kaart van Dylan tegen. Een religieus moment van Terry Mosher van de Montreal Gazette, na het bezoeken van de St. Joseph's Oratory. Een mooi kaartje, met een verwijzing naar de proloog uit het evangelie volgens Johannes. Een evangelie dat volgens mij prima past bij Dylan: filosofisch, literair, bestemd voor een hoog opgeleid publiek, met kennis van zaken.
Kerst 2017. Een nieuwe kroniek. Schrijven, schrijven, schrijven, dat is waar het om gaat.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten