Kiribati

Om 11 uur vanochtend is in het verre Kiribati het nieuwe kalenderjaar begonnen. In Nederland duurt het nog even voor we de champagne ontkurken ter ere van 2025. Desondanks hebben mevrouw Frits en ik al wat oliebollen achter de kiezen, vandaag.

Misschien is vandaag nog ergens een moment over om Blood On The Tracks te draaien. Dylan had in september 1974 het album al opgenomen, en nam de proefpersingen mee tijdens familiebezoek in Minnesota. Je kent het wel, die losse week tussen Kerst en Oud&Nieuw.

David Zimmerman, het broertje van Bob Dylan, adviseerde zijn broer om een aantal muzikale en tekstuele wijzigingen aan te brengen. Hetgeen geschiedde, waarna Bob de studio induikt. Sounds 80 Studios in Minneapolis, Minnesota.

Dat is dus veertig jaar geleden.

Het afgelopen jaar was het jaar van de box: The 1974 Live Recordings. De opnames van de tournee die Dylan met The Band heeft gedaan. En het is het jaar van mijn twaalfde Dylan-concert. De tweede met mevrouw Frits, en in Antwerpen, de enige locatie in de Lage Landen waar Dylan dit najaar kwam.

Het was het jaar van A Complete Unknown, een biopic over Dylan's eerste jaren als muzikant.

Het jaar waarin een einde kwam aan de wereldwijde Rough And Rowdy Ways-tournee, ter promotie van het gelijknamige album.

Het jaar waarin Tom Willems stopte met zijn Dylan-blog, maar doorging met een ander blog.

Dat soort dingen. Die je wilt onthouden, maar toch niet doet. Maar die je waarschijnlijk toch wel ergens hebt genoteerd.

Afgelopen week keken mevrouw Frits en ik naar een documentaire over Queen-zanger Freddie Mercury. Mevrouw Frits vroeg of er een link is tussen Queen en Dylan. Die link is er niet, dacht ik. Of je moet denken aan wat samenwerkingen.

Maar later zag ik tóch een link. Tijdens het Freddie Mercury Tribute Concert for Aids Awareness kwam ook de band Guns N' Roses opdagen. De formatie rond Axl Rose speelde onder meer Knockin' on Heaven's Door, waarmee ze ook een grote hit mee scoorde. Dat nummer komt natuurlijk uit de pen van Dylan.

Als straks in Leeuwarden de fles open gaat, is het in Kiribati al dertien uur 2025. In de Verenigde Staten moeten de inwoners nog een paar uur geduld hebben voor het ook daar het nieuwe kalenderjaar is. De tussentijd is een mooie gelegenheid om in huiselijke kring te mijmeren over het afgelopen jaar.

Million Dollar Bash

Vannacht wordt op RTL 7 de film Million Dollar Baby uitgezonden. Clint Eastwood tekende voor zowel de regie, het producentschap en de hoofdrol. Verander 'Baby' in 'Bash', en je hebt het liedje te pakken dat Bob Dylan met The Band heeft opgenomen in de kelder van Big Pink.

Big Pink was een groot roze geschilderde woning in Woodstock. The Band nam in 1967 hier haar intrek, toen ze werkeloos was geworden. Eerder waren de vijf muzikanten als The Hawks in dienst van Ronnie Hawkins, tot Dylan ze losweekte bij hun broodheer. De vier Canadezen en de Amerikaan kwamen vervolgens bij Dylan op de loonlijst te staan, toen hij de wereld overging met zijn elektrische muziek.

Toen Dylan in de zomer van 1966 van zijn Triumph Tiger 100-motor donderde, trok hij zich als een huisvader terug uit het openbare leven. Maar muziek maken deed hij nog wel met zijn muziekvrienden.

Een miljoenenjacht is het overigens ook altijd bij de Amerikaanse presidentsverkiezingen. Ook al in 1976, toen Jimmy Carter het opnam tegen Gerald Ford. Carter won en was één ambtstermijn de hoogste man van het land. Voor zijn verkiezingscampagne schakelde Carter de hulp in van The Band.

Carter was een pindaboer uit de staat Georgia. The Band speelde sinds jaar en dag het lied Georgia On My Mind, dat werd gebruikt voor Carters tournee. Een studio-versie van het nummer verscheen op Islands, het laatste album van The Band in de oorspronkelijke bezetting.

De mannen hadden hun miljoenen al binnen. Carter kreeg zijn kiesmannen. Maar gisteren is de 100-jarige oud-president overleden, uit de tijd gegaan. Nu heeft Georgia Carter on my mind. Je kunt wel de miljoenenjacht winnen, maar daarmee heb je niet het eeuwige leven.

Eigen tekst doornemen

Voordat regisseur Jim Mangold kon beginnen aan de opnames van A Complete Unknown, moest hij zijn zelfgeschreven script een aantal keer door. Dat deed hij niet alleen, Mangold kreeg hiervoor de dwingende hulp van Bob Dylan zelf. "Ze hebben het hele script hardop voorgelezen," vertelde producent Peter Jaysen in de podcast The Town. "Jim las alle rollen en regieaanwijzingen voor en Bob alleen zijn eigen dialogen."

Bij dit soort verhalen blijft het altijd een beetje schimmig of het voorval daadwerkelijk heeft plaatsgevonden. Soms zijn ook anekdotes van de verteller van dienst om het podium te grijpen. Maar je kunt je er wel iets bij voorstellen. De film gaat natuurlijk expliciet over Bob Dylan - anders dan bijvoorbeeld I'm Not There, waarin zes acteurs zeven personages of periodes uit Dylan's leven en werk vormgeven.

Dat Dylan in ieder geval zijn eigen dialogen goedkeurt, valt wel wat voor te zeggen. Geen grappen in de Dylanesque dialogen. Het doet denken aan die ene zin uit A Hard Rain's A-Gonna Fall: But I’ll know my song well before I start singin’.

Overigens is het scenario dat Mangold schreef voor zijn film gebaseerd op een journalistiek-historisch boek. Dylan Goes Electric! van Elijah Wald, dat in 2015 verscheen. In eerste instantie zou de film ook dezelfde titel als het boek krijgen. Maar in de loop van het project werd ook de titel aangepast.

Het eerste foutje in de film is ook al aangestipt. Aan het slot van A Complete Unknown wordt gemeld dat Dylan de eerste songwriter is die de Nobelprijs voor de Literatuur krijgt. Dat is niet waar, een kleine eeuw eerder ontving collega-tekstschrijver Rabindranath Tagore ook al de prestigieuze prijs.

Enfin. Over twee maanden is de film in de Nederlandse bioscopen te zien. Waarschijnlijk moeten we in Leeuwarden naar het filmhuis voor A Complete Unknown. Dat geeft niet, zo'n filmhuis is wel net wat gezelliger dan een reguliere bioscoop. En voor mevrouw Frits en mij een leuk uitje.

Tweede Kerstdag

Nog niet heel lang geleden werd in protestantse kerken gesproken over de 'tiendaagse veldtocht': de laatste twee weken van het kalenderjaar. Dat betekende doorgaans veel preken voorbereiden. De reguliere preken (twee zondagen met twee nieuwe preken), plus een preek voor Eerste Kerstdag, een preek voor Tweede Kerstdag, een preek voor Oudejaarsavond en een preek voor Nieuwjaarsdag.

