dinsdag 30 juni 2015

Setlist Rome, Italië, 29 juni 2015

Things Have Changed
She Belongs To Me
Beyond Here Lies Nothin'
Workingman's Blues #2
Duquesne Whistle
Waiting For You
Pay In Blood
Tangled Up In Blue
Full Moon and Empty Arms (song by Buddy Kaye and Ted Mossman)
Intermission
High Water (For Charley Patton)
Simple Twist Of Fate
Early Roman Kings
Forgetful Heart
Spirit On The Water
Scarlet Town
Soon After Midnight
Long And Wasted Years
Autumn Leaves (song by Jacques Prévert and Johnny Mercer)

Encore

Blowin' In The Wind
Love Sick

Bovenstaand de setlist van gisteravond in Rome, Italië (met dank aan BobLinks).

maandag 29 juni 2015

Maandag (of: Oh Sister)

Het is maandag en dat is de eerste werkdag van de week. We maken ons op voor een tropische week, dat dan weer wel. Vanwege die tropische hitte heeft het RIVM, het Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, in samenwerking met onze nationale weermannen en -vrouwen een heus hitteplan opgesteld. Het is zaak om onze kwetsbare medeburgers te letten. Dat zij niet verdrogen en daardoor komen te overlijden.
Daarnaast kwam vanmiddag Frits Barend in Radio EenVandaag om een bericht uit de Telegraaf te bevestigen. Volgens de grootste krant van Nederland zou bondscoach Guus Hiddink opstappen en het stokje overdragen aan assistent-bondscoach Danny Blind. Die laatste zou sowieso al bondscoach worden, maar dan in 2016, na het EK in Frankrijk. Maar die trainerswissel wordt dus met een jaar vervroegd.
Dit heeft natuurlijk allemaal niks met Bob Dylan te maken. Inhoudelijk staan een hitteplan en de bondscoach van Oranje mijlenver van Dylan verwijderd. Maar toch waren zulke nieuwsfeitjes voor mij de reden om Dylan uit de kast te trekken. Het werd het album Desire, een uitstekende plaat voor zomers weer.
Desire kenmerkt zich door de mooie nummers. Twee protestnummers, beide openers van de plaat-kanten: Hurricane voor kant B, Joey voor kant B. En twee schitterende afsluiters, Oh Sister op kant A en Sara op kant B. Het nummer Oh Sister is voor mij een absoluut favoriet. Bij dit nummer denk ik aan het meisje dat in de zomer van 2004 een vriendin werd, maar inmiddels als een zusje wordt beschouwd.
Enfin.
Desire. Verlangen. Verlangen naar de tropische week, misschien. Of naar een wat koeler weer, gewoon Hollands weer met dito wolkenluchten. Verlangen naar een bondscoach die de Oranje leeuwen wel aan het voetballen krijgt en gewoon naar het Europees Kampioenschap 2016 loodst. Verlangen naar meer achtergrondzang van Emmylou Harris op Desire.
En het verlangen om nog maar weer eens Oh Sister te luisteren.

zondag 28 juni 2015

Setlist San Daniele del Friuli, Italië, 27 juni 2015

Things Have Changed
She Belongs To Me
Beyond Here Lies Nothin'
Workingman's Blues #2
Duquesne Whistle
Waiting For You
Pay In Blood
Tangled Up In Blue
Full Moon and Empty Arms (song by Buddy Kaye and Ted Mossman)
Intermission
High Water (For Charley Patton)
Simple Twist Of Fate
Early Roman Kings
Forgetful Heart
Spirit On The Water
Scarlet Town
Soon After Midnight
Long And Wasted Years
Autumn Leaves (song by Jacques Prévert and Johnny Mercer)

Encore

Blowin' In The Wind
(band introduction)
Love Sick

Bovenstaand de setlist van gisteravond in San Daniele del Friuli, Italië (met dank aan BobLinks). Geen verrassingen, of het moet de introductie van de band zijn.

zaterdag 27 juni 2015

Setlist Wiesen, Oostenrijk, 26 juni 2015

Things Have Changed
She Belongs To Me
Beyond Here Lies Nothin'
Workingman's Blues #2
Duquesne Whistle
Waiting For You
Pay In Blood
Tangled Up In Blue
Full Moon and Empty Arms (song by Buddy Kaye and Ted Mossman)
Intermission
High Water (For Charley Patton)
Simple Twist Of Fate
Early Roman Kings
Forgetful Heart
Spirit On The Water
Scarlet Town
Soon After Midnight
Long And Wasted Years
Autumn Leaves (song by Jacques Prévert and Johnny Mercer)

Encore

Blowin' In The Wind
Love Sick

Bovenstaand de setlist van gisteravond in Wiesen, Oostenrijk (met dank aan BobLinks). Geen verrassingen.

vrijdag 26 juni 2015

Setlist Ljubljana, Slovenië, 25 juni 2015

Things Have Changed
She Belongs To Me
Beyond Here Lies Nothin'
Workingman's Blues #2
Duquesne Whistle
Waiting For You
Pay In Blood
Tangled Up In Blue
I'm A Fool To Want You (song by Frank Sinatra, Jack Wolf, and Joel Herron)
Intermission
High Water (For Charley Patton)
Simple Twist Of Fate
Early Roman Kings
Forgetful Heart
Spirit On The Water
Scarlet Town
Soon After Midnight
Long And Wasted Years
Autumn Leaves (song by Jacques Prévert and Johnny Mercer)

Encore

Blowin' In The Wind
Love Sick

Bovenstaand de setlist van gisteravond in het Sloveense Ljubljana (met de onvolprezen dank aan BobLinks). Dezelfde setlist als twee dagen eerder in Bamberg.

woensdag 24 juni 2015

Setlist Bamberg, Duitsland, 23 juni 2015

Things Have Changed
She Belongs To Me
Beyond Here Lies Nothin'
Workingman's Blues #2
Duquesne Whistle
Waiting For You
Pay In Blood
Tangled Up In Blue
I'm A Fool To Want You (song by Frank Sinatra, Jack Wolf, and Joel Herron)
Intermission
High Water (For Charley Patton)
Simple Twist Of Fate
Early Roman Kings
Forgetful Heart
Spirit On The Water
Scarlet Town
Soon After Midnight
Long And Wasted Years
Autumn Leaves (song by Jacques Prévert and Johnny Mercer)

Encore

Blowin' In The Wind
Love Sick

Bovenstaand de setlist van gisteravond in het Duitse Bamberg (met dank aan BobLinks). Het lijkt erop dat Dylan, na twee semi-variabele speellijsten, zijn standaard-lijst weer tevoorschijn haalt, inclusief de intermission. Dat lijkt zo – maar wat te denken van I'm A Fool To Want You, het derde live-debuut? Of van de toegift met twee nummers, naast Blowin' In The Wind ook Love Sick?
En nee, geen nummers van Saved.

dinsdag 23 juni 2015

Saved



Vandaag is Saved jarig. De plaat is alweer 35 jaar oud. Saved was de tweede gospel-elpee van Dylan. En misschien ook wel zijn meest controversiële, in ieder geval uit de periode dat Dylan in de Heer was.
Controversieel. Vanwege het orgeltje. Vanwege de heldere boodschap. Maar ook vanwege de hoes. Wat mij betreft een van de mooiste hoezen uit Dylan's carrière. Daar kunnen we het natuurlijk nog eens over hebben.
Vanavond treedt Dylan op in Bamberg, Duitsland. Ik weet natuurlijk niet welke nummers Dylan ten gehore zal brengen. Maar ik vermoed dat er geen nummer van Saved op de setlist zal staan. Dat hoeft ook niet.
Bij mijn eerste Dylan-concert, inmiddels zo'n dertien jaar geleden, speelde hij wél een nummer van Saved: Solid Rock. Het overdonderde me. Dat was ruim een decennium geleden. Maar nog steeds overdondert Solid Rock me.

maandag 22 juni 2015

Setlist Tubingen, Duitsland, 21 juni 2015

Things Have Changed
She Belongs To Me
Beyond Here Lies Nothin'
Workingman's Blues #2
Duquesne Whistle
Waiting For You
Pay In Blood
Where Are You? (song by Jimmy McHugh & Harold Adamson)
Tangled Up In Blue
To Ramona
Early Roman Kings
Shelter From The Storm
Blind Willie McTell
Spirit On The Water
Desolation Row
Ballad Of A Thin Man

Encore

All Along The Watchtower

Bovenstaand de setlist van gisteravond in Tubingen, Duitsland (met dank aan BobLinks). Opnieuw is de tweede helft van de avond weer een vrij gedeelte. Ditmaal met de cover Where Are You? (een nieuw Sinatra-live-debuut) en een uitvoering van onder meer Blind Willie McTelle en Desolation Row. Mooie nummers.

zondag 21 juni 2015

Setlist Mainz, Duitsland, 20 juni 2015

Things Have Changed (Bob center stage)
She Belongs To Me (Bob center stage with harp)
Beyond Here Lies Nothin' (Bob on piano)
Workingman's Blues #2 (Bob center stage)
Duquesne Whistle (Bob on piano)
Waiting For You (Bob on piano)
Pay In Blood (Bob center stage)
Full Moon and Empty Arms (song by Buddy Kaye and Ted Mossman) (Bob center stage)
Tangled Up In Blue (Bob center stage with harp then on piano)
To Ramona (Bob on piano)
Early Roman Kings (Bob on piano)
Sad Songs and Waltzes (song by Willie Nelson) (Bob on piano)
'Til I Fell In Love With You (Bob center stage)
Tweedle Dee & Tweedle Dum (Bob on piano)
A Hard Rain's A-Gonna Fall (Bob on piano)
Ballad Of A Thin Man (Bob on piano then center stage with harp)

Encore

All Along The Watchtower (Bob on piano)

Bovenstaand de setlist van gisteravond in Mainz, Duitsland (met dank aan BobLinks). En warempel, Dylan heeft zijn setlist aangepast! Tot en met Pay In Blood leek het erop dat ook deze tourleg zou worden vervolgd met de inmiddels overbekende speellijst, de vaste nummers in dezelfde volgorde. Maar niets is minder waar gebleken.
Wat is het meest opvallende? De aanwezigheid van Full Moon & Empty Arms? De afwezigheid van Autumn Leaves en Stay With Me? Het liedje Sad Songs And Waltzes van Willie Nelson? Het feit dat Dylan geen pauze heeft, halverwege de setlist? Alle 'nieuwe' songs die Dylan speelt? Of is het de combinatie van alle nieuwigheden?
Grote vraag is nu natuurlijk: wat doet Dylan vanavond in Tubingen? Ik weet het niet, maar stiekem hoop ik dat de vaste speellijst overboord is gegooid. Maar dat is koffiedik kijken. Vanavond afwachten, dus.

zaterdag 20 juni 2015

Mainz

Vanavond gaat het gebeuren: Dylan start zijn Europese zomertournee in Mainz. Het is de eerste avond van een vierweekse rondgang over het Europese vasteland. Donderdag 16 juli sluit deze tourleg met een optreden in het eveneens Duitse Lörrach.
De kans is groot dat Dylan vanavond weer zijn bekende setlist speelt. Het zou zomaar kunnen, ik heb op ExpectingRain.com geen pool voor nummers voorbij zien komen. Maar om nou aan dat detail mijn verwachtingen aan op te hangen, is ook weer zo wat.
Morgen weten we meer. Dan zien we wat Dylan heeft gespeeld. Of nou ja, wie er vanavond in Mainz bij is, weet het uiteraard eerder. Voor ons, gewone stervelingen, is het nog één nachtje slapen.

donderdag 18 juni 2015

Het kwam er niet van

Deze week had ik grote plannen voor een nieuw blog over Dylan. Ik wilde iets schrijven over de live-cd Live at Chassé Theatre, Breda van Racoon, waar het liedje Man Of Constant Sorrow op staat. Man van smarten, door de Zeeuwen wordt deze song onterecht aan Dylan toegekend. Racoon, leuk akoestisch bandje, dat als nadeel heeft dat hun melancholische liedjes soms veel op elkaar lijken.
Maar daar schreef ik niet over.
Ik wilde ook schrijven over de foto van Bob Dylan in de trein, daags na zijn Nederlandse concertdebuut. Tom Willems schrijft over de opkomst van Dylan in Nederland in zijn uitstekende boek 'Bob Dylan in Nederland 1965 - 1978'. Eenmaal in Nederland bezocht Dylan het Anne Frank Huis aan de Prinsengracht in Amsterdam. In de trein naar het volgende optreden, lag op een treintafeltje de Engelse vertaling van Anne Frank's dagboek.
Die foto heb ik een keer gezien. Maar ik heb die niet meer kunnen achterhalen. Wie deze foto ergens heeft of weet waar die foto is te vinden, ik houd me graag van harte aanbevolen.
Maar ook daar schreef ik niet over. Het ontbrak me aan tijd. Ik was een lafaard, ik wilde niet bloggen over mijn muzikale held en broeder des geloofs (mag ik dat zo zeggon? Ja, dat mag ik zo zeggon).
Ik haal de geleden schade bij deze in. Tot groot genoegen van mezelf, op z'n minst.

