Spraakmakende boeken: Bob Dylan. Lyrics

Gisteravond was in de Kanselarij in Leeuwarden de lezing 'Spraakmakende Boeken – Bob Dylan. Liedteksten'. Die toevoeging 'Liedteksten' zette me op het verkeerde been. Ik vreesde dat de vertalingen van Bindervoet en Henkes ter tafel zouden komen. Dat bleek gelukkig niet het geval. Prof. dr. Gillis Dorleijn, die de lezing verzorgde, had weliswaar een deel uit het oeuvre mee, maar citeerde alleen de Amerikaanse teksten.

Voorafgaand nog wat algehele opmerkingen. De organisatie verliep niet helemaal vlekkeloos. De locatie was verplaatst van de bibliotheek naar de Kanselarij, wat op zich best te verklaren is. Momenteel is de bieb een pop up-filliaal, nu in de Blokhuispoort de nieuwe definitieve bibliotheek gevestigd wordt. Dat is nog niet helemaal klaar, dus tot die tijd vliegen we nog uit.

De zaal zou klaar zijn – maar dat betrof alleen de opstelling van de tafels en stoelen. Lampen ontbraken in de bovenste zaal van de Kanselarij, dus te elfder ure moesten nog lampen van her en der worden geronseld. Het zijn wat van die opstartproblemen, omdat het allemaal net even wat anders gaat dan te doen gebruikelijk.

Het is de organisatie vergeven.

Wat voor mensen kwamen af op deze lezing van de Volksuniversiteit Fryslân? We zaten met zo'n kleine dertig man in de zaal. Veel vijftig-plussers. Mensen die alle lezingen over de Spraakmakende Boeken bijwoonden, en dus ook op deze manier met de literatuur van Dylan in aanraking komen. Mensen die speciaal voor de Dylan-lezing kwamen. En een hipster-blogger van Mienskip, een cultureel online tijdschrift.

Sommige aanwezigen waren goed voorbereid. Dat wil zeggen dat ze hun 'fanschap' wilden etaleren. Zo had een deelnemer aan de avond zijn Dylan-cd's meegenomen: een cd-boxje met twee afzonderlijke albums, waaronder Another Side Of Bob Dylan. Een andere aanwezige had uit de bibliotheek de vertalingen van Bindervoet en Henkes meegenomen.

En de Mnskp-hipster, filmrecensent van beroep maar gast-lezingenbezoeker van dienst, veerde op toen het ging over Mr. Tambourine Man. Een tekst waarbij de tamboerijnen-man een begeleider is bij een drugstrip, een dealer van het materiaal. Zoals de Sugar Man van Rodriguez. En net zoals dat 'beneath the diomand sky' uit dit lied verwijst naar Lucy In The Sky With Diamonds van The Beatles.

Tot zover de facilitaire zaken. Nu de inhoud. De professor doctor was goed voorbereid. Voor alle aanwezigen had hij een stencil gemaakt, met daarop een handvol teksten. In het Amerikaans. Niet direct het bekende werk, maar nummers als Chimes Of Freedom, A Hard Rain's a-Gonna Fall, One Too Many Mornings en Song To Woody. “Het zijn allemaal onbekende nummers,” was de klacht die ik hoorde, van een aanwezige richting een andere aanwezige.

Je kunt niet alles hebben. Daar komt bij, dat voor veel mensen zo'n lezing een eerste kennismaking is met het omvangrijke werk van de Nobelprijswinnaar voor de Literatuur. Dus wie ben ik om te zeggen dat het onbekende teksten zijn, hoewel alle gekozen teksten uit de jaren zestig kwamen?

Dorleijn wist waar hij over sprak. In ieder geval in literair-poëtische zin. Niet alle teksten kwamen ter sprake. Ook niet elke besproken tekst werd even diepgaand gefileerd. Zo liet de onderwijzer zien dat Chimes Of Freedom een lied is met synesthesie, waarbij verschillende zintuiglijke waarnemingen door elkaar worden gebruikt. In dit lied wordt geen utopie voorgesteld, maar een visie, een tijdelijke mystieke ervaring, dat gelijk gekoppeld wordt aan mensen die aan de zelfkant van de maatschappij staan.

In alle teksten van Dylan komt de idealist naar voren (en Dylan zou die idealist best zelf kunnen zijn), die zichzelf gelijkertijd relativeert. En daarvoor grijpt de dichter terug op andermans werk, zoals Eddie Freeman, Woody Guthrie, de mythologie, de Franse dichters van de negentiende eeuw – het bekende jatwerk, wat we eufemistisch 'inspiratie' noemen.

Ergo. Het was een avond waar ik me uitstekend heb vermaakt. Het ging ergens over, ik hoorde nieuwe dingen, het heeft me ten positieve verrast.