Tegenwoordig is behoorlijk gesnoeid in het aantal erediensten. Maar misschien dat op de Veluwe nog wel kerkelijke gemeenten die tiendaagse er in houden. Of deze voorgangers terugvallen op het oeuvre van Bob Dylan, valt te bezien. Ik zou het niet gek vinden.

Je kunt bijvoorbeeld het lied Absolutely Sweet Marie tevoorschijn halen. Die Sweet Marie, dat zou Maria kunnen zijn, de moeder van de Heer. En dan die ene zin: But to live outside the law, you must be honest. Daar kun je als predikant wel wat mee. Om buiten de wet te leven, moet je eerlijk zijn. Dat redden wij mensen niet - maar dat is Jezus wel gelukt, Hij kwam daarvoor naar de aarde.

Nou ja, op een preekschets zit Dylan nu niet te wachten. Ik ook niet, de Kerstdagen zijn inmiddels zo goed als voorbij. Nog even het laatste glas wijn en dan over tot de orde van de dag.

Tsunami

De Eerste Kerstdag loopt ten einde, de maaltijden bij de (schoon)familie is achter de kiezen. Morgen op naar de andere wederzijdse ouders of familie, nog even de kerstklokjes aanhoren. En dan zijn de verplichte bezoeken weer ten einde. Als je deze tweedaagse tenminste als een jaarlijkse taak ziet.

Het is morgen Tweede Kerstdag. Twintig jaar geleden, in 2004 dus, was deze dag in Zuidoost-Azië een dramatische dag. Toen viel die dag op een zondag - en vond in de Indische Oceaan een zeer zware zeebeving plaats, die een tsunami veroorzaakte. Deze vloedgolf verplaatste zich in verschillende richtingen over de Indische Oceaan, met ongeveer 230.000 doden als gevolg.

Ik was in die kerstvakantie begonnen aan mijn profielwerkstuk (pws) voor havo 4. Of nou ja, het was een werkstuk dat ik samen met een klasgenoot zou maken. Maar hij werd getroffen door pfeiffer, en dus uit de running. We hadden al wel afgesproken dat onze pws zou zijn voor het vak Muziek, dat in ons profiel Cultuur & Media van het Studiehuis paste.

Ons onderwerp: Bob Dylan. Op mijn lijf geschreven, natuurlijk. En dus maakte ik het profielwerkstuk, omdat ik het leuk vond om te schrijven. Te schrijven over dit onderwerp. In meerdere opzichten een win-win-situatie.

Op de radio hoorde ik elk uur een update over de tsunami. Elk uur was het aantal slachtoffers ook weer toegenomen. Vreselijk, natuurlijk. We hebben het er nog steeds over. Je wilt het liever over leuke dingen hebben. Over die pws, dat ons een 8 als cijfer opleverde.

Of over het enorme project van regisseur Christopher Nolan, die de Odyssee wil verfilmen. Homerus schreef de Odyssee rond 800 voor Christus. Het epische dichtwerk gaat over de terugkeer van koning Odysseus naar huis na de Trojaanse Oorlog. The Odyssey verschijnt 17 juli 2026 in de bioscoop.

Het boek is één van de drie titels die Dylan bespreekt in zijn Nobel Lecture, naast Moby Dick en All Quiet on the Western Front. Maar ja, het is een wereld waarin het niet gaat zoals we willen. Een gebroken wereld, zo je wilt. Maar daarom is het kerst geworden.

Goed, dat is voer voor een andere plek en gelegenheid. Nu maar eerst de Kerst vieren. Kerst in het hart.

Proloog

In het Bijbels dagboekje dat mevrouw Frits en ik gebruiken, staat deze maand de evangelist Johannes centraal. De voorgaande weken lazen we uit de brieven van deze apostel, vandaag stond zijn evangelie op het programma. Meer specifiek: de proloog van het Johannes-evangelie was aan de beurt.

We kwamen er vandaag niet aan toe, maar ik moest denken aan vers 17 uit Johannes 1: "de wet is door Mozes gegeven, genade en waarheid zijn met Jezus Christus gekomen". Het zijn woorden die Bob Dylan ooit op een kerstkaart krabbelde.

Mooie kaart voor deze dagen voorafgaand aan Kerst. Nog twee nachtjes.

Biopic

De afgelopen weken is veel geschreven over de film A Complete Unknown. Al in 2020 werd de biografische film over Dylan aangekondigd. James Mangold tekende voor de regie en het scenario, dat is gebaseerd op het boek Dylan Goes Electric van Elijah Wald. De rol van Dylan wordt door Timothée Chalamet vormgegeven.

Goede titel wel, A Complete Unknown. Het is een deel uit het refrein van Like A Rolling Stone, een van de grootste hits van Dylan. En een van zijn 'elektrische songs'. De film gaat over de ontwikkeling die Dylan maakte van singer-songwriter, die met zijn akoestische gitaar misstanden aan de kaak stelde, tot de rock-artiest, die gezwicht zou zijn voor de commerciële muziek.

De titel verwijst natuurlijk ook naar het enigma dat Dylan is, een volstrekte onbekende. Toen mevrouw Frits en ik twee jaar geleden voor het eerst samen naar een Dylan-concert gingen, bereidde ze zich goed voor. Ze las wat biografieën, keek documentaires. In de auto naar het optreden zei ze dat ze Dylan niet begreep - en in wat ze wel begreep, vond ze hem eigenlijk een nare man.

Geen gekke analyse. Maar je hoeft natuurlijk ook geen allemansvriend te zijn om wel de mooiste liedjes te schrijven. Dat doet Dylan dan weer wel, mooie songs maken. Hij blijft een mysterie, dat is misschien maar goed ook.

Kortste dag

Vandaag is het de kortste dag van het jaar. De dag telt natuurlijk nog steeds 24 uur, maar het is die ene dag in het jaar dat de zon zich het minst laat zien. Het is nog niet donker, maar dat wordt het al wel.

Om een beetje licht te brengen, kwam Jack Frost vandaag in huize-Tromp. Of Sinterklaas, vermomd als de Kerstman. Hoe je de beste man ook wilt noemen, hij had wat presentjes meegenomen.

Voor mevrouw Frits een boek met bladmuziek voor de piano. Met dertien nummers van Bob Dylan. Sympathiek cadeau, want mevrouw Frits speelt al sinds jaar en dag piano. Een blijde verrassing.

Voor mij had hij een paar sokken meegenomen. Met daarop afbeeldingen van Dylan. Leuk, vooral in deze donkere dagen waarin het toch wel fris is. Jack Frost is het personage dat de winter aankondigt, maar sneeuw en ijs zullen we voorlopig niet meer krijgen. Maar koude voeten wel.

We voelden ons in onze nopjes door deze aardse zaken. Zo komen wij de winterperiode wel weer door.

Christmas in the heart

In een documentaire over André Hazes is een scene te zien, waarin de zanger naar een optreden wordt gereden. In de auto wordt muziek gedraaid. En niet zomaar muziek, maar de muziek van zanger André Hazes.

Hazes luistert Hazes.

Ik moest hier aan denken, toen ik vandaag de cd Christmas in the heart opzette. Voor het eerst, dit kerstseizoen. Het is de enige kerstplaat die Dylan heeft opgenomen. Christmas in the heart verscheen in 2009, vijftien jaar geleden al.