zondag 14 juni 2015

Aantekeningen #20: zondag

Het is zondag en er is geen echte aanleiding om iets over Bob Dylan te schrijven. Of misschien toch wel? Want komende zaterdag start de Europese zomertornee 2015 in het Duitse Mainz. Tijdens deze tour-aflevering gaat Dylan niet langs Nederland, dat doet hij pas in het najaar. Maar dan wel gelijk voor vier Nederlandse optredens, dus ons geduld wordt beloond.
Ondertussen storen we ons aan de manager van Justin Bieber (wie is die puber?), die beweert dat Justin net zo groot is of kan worden als Dylan. Tuurlijk. Aan overschatting ligt het niet bij Justin en zijn manager.
Backpacker Dylan Snel is weer in Nederland. Nadat hij in zijn blote kont op de Maleisische berg Kinabalu werd gefotografeerd, kwam er een verwoestende aardbeving. Dylan. Mooie voornaam. Dylan Thomas, de Ierse dichter. Bob Dylan, de Amerikaanse dichter.
De Zwitserse Nederlander Drs. P is zaterdag overleden. Heinz Polzer, zoals hij in het echte leven heette, was de koning van de versvormen. Zou P. in de hemel zijn gekomen? Ik weet het niet en ik ga er ook niet over. Zijn liedjes zijn van een totaal andere orde dan de teksten van Dylan. Bob Dylan in dit geval, niet van die backpacker – ik vraag me af of Snel teksten schrijft.
Enfin.
Het is zondag. Tijd genoeg om het rustig aan te doen. De sabbat is er immers voor de mens. En met Dylan als een goede soundtrack voor vandaag.

vrijdag 12 juni 2015

The Basement Tapes

Buiten vallen de mussen van het dak door de tropische warmte. Een goede reden om niet teveel naar buiten te gaan, vandaag. Wat betreft het binnenblijven: houd ramen en deuren gesloten. En de gordijnen dicht. Op die manier wordt de zon buitengehouden. In mijn appartement, met zijn twee schuine dakramen, is het gauw een kas met een verstikkende warmte.
Enfin.
Binnenblijven dus. Wat kun je beter op zo'n dag doen dan muziek luisteren? Ik weet het niet. Het is muziek luisteren en bloggen. Dat is wat ik wel weet. Dit geldt uiteraard voor mij. Ik kan niet van iedereen verwachten dat zij op een dag als vandaag binnenblijven, muziek luisteren en hun weblogs bijhouden.
Vandaag is het een goede dag om The Basement Tapes te luisteren. En dan niet de officiële release uit 1975, maar de editie uit de Bootleg Series. Aflevering elf, de complete kelder-opnames. Deze boxset van zes cd's geeft een volledig beeld wat er in 1966 en '67 is gebeurd in de kelder van Big Pink.
Ik hoor de demo's, de onafgemaakte spielerei, zes mannen die niets liever doen dan muziek maken. En dan ook nog met elkaar. Waarbij het weinig uitmaakt wie wanneer welk instrument bespeelt. Want het zijn stuk voor stuk multi-instrumentalisten, die best nog wel eens van instrument willen ruilen.
Zijn de Basement Tapes noodzakelijk? Over dat soort vragen kun je het altijd hebben. Maar het is wel zo dat dit een onderdeel is van zowel het oeuvre van Dylan als dat van The Band. Voor de completisten een album dat in de kast moest staan. Maar ook voor muziekliefhebbers is het album (desnoods de 2cd) van belang. Daar, in Woodstock's meest roze huis, werd muziekgeschiedenis geschreven.

