Midterm

Het jaar 2020 is op de halverwege, morgen begint de tweede helft van dit kalenderjaar. Is het slim om nu al een eerste terugblik te maken op de afgelopen zes maanden? Wat kunnen we er over zeggen?

De zonnewende is al geweest, de dagen worden nu langzaam maar zeker korter.

Dat de Never Ending Tour een voorlopig einde heeft gekregen - geen optredens in Japan en de Verenigde Staten. Dylan heeft zelf al eens gezegd dat met het vertrek van gitarist G.E. Smith in 1993 die zogenaamde nooit eindigende tournee is gestopt, maar fans bleken hardnekkig.

We hebben ook nog geen deel 2 uit de Chronicles.

Maar we hebben wél Rough And Rowdy Ways. Met de nodige records, die Dylan vestigt. Leuke feitjes. Trivia, maar wel de Dylan-trivia.

#1

Rough And Rowdy Ways staat bovenaan in de charts voor albums. Dylan is daarmee recordhouder, als oudste artiest die met een album met zelfgeschreven nummers de lijst aanvoert.

Als je wint, heb je vrienden. Rijen dik, échte vrienden, zongen Herman Brood en Henny Vrienten in 1984. Zolang je wint, vermelden de twee zangers er volledigheidshalve bij. Daar moet ik aan denken bij het lezen van alle verhalen en recensies rondom RARW.

Opeens is iedereen al sinds mensenheugenis fan en volger van Dylan.

Jaja.

Woodrow Wilson

Princeton University doet president Woodrow Wilson (1856-1924) in de ban als naamgever van twee instituten.

De gouverneur van New Yersey werd in 1912 gekozen tot de 28e president van de Verenigde Staten van Amerika. Ondanks zijn inzet voor de oprichting van de Volkenbond, de voorganger van de Verenigde Naties, was Wilson voorstander van rassenscheiding en achterstelling van zwarte Amerikanen. Ook breidde hij de scheiding van witte en zwarte medewerkers in overheidsdiensten uit en voorkwam hij dat zwarte studenten aan Princeton konden studeren.

In 1912 kregen Nora Belle Sherman en Charles Edward Guthrie, uit Okfuskee County, Oklahoma, een zoon. Charles en Nora noemden hem naar het nieuwgekozen staatshoofd.

Woodrow Wilson 'Woody' Guthrie was een belangrijke folkartiest, met name door zijn politieke werk. Dylan schreef voor hem het lied Song To Woody, een hommage.

In Princeton (New Jersey) is Institute for Advanced Study gevestigd. Daar is de Nederlandse natuurkundige Robbert Dijkgraaf momenteel directeur. Maar dat heeft dan weer niets met Bob Dylan te maken.

Shaw

Chris Shaw. Dat is de naam van de technicus bij Rough And Rowdy Ways - en niet Chris Saw, zoals ik per abuis beweerde. Gelukkig lezen sommige Dylan-kenners mee met dit blog, dus kan ik tikfouten als deze rechtzetten.

Rough And Rowdy Ways. Het albums is opnieuw een nummer 1-plaat voor Dylan. Dat zijn singel Murder Most Foul na de release de eerste nummer 1-hit is uit 's mans carrière, geeft misschien wel aan dat Dylan meer een album-artiest is dan een singel-artiest. Hij vertelt verhalen, waarbij de afzonderlijke nummers eerder hoofdstukken zijn dan losse vertelsels.

RARW is een album met een boel verwijzingen. Ik hoor de (Amerikaanse) literatuur voorbij komen. De muziekgeschiedenis. Flarden uit de Bijbel. Zoals eigenlijk heel vaak bij Dylan.

Ruim zeventig minuten muziek. Vooral veel tekst, weinig schwung er om heen. Dat doet er ook niet toe.

Van de week wandelde ik met een buurman langs een aantal kerken. We hadden het onder meer over de nieuwe cd van Dylan en over de evolutie-theorie. Overigens wel in verschillende gesprekken, we bespreken veel tijdens onze wandeltochten.

Van evolutie snap ik weinig. Het is biologie, natuurkunde, scheikunde en wiskunde. Dat gaat volstrekt langs me heen. Maar een nieuw album van Dylan begrijp ik. De verbanden leg ik - soms makkelijk, soms dankzij een ander.

Ik was blij om na deze tocht Rough And Rowdy Ways weer te horen.

Key West

In de derde aflevering van de BOBcast praten presentatoren Chris Kijne en Lars Hulshof met gast Gijsbert Kramer (de Volkskrant) over de net verschenen plaat Rough And Rowdy Ways. Ze hebben het onder meer over het nummer Key West, de afsluiter van de 'hoofd-cd'; de singel Murder Most Foul is als extra cd meegegeven met het album.

Key West (Florida) is de meest zuidelijke stad in de aaneengesloten staten, het vasteland van de Verenigde Staten. Tennessee Williams heeft er gewoond. Maar Key West is ook de plek waar Ernest Hemingway van 1931 tot 1939 woonde. Hij schreef daar onder meer The Snows of Kilimanjaro en The Short Happy Life of Francis Macomber.

Hemingway is een liedje van het album Umoja van BLØF. Het nummer Hemingway is, volgens de liner notes, in maart 2004 opgenomen op de veranda van een huis aan zee, Santa-Fe, Havana (Cuba). Santa-Fe, dat is ook weer een titel van een liedje van Bob Dylan. Onder meer te vinden op The Bootleg Series, vol. 1 – 3 en op The Basement Tapes Complete (BS 12, schijfje 5).

Het zijn zomaar weer flarden en ideeën bij het luisteren van de BOBcast en van RARW.

Kronieken #57: Rough and rowdy ways

Rough And Rowdy Ways, studioalbum 39 uit het oeuvre van Bob Dylan, draait in huize-De Bleek. Net als bij elke voorgaande release, is het een ontdekkingstocht. Je hoort steeds weer nieuwe dingen. Flarden teksten, muziek, arrangementen.

Opmerkelijk is dat RARW in de media wordt gepresenteerd als het eerste album in acht jaar met eigen materiaal. Alsof de Frank Sinatra-periode nu ver weg wordt weggestopt. Terwijl die liedjes, voornamelijk uit de Great American Songbook, toch drie Dylan-albums opleverden. Waarvan het laatste deel van de trilogie zelfs een drie-cd was met als titel Triplicate: de derde in de reeks én met drie elpee- en cd-schrijven.

Enfin.

Nog iets opmerkelijks. Volgens het boekje speelt Dylan gitaar, naast de vocals. Geen piano. Bob Britt speelt gitaar en Matt Chamberlain zit achter het drumstel. De huidige begeleidingsband, dus. Van de toegevoegde muzikanten wordt wel de naam, maar niet het instrument genoemd.

Geen credits voor de producer - die wordt niet genoemd. Je mag er wel vanuit gaan dat ene Jack Frost weer heeft getekend voor de productie. Chris Saw is de vriend van de show en is verantwoordelijk voor de enginering en het mixen.

Geen foto van de zanger en/of de band in de hoes van RARW. Wel een foto van JFK, als 'hoes' bij de singel Murder Most Foul. En de hoesfoto is die van Ian Berry.

Het valt me op tijdens het luisteren.

Yippee!

Rough and Rowdy Ways is uit! En ik heb 'm in huis. Sterker nog, het album draait. En draait. En draait. Met tegelijk het lezen van de talloze besprekingen over Dylan's 39e studioalbum - het eerste in drie jaar na zijn Frank Sinatra-trilogie en zijn eerste in acht jaar met eigen materiaal.

Het is nu luisteren. Veel luisteren. Daarna volgen de indrukken en besprekingen.

Desolaat

Afgelopen weekend was het precies honderd jaar geleden dat het James Robinson Circus in Duluth arriveerde. De vader van Bob Dylan, Abram 'Abe' Zimmerman, was 8 jaar toen twee plaatselijke teenagers beweerden de volgende morgen aangerand te zijn door zes zwarte circusmensen, die door de politie werden gearresteerd. Er is, zelfs niet door de dokter die de teenagers onderzocht, ooit enig bewijs geleverd voor de aanranding. Toch overviel een menigte van meer dan 5000 mensen de gevangenis. Drie mannen werden meegenomen en gelynched.

Er verscheen een ansichtkaart waarop een trotse menigte te zien is met de drie gehangenen. Dylan verwijst hier naar in de openingsverzen van Desolation Row, een nummer van elf minuten dat als afsluiter dient voor zijn album Highway 61 Revisited.

Ik heb het nummer twee keer live gehoord. De eerste keer was in de Heineken Music Hall in 2003, het jaar dat de stad Duluth haar verantwoordelijkheid erkent. Op diezelfde straathoek staat nu een flink, rijzig monument, sober en schuldbewust. AN EVENT HAS HAPPENED, UPON WHICH IT IS DIFFICULT TO SPEAK AND IMPOSSIBLE TO REMAIN SILENT, staat met grote letters erboven, eronder drie manshoge reliëfs van de slachtoffers Elmer Jackson, Elias Clayton en Isaac McGhie, een korte beschrijving van de gruwelgebeurtenis en stemmige citaten van mannen als Elie Wiesel, Martin Luther King en Albert Einstein.

De tweede keer was veertien jaar later, in dezelfde zaal dat inmiddels was omgedoopt tot AFAS Live. Dat concert bezocht ik met mijn goede vriend Wietse. Het was dat nummer dat hij me met een omhoog gestoken duim toelachte.

Wietse genoot.

Ik ook.

Dylan ook, waarschijnlijk. Ondanks de verwijzing naar een gruwelijke gebeurtenis.

Black Diamond Bay

She smiles, walks the other way
As the last ship sails and the moon fades away
From Black Diamond Bay

© Bob Dylan and Jacques Levy, 1975

Postcards of the hanging

De historische kern van de openingsregels is inmiddels wel uitvoerig gedocumenteerd. Inderdaad, in Dylans geboorteplaats Duluth vindt 15 juni 1920 een weerzinwekkende lynchpartij plaats, waarbij drie zwarte mannen worden vermoord. De slachtoffers, in dienst van een rondreizend circus (The circus is in town), worden ten onrechte veroordeeld van de verkrachting van een blanke vrouw, door een opgehitste menigte uit de gevangeniscel gesleurd en opgehangen aan een lantaarnpaal op de hoek van Second Avenue East en First Street. De foto's, die ook werkelijk als ansichtkaarten worden verkocht, zijn helaas op internet te vinden.

Om de zaak nog erger te maken wordt in de decennia erna de schanddaad verdoezeld. In de jaren veertig proberen leden van de plaatselijke historische vereniging de officiële documenten uit het archief te verwijderen en duurt het tot 2003 voordat de stad Duluth haar verantwoordelijkheid erkent. Op diezelfde straathoek staat nu een flink, rijzig monument, sober en schuldbewust. AN EVENT HAS HAPPENED, UPON WHICH IT IS DIFFICULT TO SPEAK AND IMPOSSIBLE TO REMAIN SILENT, staat met grote letters erboven, eronder drie manshoge reliëfs van de slachtoffers Elmer Jackson, Elias Clayton en Isaac McGhie, een korte beschrijving van de gruwelgebeurtenis en stemmige citaten van mannen als Elie Wiesel, Martin Luther King en Albert Einstein.

Dylans vader, Abram Zimmerman, is die avond acht jaar oud en woont vlakbij. Het zal indruk hebben gemaakt, en vermoedelijk heeft hij zijn zoon erover verteld.

Uit: Jochen Markhorst - Desolation Row, Bob Dylans poëtische brief uit 1965, eerste druk 2020

Walgelijk

Volgende week verschijnt Rough and Rowdy Ways. Het eerste album in drie jaar en het eerste sinds 2012 met eigen materiaal. Ter voorbereiding op deze release is een interview met The New York Times verschenen.

Volgens Variety noemt de protestzanger de moord ‘walgelijk’ en ‘heel lelijk’. “Ik hoop dat er snel gerechtigheid komt voor de familie van Floyd en voor ons land,” zegt Dylan.

Dylan is Dylan. Hij had ook niet iets kunnen zeggen over de dood van Floyd. Hij heeft wel iets gezegd. Misschien omdat Floyd ook uit Minnesota kwam. Net als Dylan.

This land is your land

In de herfst van 1975 trok Bob Dylan door de Verenigde Staten van Amerika met zijn circus The Rolling Thunder Revue. Als je de opnames van die tournee terug luistert - en dat kan dankzij de box The 1975 Live Recordings - hoor je dat het een activistische tour is.

Natuurlijk vanwege Hurricane, het nummer over de onterecht veroordeelde boxer Rubin Carter. Maar ook vanwege bijvoorbeeld The Lonesome Death Of Hattie Carrol, die gedood werd door William Zantzinger. Of vanwege de uitvoering van de Woody Guthrie-klassieker This Land Is Your Land, waarbij alle zangers uit de band een couplet voor diens rekening nam.

Ik moest hier aan denken, toen ik tijdens een radio-reportage naar aanleiding van de dood van George Floyd de Guthrie-song voorbij hoorde komen. In de afgelopen 45 jaar is dus weinig veranderd in de VS.

Waar wel?

Zelfportret

Vandaag bestaat het album Self Portrait 50 jaar. Ter gelegenheid van de 45e verjaardag, vandaag dus vijf jaar geleden, schreef ik voor Classic Rock Mag al een artikel over dit merkwaardige album. Dylan was toen 29 jaar oud - dat is makkelijk na te rekenen, want een paar weken geleden vierde de bard zijn 79e verjaardag.

Eind 2013 verscheen Another Self Portrait, aflevering 10 uit de Bootleg Series. Het was vlak voor het dubbele optreden in de Heineken Music Hall, waarvan ik één optreden bezocht met mijn goede vriend Jan. De titel van dit weblog, Een Ander Zelfportret, is een verwijzing naar deze verzamelbox: een vertaling van de titel. Maar Een Ander Zelfportret zegt ook iets over mij en mijn reguliere blog; over Dylan schrijven levert een portret van de zanger op, maar is ook een ander (zelf)portret, namelijk van de schrijver dezes.

Je kunt zoiets ook zeggen over de BOBcast, waarvan afgelopen zondag deel 2 verscheen. In deze aflevering is Huub van der Lubbe, zanger en tekstschrijver van De Dijk, te gast. Een uur lang. Zo'n gesprek gaat dan over Dylan, maar net zo goed over de geïnterviewde zelf. Twee zelfportretten, in feite.

Verzet

Nu de demonstraties tegen het raciaal geweld opkomen, gaan mijn gedachten naar Bob Dylan. Zeker de 'oude Dylan' streed zij aan zij met zwarte artiesten voor gelijke burgerrechten in de Verenigde Staten. Tot in de jaren zestig was dat verre van vanzelfsprekend, dat ook de Afro-Amerikanen hetzelfde werden behandeld als hun blanke fellow Americans.

Waarom zou Dylan zich het lot van 'de zwarte man' zo hebben aangetrokken? Vast niet alleen vanwege het feit dat hij Mavis Staples ten huwelijk had gevraagd. Vast ook niet alleen vanwege het feit dat je begin jaren zestig met folk- en protestsongs snel geld kon verdienen.

Misschien ligt de sleutel wel bij de voorouders van Dylan, de Zimmermannen, die twee generaties eerder uit Oost-Europa waren gevlucht vanwege de pogroms tegen de Joden. Dat zijn ingrijpende gebeurtenissen, die generaties later nog doorwerken.

De jonge Bob wist dus uit zijn eigen familiegeschiedenis wat het is om achtergesteld en vervolgd te worden. Een reden te meer om voor andere zwakke broeders op te komen.

Blood on the tracks

Hoe is het met de verfilming van Blood On The Tracks? Vorig jaar maakte Luca Guadagnino bekend dat hij dit album van Dylan uit 1975 op het witte scherm zou brengen. Maar sindsdien hoor je niets meer over dit filmproject.