Terwijl ik Dylan onder meer in het Latijn hoorde zingen (met een zwaar Amerikaans accent doet hij het eerste couplet van Adeste fideles in het Latijn), vroeg ik me af of de bard kerstmuziek luistert. En of hij dan zijn eigen kerstplaat op zet.

Het album verscheen in hetzelfde jaar als Together Through Life, dat een totaal andere sfeer heeft. Die plaat is juist heel erg blues-achtig, met sterke verwijzingen naar bijvoorbeeld Leadbelly en Harry Belafonte.

Ik weet ook niet of een radiozender in deze donkere dagen voor kerst grijpt naar Christmas in the heart. Nu luister ik niet zo vaak naar muziekzenders, maar ook op de nationale nieuws- en sportzender wordt weinig gerefereerd naar Dylans kerstuitvoering.

In huize-Tromp wel. Deze laatste week van Advent verschijnt de plaat weer. Om me te focussen op wat komen gaat.

Ark van Noach

De Ark van Noach staat te koop. Nou ja, niet de oorspronkelijke ark waarmee Noach werd gered, maar wel een replica. Eigenaar Johan Huibers uit Broek op Langedijk vindt het tijd dat de boot aan een nieuwe bezitter overgaat.

De ark van Noach. Het is die Noach van de regenboog, Noah's great rainbow. Maar ik denk aan een ander lied uit het oeuvre van Dylan. Noach moest van alle levende dieren exemplaren meenemen. Van alle reine dieren zeven mannetjes en hun wijfjes, van de onreine dieren alleen een mannetje en zijn wijfje. Ook van de vogels moest Noach zeven mannetjes met hun partners meenemen, zo vertelt Genesis ons.

Al die dieren hebben natuurlijk hun namen, hun soortnamen. Die namen waren een paar generaties eerder door Adam aan de dieren gegeven, toen hij nog in de hof van Eden rondwandelde. De mens gaf namen aan alle dieren. Man gave names to all the animals.

Aan dat liedje moet ik denken bij de Ark van Noach.

Chemnitz

De Oost-Duitse stad Chemnitz is volgend jaar de Culturele Hoofdstad van Europa, samen met Nova Gorica (Slovenië). De stad is een opvolger van Leeuwarden, dat in 2018 deze titel voor een jaar in bezit had.

Voor Dylan-fans is Chemnitz geen onbekende naam. Tussen oktober 2007 en maart 2008 werden hier schilderijen van Dylan voor het eerst vertoond. The Drawn Blank Series presenteerde liefst 140 tekeningen van de bard.

Zou het stadsbestuur van de voormalige Karl-Marx-Stadt nog naar de Dylan-tentoonstelling verwezen hebben in hun bidbook? Misschien was het voor de cultuurliefhebbers wel de doorslaggevende reden om de titel van Culturele Hoofdstad aan Chemnitz toe te wijzen.

Bob Dylan Bestaat Niet

Aah, Matthijs van Nieuwkerk is weer aan het werk. Dat was het eerste toen ik de aankondiging las over Bob Dylan Bestaat Niet, een goedgevulde middag vol proza, poëzie en muziek.

Deze middag, in de Haagse boekhandel Paagman, wordt aan elkaar gepraat door Van Nieuwkerk en Bart Chabot. De laatste kennen we onder meer als biograaf van Herman Brood en als schrijver; de eerste presenteerde vijftien jaar lang de best bekeken talkshow op de vroege avond - totdat hij van zijn voetstuk donderde na klachten over grensoverschrijdend gedrag.

Enfin.

Nu dus naar Den Haag. De eerste Bob Dylan Bestaat Niet is zondag 19 januari 2025. Tijdens deze middagen zal het zeker niet alleen over Bob Dylan gaan, maar over “boeken, muziek & het volle leven”. Voor Bart Chabot en Matthijs van Nieuwkerk komen literatuur en muziek samen in hun bewondering voor Bob Dylan, een van de grootste songwriters van de Verenigde Staten in de twintigste eeuw en de Nobelprijswinnaar voor Literatuur in 2016. De naam van de middag, Bob Dylan Bestaat Niet, is gebaseerd op de naam van een leuk, goed geïnformeerd voetbalprogramma uit de jaren tachtig, de ‘Aad de Mos Bestaat Niet Show’.

Bob Dylan bestaat niet. Ook niet in de meteorologische wereld. In de nacht van vrijdag op zaterdag zijn veel vallende sterren te zien. Mits er geen bewolking is, want anders valt er bar weinig te zien. Als je wél iets kunt zien, denk dan aan Shooting Star van Dylan. Bij voorkeur in de wonderschone uitvoering op MTV Unplugged.

Mooi liedje. Ik draai het vannacht maar. Misschien valt er een ster, misschien ook niet. Dylan bestaat niet. Zijn liedjes wel, die slaan me door elke situatie heen.

The Eras Tour

Afgelopen weekend heeft zangers Taylor Swift haar Eras-wereldtournee afgesloten in het Canadese Vancouver. Nieuwssite Nu.nl heeft het over een wereldtournee van 149 shows, "wat naar alle waarschijnlijkheid de lucratiefste tournee ooit is".

The Eras Tour begon 17 maart 2023 in de Amerikaanse staat Arizona. De tour van de zangeres bracht al meer dan 1 miljard dollar (zo'n 945.000.000 euro) op. Dat is voor zover bekend de hoogste opbrengst ooit. Ook werd een concertfilm gemaakt, die meerdere records brak.

Dit record is haar gegund. Dat komt vooral door een hele goede PR-afdeling. Fans van Taylor worden Swifties genoemd, bijvoorbeeld. Het geeft onderlinge betrokkenheid, gemeenschapszin zo je wilt. Als ik het goed heb, zijn het vooral pubermeisjes die de portemonnee trekken voor een Swift-concert. Of nou ja, die de optredens van hun idool bezoeken, terwijl papa de tickets bestelt.

Dat het lucratief is, geloof ik direct. Maar dat het een uitputtende concertreeks is, die zijn weerga niet kent - dat betwijfel ik. Na de magere corona-jaren, waarin artiesten vrijwel niet mochten optreden, ging Bob Dylan weer op tournee. Eind 2021 begon hij aan zijn Rough And Rowdy Ways-tournee, ter promotie van het gelijknamige album uit 2020.

Milwaukee, Wisconsin was de eerste plaats van handeling. Deze tournee duurde tot afgelopen november, met een driedaags slotakkoord in Londen, Engeland. Bij elkaar opgeteld 257 shows in drie jaar tijd.

Niet gek voor een 80-plusser. Ik ben benieuwd of Taylor Swift ook nog concerten geeft, als ze de tachtig is gepasseerd.

Jakob Dylan

Gisteren vierde Jakob Dylan zijn 55e verjaardag. Het was volledig aan mij voorbijgegaan, ware het niet dat op ExpectingRain een linkje werd gezet over Jakob's verjaardag.

Jakob Luke Dylan. Hij is de jongste zoon van Bob Dylan en Sara Lownds. Bob is nog altijd actief als zanger, Sara is een gewezen fotomodel. Jakob is in de Verenigde Staten een bekende zanger, mede dankzij het succes van zijn band The Wallflowers. Daarnaast heeft Jakob twee solo-albums gemaakt: Seeing Things (2008) en Women and Country (2010)

Zijn solo-debuut Seeing Things werd geproduceerd door Rick Rubin. Ook geen onbekende naam. Deze man is ook verantwoordelijk voor de American Recordings van Johnny Cash: liedjes van anderen spelen op akoestische gitaar of piano.