woensdag 10 juni 2015

Empire Burlesque

Voor het muziekblog Classic Rock Mag schreef ik een bijdrage over Empire Burlesque. Dit Dylan-album viert vandaag zijn dertigste verjaardag. Je kunt veel zeggen over de productie van Arthur Baker – en die kritiek vind ik ook terecht. De synthesizers maken de liedjes een stuk minder goed dan ze in eerste instantie waren.
Okee, ik bewijs mijn stelling. Luister eens naar Dark Eyes, Dylan op zijn smalst met enkel zijn gitaar, mondharmonica en stem. Geen synthesizers, groots klinkende drums en blazers. Had Dylan meer van dat soort uitvoeringen gespeeld voor Empire Burlesque...
Van dit liedje bestaat een mooie uitvoering uit 1995, van Dylan met Patti Smith.
Of neem I'll Remember You. Op het disco-album sneeuwt dit wonderschone liefdesliedje onder het geweld van Arthur Baker, maar in de film Masked & Anonymous (2003) komt het nummer volledig tot zijn recht. Misschien vanwege Dylans kapot klinkende stem en de folk-bezetting.
Empire Burlesque dus dertig jaar jong.





maandag 8 juni 2015

Sint Augustinus

De heilige Augustinus geldt als de kerkvader van zowel de katholieken als de gereformeerden. Hij werd geboren op 13 november 354 – en stierf in Hippo, 28 augustus 430. In die laatste plaats was Augustinus bisschop. Ondanks zijn christelijke opvoeding, die hij vooral van zijn moeder Monica genoot, keerde hij zich af van de kerk. Dertien jaar lang woonde Augustinus ongehuwd samen met een vrouw, waarbij hij zelfs een zoon kreeg, Adeodatus ("gegeven door God").
In Milaan bekeerde Augustinus zich. Een letterlijke omkering, terug naar het geloof dat hij van zijn ouders had meegekregen. De bekering volgde na een preek van bisschop Ambrosius. In een geloofscrisis sprak hij tot God, terwijl hij onder een vijgenboom lag. Terwijl hij zo aan het bidden was, hoorde hij een kinderstem zeggen: “Tolle, lege! Tolle lege!” (Neem en lees). Het was een Goddelijk bevel om de Bijbel te lezen; het eerste dat Augustinus las, waar zijn ogen op vielen, was een tekst uit Romeinen 13: 'Niet in brasserij en dronkenschap, niet in slaapkamers en oneerbaarheden, niet in twist en na-ijver, maar trekt de Heer Jezus Christus aan en vertroetelt niet het vlees in begeerlijkheid.'
Aldus geschiedde. Augustinus trok Jezus aan en werd een begenadigd theoloog en bisschop in het Noord-Afrikaanse Hippo. Nog steeds wordt zijn werk gelezen, voornamelijk zijn Belijdenissen. Hierin is de kerkvader open over zijn eigen leven. Het is niet verwonderlijk dat zijn sterfdatum, 28 augustus, zijn Rooms-Katholieke feestdag is. Ook is Augustinus beschermheilige van onder andere brouwers, drukkers, theologen en een aantal steden en bisdommen.
Het is deze Augustinus over wie Bob Dylan in 1967 (of misschien eerder) droomt. Het is de periode dat Dylan revalideert van een mysterieus motorongeluk. Het enige dat we van dit ongeluk weten, is dat het heeft plaatsgevonden en wel op 29 juli 1966. In zijn autobiografie Chronicles, Vol. 1 is Dylan zelf er weinig openhartig over: “I had been in a motorcycle accident and I'd been hurt, but I recoverd. Truth was that I wanted to get out of the rat race. Having childeren changed my life and segregated me from just about everybody and everything that was going on. Outside of my family, nothing held any real interes for me and I was seeing everything through different glasses.”
Een lange periode als huisvader breekt aan. Dylan komt nauwelijks meer buiten, maar leeft met zijn vrouw Sara en kinderen in huis. Het is ook de tijd dat hij veel uit de Bijbel leest, het Boek ligt op een lessenaar waar hij regelmatig even naar toe loopt. De Bijbel, waarvan hij het eerste gedeelte al behoorlijk kent. Dylan heeft in Hibbing, Minnesota, zijn bar mitzwa beleefd. De taal en de boodschap zoals Dylan die leest in zijn King James Version van de Bijbel zijn hoorbaar op het nieuwe album, John Wesley Harding.
John Wesley Harding. Een verwijzing naar een outlaw uit vroeger dagen, een soort Robin Hood. Dylan maakt een tikfoutje, want die outlaw heet John Wesley Hardin, zonder een 'g' op het eind. Maar een kniesoor die daar over struikelt, nietwaar? Religieuze tongen beweren ook nog dat met de initialen van dit album een verwijzing kan worden gemaakt naar de God uit Dylans jeugd: JHWH, Jahweh, Ik-ben.
I Dreamed I Saw St. Augustine is één van die nummers op dit nieuwe album. Een droom, weliswaar. Maar zeggen dromen ook niet iets over ons leven? Volgens de officiële tekst van dit lied sluit 'St. Augustine' af met deze twee zinnen: “I put my fingers against the glass and bowed my head and I cried.”
Ook het indrukwekkende boek 'Lyrics', onder redactie van Christopher Ricks, zegt dat deze woorden de afsluiter zijn van dit mooie lied. Ricks en consorten hebben alle Dylan-teksten op papier gezet zoals Dylan ze zingt op officiële uitgaven. En dus niet de teksten zoals ze ooit geschreven zijn. Dat levert leuke nuances op. Maar bij 'St. Augustine' is geen tekstuele verandering doorgevoerd.
En dat is opmerkelijk. Want volgens mij zijn de laatste woord van dit lied niet 'bowed my head and I cried', maar: 'bowed my head and pray'. Ik buig mijn hoofd en bid. Er is geen mooier einde dan je hoofd te buigen en te bidden. Geen mooier einde voor een lied dan het woord 'bid'.

