Deze Tweede Kerstdag is
een uitgelezen moment om een lans te breken voor Christmas In The
Heart. Dit album verscheen in 2009 en is het enige Kerstalbum van
Dylan. De plaat heeft een wat merkwaardige reputatie, mede door het
clowneske Must be Santa.
Die genoemde
twijfelachtige eer is wel behoorlijk overtrokken. Want er is meer te
zeggen dan alleen dit vrolijke deuntje. Laten we dan beginnen met wat
randzaken. De producer van dienst is Jack Frost – niemand minder
dan Bob Dylan zelf. Jack Frost is the personification of frost,
ice, snow, sleet, winter, and freezing cold. He is a variant of Old
Man Winter who is held responsible for frosty weather, nipping the
nose and toes in such weather, coloring the foliage in autumn, and
leaving fern-like patterns on cold windows in winter.
De literaire kronieken
over deze winterse figuur beginnen eind negentiende eeuw. Al sinds
jaar en dag gebruikt Dylan dit pseudoniem om zijn eigen materiaal te
produceren. Jack Frost en Kerst is een goede combinatie.
Wat betreft de titel van
de plaat, schrijft ND-redacteur Herman Veenhof het volgende:
“Christmas In The Heart lijkt te refereren aan een zin van Charles
Dickens, uit 'A Christmas Carol'. Daar krijgt Ebenezer Scrooge van de
Spirit of Christmas Future zijn eigen grafsteen te zien. De oude vrek
schrikt en zegt: 'I will honor Christmas in my heart en try to keep
it all year.' Dylan haalt het persoonlijk voornaamwoord uit zijn
albumtitel weg. Een veeg teken?”
De opbrengsten van het
kerstalbum gaat naar goede doelen, ND-recensent Herman Veenhof kon ze
alle drie noemen in zijn bespreking van 12 oktober 2009. “Crisis UK
– een daklozen-project in Engeland, het Wereldvoedselprogramma van
de VN en 'Feeding America'. De bedoeling is dat tijdens de kerstdagen
vier miljoen maaltijden worden verstrekt aan anderhalf miljoen mensen
en gezinnen.”
In een persverklaring
liet Dylan weten: “Het is een tragedie dat in dit land alleen al
meer dan 35 miljoen mensen, van wie 12 miljoen kinderen, hongerig
naar bed gaan en wakker worden zonder te weten waar de volgende
maaltijd vandaan komt. Ik hoop dat onze hulp mensen in nood te eten
kan geven tijdens de kerstdagen.”
Dit is een ware
stijloefening, aldus Jean-Michel Guesdon en Philippe Margotin. Hoewel
Christmas In The Heart geen enkele eigen compositie bevat, wordt het
wel besproken in 'Bob Dylan Compleet – Het verhaal van de 492
songs'. Het duo schrijft onder meer: “'Deze liedjes zijn een deel
van mijn leven, net als folksongs[,' zegt Dylan tegen journalist Bill
Flanagan]. Je moet ze ook op de traditionele manier spelen.' [...]
De sfeer is over het
geheel genomen hetzelfde en verwijst naar Dylans jeugd in Minnesota,
met 'veel sneeuw, geklingel van klokken, mensen die zingend langs de
deuren gaan, sleeën op straat en uitvoeringen van het kerstspel.'
Met Christmas In The
Heart brengt Dylan een dubbel eerbetoon: aan de kersttraditie (hoewel
hij opgroeide in een Joods gezin, dat geen kerst vierde) en aan de
Amerikaanse popmuziek. De meeste liedjes op het album waren al
opgenomen door beroemde crooners.”
Hetzelfde zegt ook de
Vlaming Patrick Roefflaer in zijn uitstekende boek Bob Dylan In De
Studio. De schrijver noteert onder meer dat Dylan de kerstsongs
serieus nam. “Hij beklemtoonde dat hij de songs wou eren,'
verklaart Randy Crenshaw, 'er geen lolletje van maken of het project
ironisch of sarcastisch benaderen. Hij wou echt een traditionele
kerstplaat!'”
Christmas In The Heart is
het laatste album dat Roefflaer bespreekt in zijn boek. Dat is om een
vrij praktische reden: het was op dat moment ook het laatste album
van Dylan. De Belg doet bij dit album twee belangrijke
interpretaties. De eerste is dat Dylan opnieuw geslaagd is om zich
met een kerstplaat van zijn fans te distantiëren. Die analyse klopt
volledig. Met die andere uiteenzetting ben ik het niet eens.
Dylan sluit “Christmas”
af met het woord 'Amen', volgens Roefflaer zou dit een vage hint
kunnen zijn dat de carrière van de zanger rond is. Gelukkig is dat
niet het geval.
Het 'Amen' is te horen in
afsluiter 'O' Little Town Of Bethlehem'. De al eerder genoemde
Guesdon en Margotin citeren de maestro zelf. “Met zijn vertolking
van dit lied verrast hij opnieuw: hij laat weinig twijfel bestaan
over zijn persoonlijke overtuiging. Toen Bill Flanagan in oktober
2009 opmerkte: 'Je zingt dat lied als iemand die echt gelooft,'
antwoordde Dylan: 'Nou, ik geloof het ook echt.'"
Wat mij betreft is de
lans hiermee gebroken.
Hoi Frits,
BeantwoordenVerwijderenBedankt voor het compliment.
Wat het 'Amen' betreft en mijn interpretatie dat Dylan het zag als het einde van zijn carrière als opname-artiest, heeft de geschiedenis aangetoond dat ik fout zat - gelukkig maar. Op dat moment had ik echt het gevoel dat het voor Dylan 'op' was. Hij was als het ware gekomen aan het einde van zijn latijn. ;-)
Hij had herhaaldelijk aangegeven dat het voor hem niet meer hoefde en dat platen maken hem steeds moeilijker viel/valt.
Ter mijner verdediging: na Christmas in the Heart heeft het drie jaar geduurd voor zijn laatste elpee met zelfgeschreven songs verscheen: Tempest. Sinds dan staat de bgron weer droog en heeft hij maar liefst vijf schijven uitgebracht met nummers uit The Great American Songbook. In zekere zin was die Kerstelpee hierop een voorbereiding.
We blijven hopen op nieuw eigen werk, maar ik ben niet erg optimistisch op dat gebied.
groet
Patrick
Hoi Patrick, je hebt gelijk, je verdediging is niet zomaar uit de lucht gegrepen. Ik ben blij dat na het 'Amen' nieuw materiaal is verschenen!
BeantwoordenVerwijderenEn het lijkt er inderdaad op dat de bron van Dylan's creativiteit droog lijkt te staan. Maar ook dát hebben we al meerdere keren gezien, en telkens kwam hij sterker terug.
Laten we blijven hopen op nieuw eigen werk, Patrick!