Ter promotie van dit album gaf Jakob een optreden in de kleine zaal van de Melkweg in Amsterdam. Daar was ik samen met Gemme. Een bescheiden publiek, waarbij het de vraag was of de mensen voor Jakob kwamen of voor de zoon van Bob. Een enkeling verzocht om het spelen van Blowin' In The Wind. Grapjas. Dat nummer is van een andere Dylan.

Jakob had wel kunnen putten uit het oeuvre van zijn vader. Bob's liedje Forever Young schreef hij immers toen Jakob net geboren was. Op het album Planet Waves, het enige studio-album van Dylan met The Band, staan gelijk twee versies van dit nummer.

Enfin. Andere keer misschien.

Voor Women + Country kwam Jakob niet naar Nederland. Hoeft ook niet, zijn schare fans is in de Lage Landen toch een stuk bescheidener dan in Amerika.

John

Tyger, tyger, burning bright

I pray the Lord my soul to keep
In the forest of the night
Cover him over, and let him sleep

Shine your light
Move it on
You burned so bright
Roll on, John

© Bob Dylan, 2012

A complete unknown

De film A Complete Unknown is in de Verenigde Staten inmiddels uitgekomen. Met de nodige aandacht in de media. Met alle merchandise er om heen. De soundtrack, bijvoorbeeld. Dat lijkt me nog wel wat, want alle acteurs zingen en spelen zelf de muziek in de film. Vergelijkbaar met wat Joaquin Phoenix en Reese Witherspoon hebben gedaan voor hun rollen als Johnny en June Cash in de film Walk The Line.

Maar de regisseur en scenario-schrijver is dan ook dezelfde James Mangold, die voor de Cash-film teruggreep op de boeken Man in Black en Cash: The Autobiography. Voor zijn Dylan-film maakte Mangold dankbaar gebruik van het boek Dylan Goes Electric! van Elijah Wald - dat nu ook weer een herdruk krijgt.

Een zoekopdracht op Google gaf aan dat de film A Complete Unknown in februari in Leeuwarden is te zien. Ik zal nog even geduld moeten hebben tot ik de film kan kijken. In de tussentijd stel ik mevrouw Frits maar de huiskamervraag: op welke rol is Dylan zelf betrokken bij de productie van A Complete Unknown?

The World of Bob Dylan

Sint Nicolaas is weer het land uit. In Nederland is dat het moment om de kerstboom op te zetten. In Amerika zullen de inwoners zich opmaken voor Jack Frost, de figuur van de winter. Het Dylan-volk kijkt altijd uit naar wat Jack Frost nou weer produceert.

Of Jack Frost, het pseudoniem van Bob Dylan, zich bezighoudt met wat in Tulsa gebeurt, weet ik niet. In Tulsa heb je een afdeling die zich bezig houdt met Dylan. Geen gekke plek, want hier in de buurt zit ook de bibliotheek van Woody Guthrie. Daar heeft Bob wel iets mee.

Een heuse bijeenkomst, ter gelegenheid van Dylan's ommekeer naar de elektrische muziek. Iedereen is uitgenodigd om dit meerdaagse congres bij te wonen. Ik vrees dat ik deze bijeenkomst moet overslaan. Maar misschien dat een Nederlandse universiteit een vergelijkbaar congres wil organiseren?

Mijn mail staat open voor uitnodigingen.

Dienstplicht

In Nederland hebben we een dienstplicht. Maar die is opgeschort: wie valt in de doelgroep, hoeft zich vooralsnog niet te melden. Tenzij. Tenzij er een grote nood is voor militairen. Defensie heeft uitgezocht wat er allemaal geregeld moet worden als de opkomstplicht weer geactiveerd zou worden.

Ik moet denken aan Bob Dylan. Hij schijnt zich ooit gemeld te hebben voor een officiersopleiding. Maar ik weet niet meer waar ik dit gelezen heb. En of dit verhaal ook klopt. Misschien is het waar, mogelijk is het een broodje aap verhaal.

Mocht in Nederland de opkomstplicht weer actief worden, zie ik die brief van minister Brekelmans met plezier tegemoet. Te zijner tijd zal ik beslissen of ik me inderdaad meld. En of S5 nog altijd een manier is om je spreekwoordelijke snor te drukken.

Advent 2024 | Tell Tale Signs

Het komt niet vaak voor dat de eerste dag van de maand samenvalt met de eerste dag van de week. Vandaag is dat wel zo: 1 december is een zondag. Nog minder vaak komt het voor dat de eerste dag van december tegelijk ook de eerste adventszondag is. Ook dat is vandaag wel het geval.

Advent is de periode van de vier zondagen voorafgaand aan Kerst. Christenen bereiden zich voor op het kerstfeest, waarbij wordt stilgestaan bij de komst van Jezus Christus in een stal in Bethlehem. Nog niet zo lang geleden was het in veel gereformeerde kerken de gewoonte om elke adventszondag een oudtestamentische profetie over de komst van Jezus uit je hoofd te leren.

Jesaja 53 was zo'n tekst. "Hij werd mishandeld, maar verzette zich niet en deed zijn mond niet open. Als een schaap dat naar de slacht wordt geleid, als een ooi die stil is bij haar scheerders deed hij zijn mond niet open."

Het is een kernvers uit de profetie van Jesaja. Aan dit hele hoofdstuk moet ik denken, als ik naar Red River Shore van Bob Dylan luister. Vanwege het laatste couplet:

Now I heard of a guy who lived a long time ago

A man full of sorrow and strife

That if someone around him died and was dead

He knew how to bring him on back to life

Well I don’t know what kind of language he used

Or if they do that kind of thing anymore

Sometimes I think nobody ever saw me here at all

’Cept the girl from the Red River shore

Zorgen en strijd, iemand die vertrouwd is met kwalen en ziekten. Iemand die doden tot leven kan brengen. De ik-persoon uit Dylan's lied weet niet welke taal die dodenopwekker gebruikt, en of dat nog altijd gebeurd, het opwekken van doden. Hij hoopt dat het nog wel kan, omdat zo het meisje van de rode rivier weer tot leven kan komen.

Red River Shore werd opgenomen tijdens de sessies van Time Out Of Mind in 1997. Maar de opname werd voor publicatie afgekeurd door de bard, waarschijnlijk omdat het niet paste in de muzikale en/of literaire sfeer van het album. Gelukkig werd het lied wel opgeslagen in de kluizen van Columbia Records. In 2008 zag Red River Shore alsnog het levenslicht, via Tell Tale Signs, aflevering 8 uit de Bootleg Series.

In het bijgaande boekje, de liner notes per nummer, wordt dit geschreven: "In interviews after the album was released, session musician Jim Dickinson complained that in leaving "Red River Shore" on the cutting room floor, the left the best song off the record. He has a point. This is one of those amazing gems that make the whole Bootleg Series so worthwhile. Beginning with just a soulful guitar riff and a subtile bass line, Dylan's opening lines are an elegant summation of his artistic credo: "Some us turn of the lights and we live/In the moonlight shooting by/Some of us scare ourselves toe death in the dark/To be where the angles fly." From here it just gets better, with organs, drums, and a haunting Tex MEx accordion floating in like somber witnesses to the singer's regret. This song is a perfect example of how Dylan can take traditional songs and give them his own stamp of genius. Compare this to the Kingston Trio's take on "Red River Shore". There the protagonist gets a letter from the girl, impolring him to come back and marry. But her father gets drift of it and gest a posse of 24 men to blow that poor cowboy away. Dylan's narrative is so much richer and puts the responibility for the star-crossed love affair right back where it belongs. And this song features one of the greatest closing verses Dylan's ever written, wondering what kind of language Jesus used to ressurect the dead and if "the do that kind of thing anymore". Chilling, anthemic stuff."