Ik moest er aan denken, toen ik het album weer beluisterde. BOTT wordt wel gezien als Dylan's echtscheidingsplaat, een muzikale verwerking van zijn huwelijk in ontbinding. Het zou wel nog wel een paar jaar duren voordat het huwelijk tussen Bob Dylan en Sara Dylan-Lownds definitief ten einde was.

“Op dit album hoorde ik mijn ouders ruzie maken,” zei Jakob Dylan, zoon uit dat Bob-Sara-huwelijk, over Blood On The Tracks. Terwijl Street Legal uit '78 beter de titel van echtscheidingsplaat verdient.

Enfin. Als het gaat om een scheiding of een breuk, is dat een goede gelegenheid om BOTT weer te draaien. Ik had zo'n gelegenheid.

Dylan nam het album in twee instanties op. De eerste keer was tussen 16 en 19 september 1974 in A&R Studios in New York. De man was toen 33 jaar en was weer terug op het oude nest van Columbia Records. Na wat gedoe rondom financiën, had Dylan een uitstapje gemaakt naar Asylum Records, waar hij een studioalbum en een live-dubbelaar (beiden met The Band) uitbracht. Zijn terugkeer zou een semi-folkalbum moeten opleveren, net als anderhalf decennium eerder.

De acetate, een voor-productie van het album zoals dat met Kerst '74 in de winkels moet liggen, laat hij aan zijn broertje David Zimmerman horen. Die weet grote broer te overtuigen om een aantal nummers opnieuw op te nemen, met een iets andere tekst en een andere begeleidingsband. Deze tape is de basis voor tal van bootlegs én de bron voor de Test Pressing-uitgave tijdens Record Store Day 2019.

De nieuwe opnames vinden 27 en 30 december 1974 plaats, in Sound 80 Studio in Minneapolis (Minnesota). Jaja, dezelfde stad waar onlangs George Floyd om het leven kwam na raciaal politiegeweld. Drie weken later lag de 'juiste' versie van Blood On The Tracks in de winkels.

Alle opnames, zowel uit New York als Minneapolis, zijn verzameld voor More Blood, More Tracks, aflevering 14 uit de Bootleg Series.

De echtscheidingsplaat. Anderen beweren dat de invloed van Anton Tsjechov is terug te horen in de nummers. Dat zou ook zomaar kunnen, je weet het nooit helemaal zeker bij de bard. Niet voor niets kreeg Dylan in 2016 de Nobelprijs voor de Literatuur toegekend.

Dylan moest nog 34 worden toen Blood On The Tracks in januari 1975 verscheen. Hij had er toen al bijna zijn eerste huwelijk er op zitten.

Ik moest hier aan denken, de afgelopen dagen.

She once was

I’m a-wonderin’ if she remembers me at all

Many times I’ve often prayed

In the darkness of my night

In the brightness of my day

So if you’re travelin’ in the north country fair

Where the winds hit heavy on the borderline

Remember me to one who lives there

She once was a true love of mine

© 1963

Tweede Pinksterdag 2020

To live outside the law, you must be honest.

Het is het Pinksterweekend en voor het eerst in jaren heb ik géén Familiedag. Dat is altijd wel de traditie binnen mijn familie. Maar die akelige corona gooide roet in het eten. De maatregelen van Rutte en consorten maakte het voorbereiden van zo'n dag al niet te doen. Dat we vandaag met maximaal dertig personen mogen samenkomen, maakt het niet per se makkelijker: de familie is 30+.

Pinksteren is het feest om te gedenken dat de Heilige Geest is uitgestort. De persoon uit de Goddelijke drie-eenheid, die voor nieuw leven zorgt. Busy born again.

Ze hebben teveel zoete wijn gehad, werd die eerste Pinksterdag in Jeruzalem gezegd over de twaalf discipelen. Ook van Dylan werd dat gezegd, zeker in de jaren negentig. Kort, maar niet hevig. Met de rug naar het publiek.

Maar wisselend succes betekent ook hoge pieken.

Als je eerlijk bent, leef je dan ook automatisch buiten de wet? Een buitencategorie?

Dylan wel.