zaterdag 6 juni 2015

Arlo Guthrie

Op het album Washington County van Arlo Guthrie staat, naast materiaal van hemzelf en een liedje van zijn vader Woody, ook Percy's Song, een lied van Bob Dylan. Een mooie uitvoering van Percy's Song door Arlo. Maar tegenover de originele versie van Dylan, legt Arlo het toch af. Dylan's versie is indringender, omdat Dylan de volledige tekst zingt en zichzelf slechts begeleidt op gitaar.
Zou Arlo Guthrie ook een redelijk succesvolle carrière in de muziek hebben gehad, als zijn vader iemand anders was dan Woody Guthrie? Hadden we ooit van The Wallflowers gehoord, als Jakob Dylan niet de zoon was van Bob Dylan? Of als Bob zijn achternaam niet officieel had gewijzigd in Dylan, waardoor zijn zoon Jakob Zimmerman had geheten? Hadden we ooit van de muzikant Sean Lennon gehoord als zijn vader niet een bekende Beatle was geweest?
Vragen waar we nooit een antwoord op krijgen. Want wat niet is gebeurd, is niet gebeurd. We weten niet wat we niet weten. Misschien hoeven we het daarom ook niet te weten, want anders wisten we het wel.
Zoiets.

vrijdag 5 juni 2015

Het religieuze ding

Here's the thing with me and the religious thing. This is the flat-out truth: I find the religiosity and philosophy in the music. I don't find it anywhere else. Songs like 'Let Me Rest on a Peaceful Mountain' or 'I Saw the Light'—that's my religion. I don't adhere to rabbis, preachers, evangelists, all of that. I've learned more from the songs than I've learned from any of this kind of entity. The songs are my lexicon. I believe the songs.

Bron: Gates, David (October 6, 1997). "Dylan Revisited”

donderdag 4 juni 2015

William Blake

Op de elpee Hoe Sterk Is De Eenzame Fietser van Boudewijn de Groot staat het liedje De Kleine Schoorsteenveger. Het zou een niemendalletje zijn gebleven (nog geen anderhalve minuut lang), als ik niet de naam van William Blake zag staan. 'Schoorsteenveger' is namelijk een vertaling van The Chimnysweeper van Blake, vertaald door Ruud Engelander.
Blake is ook de dichter van Auguries Of Innocence, waar de volgende zinnen in voorkomen:

To see a World in a Grain of Sand
And a Heaven in a Wild Flower
Hold Infinity in the palm of your hand
And Eternity in an hour

Volgens Ernst Jansz, die twaalf teksten van Bob Dylan in het Nederlands heeft vertaald, zouden deze regels de inspiratie kunnen zijn van Dylan's Every Grain Of Sand. Zou kunnen, maar Jansz zegt er volledigheidshalve bij dat het waarschijnlijker is dat psalm 139 de aanleiding is voor deze semi-gospel van Dylan:

Hoe rijk zijn uw gedachten, God,
hoe eindeloos in aantal,
ontelbaar veel, meer dan er zandkorrels zijn.
Ontwaak ik, dan nog ben ik bij u.

Dylan schreef Every Grain Of Sand in 1981, bijna twee decennia nadat hij The Times They Are a-Changin' schreef. Dat liedje is door Lennart Nijgh vertaald als Er Komen Andere Tijden, uitgevoerd door dezelfde Boudewijn de Groot.
Zo zijn we weer terug bij het begin. Sommige cirkels zijn klein.

woensdag 3 juni 2015

Dylan in de Volksuniversiteit

Gisteravond hield Kees de Graaf een lezing over Bob Dylan. Uitgangspunt was het interview dat Dylan gaf voor 60 Minutes, inmiddels een decennium geleden. In dit vraaggesprek zegt Dylan dat hij een 'bargain', een overeenkomst heeft gesloten. Onderdeel van deze overeenkomst is dat Dylan muziek blijft maken tot hij erbij neervalt. De tegenpartij in dit verhaal is de 'Chief Commander', aldus de zanger, 'the Chief Commander. On this earth and in the world we can’t see.'
Het heeft te maken met 'destiny', het lot. Dat lot bracht De Graaf vooral naar voren in de eerste drie songs die hij besprak, All Along The Watchtower, Who Killed Davey Moore? en With God On Our Side.
All Along The Watchtower is een heel Bijbels lied, betoogt De Graaf. Het beeld van de wachttoren haalt Dylan uit een profetie van Jesaja: Want dit heeft de Heer mij gezegd: ‘Zet een wachtpost uit, laat hem melden wat hij ziet. Ziet hij strijdwagens, met paarden bespannen, een karavaan met ezels en kamelen, laat hij dan toezien, nauwlettend toezien.’ De wachter zegt: ‘Heel de dag sta ik op wacht, Heer, elke nacht blijf ik op mijn post.’ Daar komen soldaten op strijdwagens, wagens, met paarden bespannen. Dan roept hij: ‘Gevallen, gevallen is Babel!
Al zijn godenbeelden liggen verbrijzeld!’ (Jesaja 21: 6-9, de Bijbeltekst is ontleend aan De Nieuwe Bijbelvertaling, © Nederlands Bijbelgenootschap 2004).
Het is de profetie over de val van Babel. In 'Watchtower' neemt Dylan de taak van wachter op zich, hij staat op de wachttoren om het einde aan te kondigen. Dat einde zou ook een gesprek kunnen zijn tussen de twee misdadigers die samen met Jezus werden gekruisigd. De ene misdadiger, de joker uit het lied, is de 'slechte' misdadiger, hij kijkt naar wat hij allemaal moet achterlaten, al het mooie wat hij heeft opgebouwd. “There’s too much confusion,” wijst bijvoorbeeld op de Babylonische spraakverwarring. De andere misdadiger, de thief, is degene die zich ter elfder ure bekeerd. Wij zijn aan ons einde, het leven is voor ons geen grap meer, er is geen reden om ons op te winden.
Het principe van het lot komt ook voor in Who Killed Davey Moore?, over een bokswedstrijd waarbij de jonge bokser het gevecht niet overleefd. In dit lied komen menselijke reflexen aan bod, Dylan stelt aan de kaak dat iedereen de verantwoordelijkheid afschuift op een ander. “No, you can't blame me at all,” om uiteindelijk Gods wil op te voeren.
En dan nog With God On Our Side. Hoe zit het precies met God aan je zij? Als Hij aan je zij staat, kun je dan wel oorlog voeren? De conclusie die De Graaf trekt in het laatste couplet van dit lied, is dat als God aan je zij staat dat je je dan vredelievend moet opstellen.
Het laatste lied dat De Graaf besprak tijdens zijn lezing (de tijd ontbrak voor meer analyses) was Roll On, John. Volgens De Graaf is dit een zogenaamde 'rabbit hole': je begint ergens aan, maar het uiteinde is iets heel anders dan je had gedacht. In Roll On, John begint de lezer aan een verhaal over John Lennon, met alle Beatles-verwijzingen. Maar toch, het is geen lofgedicht op een sterfelijk persoon.
In Roll On, John gaat het over de apostel Johannes, de apostel van het licht. Het refrein refereert ook aan dit licht (Shine your light, eveneens een refrein uit Precious Angel). De apostel werd verbannen naar Patmos, waar hij in een steengroeve moest werken. Als 'zoon des donders' was dat voor Johannes, ook op oudere leeftijd, uiteraard vervelend maar het was te doen. “Quarrymen” is de pre-Beatles-naam, maar ook de titel voor arbeiders of slaven in een steengroeve.
Enfin, er valt nog veel meer over deze teksten te zeggen. Dat doe ik hier niet, daarvoor verwijs ik naar De Graaf's eigen website. Laat ik afsluiten met het zeggen dat ik me prima vermaakt heb, op de avond in de Volksuniversiteit van Amersfoort.