Tell Tale Signs, dus. Hoe vertaal je zo'n titel? Vertaalprogramma Deepl geeft deze opties: verklikkerlichten, verraderlijke tekenen, veelbetekenende tekenen of veelzeggende tekenen. Ik ga voor 'veelbetekenende tekenen', omdat het advent is. De tekenen betekenen veel, in het komende licht van Jezus komst.

Jeroen van der Meer is trouwens mede-verantwoordelijk voor de release van Tell Tale Signs, de naam van Arie de Reus kom ik niet tegen in het bedankwoord. Wel weer Jack Frost - niet de "personification of frost, ice, snow, sleet, winter, and freezing cold', maar het pseudoniem waarmee Dylan zijn eigen albums produceert.

De adventsperiode is begonnen. Ik duik in de kalender en bijbelse dagboekjes voor de komende drie weken.

Hal Lindsey

Afgelopen maandag overleed de Amerikaanse theoloog en schrijver Hal Lindsey. In Nederland is hij vooral bekend geworden door zijn boek De planeet die Aarde heette. In dit boek legt hij eigenhandig de oudtestamentische profetieën uit, waarbij vooral de eindtijd, het chiliasme en de opname van de kerk belangrijke thema's vormden.

Harold Lee (Hal) Lindsey heeft Bob Dylan nooit ontmoet. Maar de fundamentalistische theologie van Lindsay kun je wel terugvinden in de teksten die Dylan in zijn gospelperiode schreef. Dylan ging in die jaren, zo grofweg tussen 1978 en 1982, ter kerke bij de Vineyard Christian Fellowship; in het filiaal in Reseda, California, volgde Dylan in 1980 een intensieve Bijbelstudie van drie maanden.

Deze kerkelijke denominatie werd sterk beïnvloed door het denken van Lindsey. Zoals Herman Veenhof het in 2001 verwoordde rond Dylan's zestigste verjaardag:

"Dat gewauwelchristendom, dat was niks voor Dylan. Hij kerkte bij de Vineyard Fellowship die met het evangelical-met-korte-broek-zijn combineerde met fundamentalistisch chiliasme. Jij en jou in de preek, maar ook veel eindtijd, Armageddon en verdoemenis. Weinig genade en vergeving. Veel hellevuur. Het paste bij die tijd. (...)

Dylan was er gewoontegetrouw vroeg bij, weinig diepgaand en snel weer op een ander spoor."

Hier moest ik aan denken bij het overlijden van Hal Lindsey. De theoloog is 95 jaar geworden.

Dylan is overal

Bob Dylan zou wel eens kunnen stoppen met touren. Dat is althans wat James Fenwick betoogt bij RTÉ. Het zou kunnen, maar je weet het nooit bij Dylan. Daar komt bij dat Dylan niet stopt of niet doorgaat met optreden omdat anderen hem daartoe aansporen.

Wat de bard nu ook gaat doen, we hebben in ieder geval zijn literaire nalatenschap. Daar denk ik bijna dagelijks aan. Er hoeft soms maar iets te gebeuren, of er dwarrelt een citaat uit het oeuvre van Dylan door mijn hoofd.

Zoals bij het bericht over kerk van Pietersbierum. In het bericht gaat het onder meer over de Stichting tot Behoud Kerktoren Pietersbierum; jarenlang keek ik uit op de Bonifatius Kerk in Leeuwarden. De torenspits van deze kerk ging 3 januari 1976 tijdens de Capella-orkaan verloren. Net als afgelopen woensdag een behoorlijke storm - When the wind blows through the piney wood, dacht ik tijdens storm Conall.

Een kerk. I went to church on Sunday and she passed by. Geen idee of zij ook naar de Bonifatiuskerk of de kerk in Pietersbierum zou gaan. En of Dylan haar daar zou tegenkomen. Je weet het natuurlijk niet, Dylan dronk ook ooit koffie in Noordpolderzijl.

Of neem de drie onbekende brieven van Albert Einstein, onlangs gevonden in de archieven van Rijksmuseum Boerhaave. Einstein stuurde de brieven in 1911 naar de Nederlandse fysicus en Nobelprijswinnaar Heike Kamerlingh Onnes. Is dit 'Einstein, disguised as Robin Hood?'

De Notre-Dame is weer herbouwd, na een verwoestende brand, vijf jaar geleden. Nog veel langer geleden was Quasimodo de klokkenluider van de Parijse kerk. Hij vormt net als Kaïn en Abel een soort buitencategorie - de rest van de mensheid bedrijft de liefde of verwacht regen.

Met dat soort dingen houd ik me bezig. Dylan is overal, hij is nooit ver weg. Zijn teksten liggen altijd wel voor het grijpen.

Conall

Didn’t I, didn’t I try to love you?

Didn’t I, didn’t I try to care?
Didn’t I sleep, didn’t I weep beside you
With the rain blowing in your hair?

I’ll remember you
When the wind blows through the piney wood
It was you who came right through
It was you who understood
Though I’d never say
That I done it the way
That you’d have liked me to
In the end
My dear sweet friend
I’ll remember you

© Bob Dylan, 1985

Kronieken #121 | Herfst

I met a young girl, she gave me a rainbow

***

Het is volop herfst. De regenbuien wisselen elkaar af, tussendoor schijnt de zon. Een effect hiervan is de komst van de regenboog. Voor biologen en natuurkundigen een kwestie van zon die door de regen wordt gebroken en weerkaatst. Voor christenen is deze boog een teken van trouw, een belofte van God aan Noach, dat God de aarde nooit meer onder water zou laten lopen.

***

Overmorgen is het Thanksgiving Day in de Verenigde Staten. Het is de vierde donderdag van november, daarmee heeft deze nationale feestdag een wisselende dag-datum. Een soort Prinsjesdag qua datering, maar inhoudelijk vergelijkbaar met de protestantse Dankdag voor Gewas en Arbeid.

In 1976 viel Thanksgiving op 25 november, gisteren dus 48 jaar geleden. Toen nam The Band afscheid van het publiek met een groots afscheidsconcert. Dat noemden de vijf muzikanten The Last Waltz. Bij de definitieve toegift Don't Do It zei de zingende bassist Rick Danko: "Happy Thanksgiving!"

Ze zullen wel blij zijn geweest, dat The Band voorbij was. De onderlinge verhoudingen tussen de vier Canadezen en de Amerikaan waren al een tijdje wat bekoeld. In ieder geval tussen gitarist en belangrijkste tekstschrijver Robbie Robertson enerzijds en zijn kameraden anderzijds. Geld, prestige, zingen, muziek maken, zestien jaar op elkaars lip: het afscheid was ook een feestje.

Zoiets. Het is maar wie je het vraagt. En op welk moment. Rick Danko (basgitaar, zang en viool), Garth Hudson (orgel, toetsen, accordeon en saxofoon), Richard Manuel (piano, drums, zang), Robbie Robertson (gitaar) en Levon Helm (drums, zang, mandoline, bas (waren ook maar gewoon mensen.

***

And though her eyes are fixed upon

Noah’s great rainbow

She spends her time peeking

Into Desolation Row

Eeuwigheidszondag 2024

When you’re sad and when you’re lonely

And you haven’t got a friend

Just remember that death is not the end

And all that you’ve held sacred

Falls down and does not mend

Just remember that death is not the end

Not the end, not the end

Just remember that death is not the end

When you’re standing at the crossroads

That you cannot comprehend

Just remember that death is not the end

And all your dreams have vanished

And you don’t know what’s up the bend

Just remember that death is not the end

Not the end, not the end

Just remember that death is not the end

When the storm clouds gather ’round you

And heavy rains descend

Just remember that death is not the end

And there’s no one there to comfort you

With a helpin’ hand to lend

Just remember that death is not the end

Not the end, not the end

Just remember that death is not the end

Oh, the tree of life is growing

Where the spirit never dies

And the bright light of salvation shines

In dark and empty skies

When the cities are on fire

With the burning flesh of men

Just remember that death is not the end

And you search in vain to find

Just one law-abiding citizen

Just remember that death is not the end

Not the end, not the end

Just remember that death is not the end

© Bob Dylan, 1988

John F. Kennedy

‘Twas a dark day in Dallas - November ‘63

The day that will live on in infamy

President Kennedy was riding high

A good day to be living and a good day to die

Being led to the slaughter like a sacrificial lamb

Say wait a minute boys, do you know who I am?

Of course we do, we know who you are

Then they blew off his head when he was still in the car

Shot down like a dog in broad daylight

‘Twas a matter of timing and the timing was right

You got unpaid debts and we’ve come to collect

We’re gon’ kill you with hatred and without any respect

We’ll mock you and shock you, we’ll grin in your face

We’ve already got someone here to take your place

The day that they blew out the brains of the king

Thousands were watching, no one saw a thing

It happened so quickly - so quick by surprise

Right there in front of everyone’s eyes

Greatest magic trick ever under the sun

Perfectly executed, skillfully done

Wolfman, oh wolfman, oh wolfman, howl

Rub a dub dub – it’s murder most foul

© Bob Dylan, 2020

I'll stand up and to get uncompromisable about it, which I have to be to be honest, I just got to be, as I got to admit that the man who shot President Kennedy, Lee Oswald, I don't know exactly where --what he thought he was doing, but I got to admit honestly that I too - I saw some of myself in him. I don't think it would have gone - I don't think it could go that far. But I got to stand up and say I saw things that he felt, in me - not to go that far and shoot.

Tom Paine Award 1963

Nick Cave

Bob Dylan trad 14 november op in Londen. Het was zijn derde en afsluitende show in de Britse hoofdstad - en het was het afsluitende optreden van zijn wereldwijde Rough And Rowdy Ways Tour 2021 - 2024. Een paar dagen later nam Dylan de boot naar het Europese vasteland, om naar Parijs te gaan.

In de Accor Arena in Parijs trad Nick Cave op, met zijn begeleidingsband The Bad Seeds. Ik had al begrepen van neef Bort dat Cave ook op tournee was; een dag voordat Dylan in Antwerpen een concert gaf, was Cave ook al in de Belgische stad.

Ze liepen elkaar dus net mis, de twee muzikanten. Tot afgelopen zondag. Toen zat Dylan in het publiek in de Parijse zaal, waar Cave dus muziek maakte. Dylan zette een post op X, het voormalige Twitter: "Saw Nick Cave in Paris recently at the Accor Arena and I was really struck by that song Joy where he sings “We’ve all had too much sorrow, now it the time for joy.” I was thinking to myself, yeah that’s about right."

Mooi compliment van Dylan voor Cave. Volgens mij heb ik wel eens ergens gelezen, dat Nick Cave in elke stad waar hij komt, een exemplaar koopt van Nashville Skyline. Dat is het country-album dat Dylan in 1969 maakte, met onder meer de duet-uitvoering met Johnny Cash van Girl from the North Country.

Ik heb Cave in 2019 gezien in het Concertgebouw in Amsterdam. Twee dagen eerder vierde Dylan zijn 78e verjaardag. In dat jaar kwam Dylan ook naar Europa, maar trad niet op in Nederland. Wel in Hamburg, waar ik toen met een collega van NDC Mediagroep naar toe ben geweest. Ik kocht het kaartje op Dylan's verjaardag, twee dagen voordat ik Cave zou zien met zijn avondvullende Conversations.

Ik geef gelijk toe, het zijn geen directe verbindingen tussen de muzikanten. Maar ik associeer ze wel bij elkaar. Noem het triviale associaties. Maar die doen er ook toe.

Very early material

Het eerste gerucht is er dan: volgens Matt Stike komt in het najaar van 2025 een nieuwe uitgave van de Bootleg Series van Bob Dylan. Het zal deel 18 worden, de opvolger van Fragments, de aflevering waarin de periode rondom Time Out Of Mind wordt behandeld.

Maar in deel 18 gaat het over 'very early material'. Wat zou dat betekenen? Is het de periode van The Witmark Demos: 1962–1964, deel 9 uit de Bootleg-reeks? Is het de tijd dat Dylan in de rokerige koffieshops zijn liedjes vertolkte? Gaat het om opnames met Carolyn Hester?

Ik weet het nog niet. Behalve dat de promotie-campagne inmiddels is begonnen, dat de geruchtenmachine begint te draaien. En dat ik er aan mee doe.

Duquesne-fluit

Luister naar de blazende Duquesne-fluit

Blazend alsof het mijn wereld wegveegt

Ik stop in Carbondale en blijf doorgaan

Die Duquesne-trein vervoert me dag en nacht

Je zegt dat ik een gokker ben, je zegt dat ik een pooier ben

Maar ik ben niks van dat alles

Luister naar de blazende Duquesne-fluit

Klinkt alsof het met zijn laatste reis bezig is

Luister naar die blazende Duquesne-fluit

Blazend alsof ze nooit eerder blies

Knipperend blauw licht, gloeiend rood licht

Blazend alsof ze bij mijn kamerdeur staat

Je glimlacht door het hek naar mij

Zoals je altijd hebt gelachen

Luister naar de blazende Duquesne-fluit

Blazend alsof ze nooit meer blaast

Hoor je niet die Duquesne-fluit blazen

Alsof de lucht uiteengeblazen wordt

Jij bent het enige levende wezen dat me gaande houdt

Je bent als een tijdbom in mijn hart

Ik kan die zoete stem zachtjes roepen

Het moet de moeder van onze Heer zijn

Luister naar die blazende Duquesne-fluit

Blaas alsof mijn vrouw aan boord is

Luister naar de blazende Duquesne-fluit

Blaast alsof het mijn blues wegblaast

Jij oude boef, ik weet precies wat je aan het doen bent

Ikzelf leid je er naar toe bij dageraad

Ik wordt elke ochtend wakker met die vrouw in mijn bed

Iedereen vertelt me dat ze mij naar het hoofd is gestegen

Luister naar die blazende Duquesne-fluit

Blazend alsof het me doodmaakt

Hoor je niet die Duquesne-fluit blazen

Blazend door een andere niet-goede stad

De lichten in mijn vaderstad gloeien

Ik vraag me af of ze me de volgende keer nog wel herkennen

Ik ben benieuwd of die oude eik er nog staat

Die oude eik waarin we altijd klommen

Luister naar die blazende Duquesne-fluit

Blazend alsof ze precies op tijd blaast

Copyright © Frits Tromp, 2024

Tempest, bedoeling om een religieus album te maken, maar “ik had gewoon niet genoeg religieuze liedjes”. Het swingende Duquesne Whistle roept Dylans jeugd in het Midwesten op.