maandag 1 juni 2015

Dylan-poëzie

Dinsdagavond geeft Kees de Graaf een cursus over Bob Dylan. Dit eenmalige hoorcollege heeft als titel: “De poëzie van de singer-songwriter Bob Dylan”. Een college in de Volksuniversiteit Amersfoort, met maximaal 16 deelnemers, tijdsduur is twee uur. Overzichtelijk dus. Of de deelnemers ook een heus certificaat zullen ontvangen, als bewijs van hun deelname, is de vraag. Dat is ook niet van belang, het gaat immers om de inhoud.
De inhoud. De ondertitel van de cursus is ambitieus, misschien zelfs een tikkeltje hoogdravend: Leer de indringende poëzie en muziek kennen van de grootste tekstschrijver en musicus aller tijden: Bob Dylan. De grootste tekstschrijver en musicus aller tijden. Dat zijn grote woorden. Ik vermoed dat De Graaf in dit geval de combinatie bedoelt van tekstschrijver en musicus. Dat lijkt me logischer dan de twee disciplines afzonderlijk te beschouwen bij Dylan.
Want is Dylan een grotere (Engelstalige, dus 'wereldwijde') tekstschrijver dan bijvoorbeeld Shakespeare? Is Dylan als musicus groter dan Bach en Mozart? Dat is lastig te beoordelen, want wat vergelijk je precies? En daarbij, Bob Dylan is een zingende dichter, of een dichtende zanger.
Bob Dylan is als schrijver groots. Vergelijkbaar met Shakespeare, volgens kenners zelfs de grootste schrijver sínds Shakespeare – waarbij Shakespeare dus als een ijkfiguur wordt genomen. Maar is hij ook een groots musicus? Dylan gebruikt de muziek om zijn boodschap te 'verkondigen': soms zingt hij als crooner, dan weer als bluesman en soms klinkt het alsof hij een blanke neger is, een incarnatie van Robert Johnson. Echt goed is Dylan niet als muzikant, wel geniaal in zijn manier om de muziek aan te passen. Arrangementen die zich aanpassen aan Dylans grillen op het podium, bijvoorbeeld.
Enfin, zomaar wat gedachten over Dylan als grootse tekstschrijver en grootse musicus. Nogmaals, ik denk dat De Graaf het bedoelt als combinatie van tekstschrijver en musicus. Een tekstschrijver/musicus dus. Maar dat zullen we morgenavond horen. We, de 16 deelnemers in de Volksuniversiteit. Ik ben er bij, ik ben één van de zestien. Of er inderdaad zestien deelnemers in de collegezaal zullen zitten, dat weet ik niet – ik ben niet van de organisatie.
Morgenavond dus de lezing. Het hoorcollege. Het debat. We zullen zien wat het gaat worden, wat er gaat gebeuren. Ik ben erg benieuwd. Benieuwd naar de inhoud, de vormgeving, de aanwezigen. Maar zoals het vaak gaat in Dylan-land, moet je je laten verrassen.