Het kan zijn dat Duquesne Whistle is gebaseerd op de catastrofe EFS-tornado die Duquesne en Joplin, Missouri, trof in mei 2011, maar waarschijnlijk gaat het over Du Quoin (uitspraak Doekeen), Illinois.

“I wanna stop at Carbonale and keep on going / that Duquesne train goin' rock me night and day” doet denken aan de treinroute door het muzikale erfgoed van het gebied tussen Chigaco in het noorden en New Orleans in het zuiden. Het lied geeft Dylan de kans om op de nostalgische toer te gaan en een introspectieve reist te maken naar zijn diepste gevoelens, woorden en angsten, en om in het laatste couplet zijn jeugd in het Midwesten op te roepen. “The lights of my native land are glowing / (…) That old oak tree, the one we use to climb."

Mede naar aanleiding van: Margotin, Philippe en Jean-Michel Guesdon. Bob Dylan compleet. Het verhaal van de 492 songs. Zwolle: Uitgeverij Wbooks, 2016

Setlist Londen, Engeland (3/3), 14 november 2024

All Along the Watchtower (baby grand piano)

It Ain't Me, Babe (Bob on guitar and baby grand piano)

I Contain Multitudes (Bob on baby grand piano)

False Prophet (Bob on baby grand piano)

When I Paint My Masterpiece (Bob on baby grand piano and harp)

Black Rider (Bob on baby grand piano)

My Own Version Of You (Bob on baby grand piano)

To Be Alone With You (Bob on baby grand piano and harp)

Crossing the Rubicon (Bob on baby grand piano)

Desolation Row (Bob on baby grand piano and harp)

Key West (Philosopher Pirate) (Bob on baby grand piano)

Watching the River Flow (Bob on baby grand piano)

It's All Over Now, Baby Blue (Bob on baby grand piano)

I've Made Up My Mind To Give Myself To You (Bob on baby grand piano)

Mother of Muses (Bob on baby grand piano)

Goodbye Jimmy Reed (Bob on baby grand piano)

Every Grain of Sand (Bob on baby grand piano and harp)

Bovenstaand de setlist van gisteravond in Londen (met dank aan BobLinks). Met deze derde show in de Britse hoofdstad is de Rough And Rowdy Ways Tour 2021 - 2024 ten einde. Toch?

Setlist Londen, Engeland (2/3), 13 november 2024

All Along the Watchtower (Bob on guitar and baby grand piano)

It Ain't Me, Babe (Bob on guitar and baby grand piano)

I Contain Multitudes (Bob on baby grand piano)

False Prophet (Bob on baby grand piano) (Bob introduced Bob Britt at the end)

When I Paint My Masterpiece (Bob on baby grand piano and harp)

Black Rider (Bob on baby grand piano)

My Own Version Of You (Bob on baby grand piano)

To Be Alone With You (Bob on baby grand piano)

Crossing the Rubicon (Bob on baby grand piano)

Desolation Row (Bob on baby grand piano and harp) (Bob introduced Jim Keltner at the end)

Key West (Philosopher Pirate) (Bob on baby grand piano)

Watching the River Flow (Bob on baby grand piano) (Bob introduced Tony Garnier at the end)

It's All Over Now, Baby Blue (Bob on baby grand piano)

I've Made Up My Mind To Give Myself To You (Bob on baby grand piano) (Bob introduced Jim Keltner for the second time at the end)

Mother of Muses (Bob on baby grand piano)

Goodbye Jimmy Reed (Bob on baby grand piano)

Every Grain of Sand (Bob on baby grand piano and harp)

Bovenstaand de setlist van gisteravond in Londen (met dank aan BobLinks). De middelste avond van de drie in de Britse hoofdstad.

Setlist Londen, Engeland (1/3), 12 november 2024

All Along the Watchtower (Bob on guitar and baby grand piano)

It Ain't Me, Babe (Bob on guitar and baby grand piano)

I Contain Multitudes (Bob on baby grand piano)

False Prophet (Bob on baby grand piano)

When I Paint My Masterpiece (Bob on baby grand piano and harp) (Bob introduced Bob Britt at the end)

Black Rider (Bob on baby grand piano)

My Own Version Of You (Bob on baby grand piano)

To Be Alone With You (Bob on baby grand piano)

Crossing the Rubicon (Bob on baby grand piano) (Bob introduced Doug Lancio at the end)

Desolation Row (Bob on baby grand piano and harp) (Bob introduced Tony Garnier at the end)

Key West (Philosopher Pirate) (Bob on baby grand piano)

Watching the River Flow (baby grand piano) (Bob introduced Jim Keltner at the end)

It's All Over Now, Baby Blue (Bob on baby grand piano and harp)

I've Made Up My Mind To Give Myself To You (Bob on baby grand piano)

Mother of Muses (Bob on baby grand piano) (Bob introduced Jim Keltner for the second time at the end)

Goodbye Jimmy Reed (Bob on baby grand piano)

Every Grain of Sand (Bob on baby grand piano and harp)

Bovenstaand de setlist van gisteravond in Londen (met dank aan BobLinks). De eerste van drie avonden in de Royal Albert Hall.

Wolverhamptoner setlisten, 9 en 10 november 2024

Setlist Wolverhampton, Engeland (1/2), 9 november 2024

All Along the Watchtower (Bob on baby grand piano)

It Ain't Me, Babe (Bob on guitar, baby grand piano and Nord Electro 6 keyboard)

I Contain Multitudes (Bob on baby grand piano)

False Prophet (Bob on baby grand piano)

When I Paint My Masterpiece (Bob on baby grand piano and harp)

Black Rider (Bob on baby grand piano) (Bob introduced Bob Britt at the end)

My Own Version Of You (Bob on baby grand piano)

To Be Alone With You (Bob on baby grand piano) (Bob introduced Doug Lancio at the end)

Crossing the Rubicon (Bob on baby grand piano)

Desolation Row (Bob on baby grand piano and harp) (Bob introduced Tony Garnier at the end)

Key West (Philosopher Pirate) (Bob on baby grand piano)

Watching the River Flow (baby grand piano and harp)

It's All Over Now, Baby Blue (Bob on baby grand piano)

I've Made Up My Mind To Give Myself To You (Bob on baby grand piano) (Bob introduced Jim Keltner at the end)

Mother of Muses (Bob on baby grand piano)

Goodbye Jimmy Reed (Bob on baby grand piano)

Every Grain of Sand (Bob on baby grand piano and harp)

Bovenstaand de setlist van de eerste avond in Wolverhampton (met dank aan BobLinks)

Setlist Wolverhampton, Engeland (2/2), 10 november 2024

All Along the Watchtower (Bob on baby grand piano)

It Ain't Me, Babe (Bob on guitar and baby grand piano)

I Contain Multitudes (Bob on baby grand piano)

False Prophet (Bob on baby grand piano) (Bob introduced Bob Britt at the end)

When I Paint My Masterpiece (Bob on baby grand piano and harp)

Black Rider (Bob on baby grand piano)

My Own Version Of You (Bob on baby grand piano)

To Be Alone With You (Bob on baby grand piano) (Bob introduced Doug Lancio at the end)

Crossing the Rubicon (Bob on baby grand piano)

Desolation Row (Bob on baby grand piano and harp) (Bob introduced Tony Garnier at the end)

Key West (Philosopher Pirate) (Bob on baby grand piano)

Watching the River Flow (baby grand piano and harp) (Bob introduced Jim Keltner at the end)

It's All Over Now, Baby Blue (Bob on baby grand piano)

I've Made Up My Mind To Give Myself To You (Bob on baby grand piano)

Mother of Muses (Bob on baby grand piano)

Goodbye Jimmy Reed (Bob on baby grand piano)

Every Grain of Sand (Bob on baby grand piano and harp)

Bovenstaand de setlist van gisteravond in Wolverhampton (met dank aan BobLinks), de tweede avond in deze stad. Op naar de Londense driedaagse, het sluitstuk van de Europese najaarstournee 2024.

Is de wereldwijde Rough And Rowdy Ways-tournee daarmee definitief ten einde? Wat volgt nu?

Setlist Nottingham, Engeland, 7 november 2024

All Along the Watchtower (Bob on guitar and baby grand piano)

It Ain't Me, Babe (Bob on guitar and baby grand piano)

I Contain Multitudes (Bob on baby grand piano)

False Prophet (Bob on baby grand piano) (Bob introduced Bob Britt at the end)

When I Paint My Masterpiece (Bob on baby grand piano and harp)

Black Rider (Bob on baby grand piano)

My Own Version Of You (Bob on baby grand piano)

To Be Alone With You (Bob on baby grand piano)

Crossing the Rubicon (Bob on baby grand piano)

Desolation Row (Bob on baby grand piano and harp)

Key West (Philosopher Pirate) (Bob on baby grand piano) (Bob introduced Tony Garnier at the end)

Watching the River Flow (baby grand piano and harp)

It's All Over Now, Baby Blue (Bob on baby grand piano)

I've Made Up My Mind To Give Myself To You (Bob on baby grand piano) (Bob introduced Jim Keltner at the end)

Mother of Muses (Bob on baby grand piano)

Goodbye Jimmy Reed (Bob on baby grand piano)

Every Grain of Sand (Bob on baby grand piano and harp)

Bovenstaand de setlist van gisteravond in Nottingham, Engeland (met dank aan BobLinks)

Setlist Edinburgh, Schotland (2/2), 6 november 2024

All Along the Watchtower (Bob on guitar and baby grand piano)

It Ain't Me, Babe (Bob on guitar and baby grand piano)

I Contain Multitudes (Bob on baby grand piano)

False Prophet (Bob on baby grand piano) (Bob introduced Bob Britt at the end)

When I Paint My Masterpiece (Bob on baby grand piano and harp)

Black Rider (Bob on baby grand piano) (Bob introduced Doug Lancio at the end)

My Own Version Of You (Bob on baby grand piano) (Bob introduced Tony Garnier at the end)

To Be Alone With You (Bob on baby grand piano)

Crossing the Rubicon (Bob on baby grand piano) (Bob introduced Jim Keltner at the end)

Desolation Row (Bob on baby grand piano and harp)

Key West (Philosopher Pirate) (Bob on baby grand piano)

Watching the River Flow (baby grand piano and harp)

It's All Over Now, Baby Blue (Bob on baby grand piano)

I've Made Up My Mind To Give Myself To You (Bob on baby grand piano)

Mother of Muses (Bob on baby grand piano)

Goodbye Jimmy Reed (Bob on baby grand piano)

Every Grain of Sand (Bob on baby grand piano and harp)

Bovenstaand de setlist van gisteravond in Edinburgh, Schotland (met dank aan BobLinks). In de songs geen verwijzing naar de herverkiezing van Donald Trump als president van de Verenigde Staten van Amerika.

Setlist Edinburgh, Schotland (1/2), 5 november 2024

All Along the Watchtower (Bob on guitar and baby grand piano)

It Ain't Me, Babe (Bob on guitar and baby grand piano)

I Contain Multitudes (Bob on baby grand piano)

False Prophet (Bob on baby grand piano)

When I Paint My Masterpiece (Bob on baby grand piano)

Black Rider (Bob on baby grand piano)

My Own Version Of You (Bob on baby grand piano)

To Be Alone With You (Bob on baby grand piano)

Crossing the Rubicon (Bob on baby grand piano)

Desolation Row (Bob on baby grand piano)

Key West (Philosopher Pirate) (Bob on baby grand piano)

Watching the River Flow (baby grand piano)

It's All Over Now, Baby Blue (Bob on baby grand piano)

I've Made Up My Mind To Give Myself To You (Bob on baby grand piano)

Mother of Muses (Bob on baby grand piano)

Goodbye Jimmy Reed (Bob on baby grand piano)

Every Grain of Sand (Bob on baby grand piano)

Bovenstaand de setlist van gisteravond in het Schotse Edinburgh (met dank aan BobLinks).

Dixville Notch

In het gehuchtje Dixville Notch (New Hampshire) zijn de eerste zes stemmen verdeeld voor de Amerikaanse presidentsverkiezingen. Drie stemmen gingen naar de Republikeinse kandidaat Donald Trump, die voor een herverkiezing gaat. De andere drie stemmen waren voor de Democratische kandidate Kamala Harris, die het stokje graag wil overnemen van haar baas, de huidige president Joe Biden.

Aan Dylan gaan de fysieke verkiezingen voorbij. Vanavond treedt hij op in Edinburgh, net als morgenavond. Een mooie avond om It’s Alright, Ma (I’m Only Bleeding) te zingen:

While preachers preach of evil fates

Teachers teach that knowledge waits

Can lead to hundred-dollar plates

Goodness hides behind its gates

But even the president of the United States

Sometimes must have to stand naked

Ook een mooie avond om met Rough And Rowdy Ways terug te kijken op het leven.

Setlist Liverpool, Engeland, 3 november 2024

All Along the Watchtower (Bob on guitar and baby grand piano)

It Ain't Me, Babe (Bob on guitar and baby grand piano)

I Contain Multitudes (Bob on baby grand piano)

False Prophet (Bob on baby grand piano) (Bob introduced Bob Britt at the end)

When I Paint My Masterpiece (Bob on baby grand piano and harp)

Black Rider (Bob on baby grand piano)

My Own Version Of You (Bob on baby grand piano)

To Be Alone With You (Bob on baby grand piano)

Crossing the Rubicon (Bob on baby grand piano) (Bob introduced Doug Lancio at the end)

Desolation Row (Bob on baby grand piano and harp)

Key West (Philosopher Pirate) (Bob on baby grand piano)

It's All Over Now, Baby Blue (Bob on baby grand piano and harp)

I've Made Up My Mind To Give Myself To You (Bob on baby grand piano)

Watching the River Flow (baby grand piano and harp) (Bob introduced Tony Garnier at the end)

Mother of Muses (Bob on baby grand piano)

Goodbye Jimmy Reed (Bob on baby grand piano)

Every Grain of Sand (Bob on baby grand piano and harp)

Bovenstaand de setlist van gisteravond in Liverpool, Engeland (met dank aan BobLinks). Misschien dat Dylan met zijn citybike nog even naar de Liverpool docks is gefietst.

Of aan de bandleden de plekken van The Beatles heeft laten zien. Net zoals in 1975, toen Dylan met Allen Ginsberg naar het graf van Jack Kerouac ging.